Klimaatdrammer of Robot Jetten? Rob Jetten, fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, liet woensdag als gast bij Room for Discussion vooral zien hoe je soepel je eigen verhaal vertelt, én hoe je als politicus kritiek in je voordeel kunt gebruiken. ‘Van de term klimaatdrammer hebben we een geuzennaam gemaakt.’
Jetten kreeg door zijn interviewers eerst een paar pittige dillema’s voorgelegd, zoals ‘Van Mierlo of Pechtold.’ En: ‘Als je moet kiezen, ben je dan liever fractievoorzitter van de PVV of van Forum voor Democratie?’ Hij koos (logischerwijs en veilig) voor Van Mierlo én voor de PVV. Dat laatste riep nogal wat vragen op, die Jetten zelf beloofde te beantwoorden, maar de gespreksleiders – en de D66’er zelf – kwamen er verder niet op terug.
Thuiswedstrijd
Het werd hoe dan ook een makkelijke middag voor de 32-jarige fractievoorzitter. Jetten – die zelf in Nijmegen bestuurskunde studeerde – kreeg in de volle hal alle ruimte om voortdurend terug te komen op zijn eigen landelijke en internationale thema’s en stokpaardjes, zoals het klimaat en kansenongelijkheid. Zo leek het al snel een soort thuiswedstrijd, waarin de makkelijk formulerende Democraat zijn eigen spel kon spelen zonder de middenstip te verlaten. Bezuinigingen op het hoger onderwijs, werkdruk bij docenten of het leenstelsel; er werd met geen woord over gerept.
Hij benadrukte het zelf een paar keer: D66 is een ‘radicale middenpartij’. In zijn geval betekent dit dat de partij binnen de regeringscoalitie de rol heeft om heilige huisjes omver te schoppen en tegelijkertijd ‘deals mogelijk te maken.’ Of zoals hij het omschrijft: ‘onderwerpen uit elkaar plukken, compromissen zoeken en soms de angel eruit halen’. In de E-hal van REC was het dood gewaande poldermodel weer even springlevend.
Dat hij een half jaar geleden tot fractievoorzitter in de Tweede Kamer werd gekozen, was voor de buitenwereld verrassender dan voor hemzelf. ‘Ik had geen zin om na Pechtold een rol te vervullen als een soort tussenpaus. Ik wilde er meteen vol voor gaan.’
Wat hem wel verbaasde, waren de reacties op het feit dat hij openlijk homoseksueel is. ‘Twee dagen na mijn verkiezing was het Nationale Coming Out-dag. Ik plaatste een foto op Facebook met mijn vriend Sjoerd, en dat leverde een stroom van reacties op, ook van mensen die het blijkbaar nog steeds moeilijk hebben met uit de kast komen. Daar schrok ik wel van. Ik heb daarom besloten mij als politicus openlijk hard te maken voor hun positie.’
Houterig
Jetten legde uit hoe hij de kritiek op hem enkele keren in zijn voordeel gebruikte of met humor onschadelijk heeft gemaakt. ‘Als je net fractievoorzitter wordt, komt het gezeik vanzelf. Vraag is alleen waarover. In de eerste week wilde ik in een stevig debat over de dividendbelasting vooral voorkomen dat ik een fout maakte. Dat kwam op tv nogal houterig over. Ik voelde de term “Robot Jetten” al aankomen. Als dat trouwens mijn grootste probleem is, komt het wel goed.’
Er zijn naar zijn gelijkenis robot-poppetjes gemaakt die steeds dezelfde tekst herhaalden, Jetten kan er wel om lachen. ‘Toen ik door Klaas Dijkhoff van de VVD tot klimaatdrammer werd gebombardeerd, hebben we truien met die term erop laten maken, als een geuzennaam. Daar zijn er al een paar duizend van verkocht.’
(Lees verder onder de afbeelding)