Tatjana schreef een boek over gewicht: ‘Aan de UvA wist ik dat ik de dikste van de studie was’
Toen ze in 2015 meedeed aan RTL-programma Obese viel Tatjana Almuli (27) bijna 60 kilo af. Ze kwam weer aan en debuteert deze week met een boek over haar gewicht. ‘Dat ik dik ben, betekent niet dat ik ook lui, dom en ongedisciplineerd ben.’
Tatjana is haar hele leven al te zwaar. Tijdens het eerste jaar van haar studie Nederlandse taal & cultuur aan de UvA besloot ze mee te doen aan afvalprogramma Obese. Ze viel tientallen kilo’s af, maar een paar jaar later zijn de meeste weer terug. Over haar ervaringen met dik zijn schreef ze Knap voor een dik meisje.
‘De titel is een letterlijke quote van een voormalig scharrel van mij,’ zegt ze. ‘Ik was zo blij dat hij mij accepteerde hoe ik was en nooit een opmerking over mijn lichaam maakte. Tot hij opeens zei: “Je bent echt knap.” Pauze. “Voor een dik meisje.”’ Ze lacht. ‘Hij bedoelde het goed, maar dat maakte de opmerking zo lastig. Ik krijg vaak te horen dat ik een mooi gezicht heb. Maar moet ik dan maar blij mee zijn? Onbewust zegt iemand: dat gedeelte is mooi, maar jammer van de rest.’
Havermout en quinoa
Toen ze meedeed aan Obese dacht Tatjana dat haar leven ingrijpend zou veranderen. ‘Ik zag het programma als mijn holy grail. Ik viel kilo’s af, maar ik was nog steeds niet dun. Mijn personal trainers zeiden tegen me: “We moeten nog wel iets aan die bovenbenen doen” en ik ging daarin mee,’ zegt ze. Ze verloor zich in haar verlangen om dun te zijn. ‘Ik dacht altijd dat als ik af zou vallen, al mijn problemen weg zouden zijn en ik gelukkig zou worden. Maar dat gebeurde niet. Dan moet ik nog verder gaan, dacht ik.’
De deadline van de show naderde en Tatjana probeerde zoveel mogelijk kilo’s af te vallen. ‘De euforie kwam maar niet, dus ik ging maar door. Als ik een avond pasta had gegeten, of iets anders dat ik van mezelf niet mocht, leefde ik de volgende dag op sapjes en ging ik 2 keer naar de sportschool. Ik was toen op mijn ongelukkigst.’ Ze bleek een genetisch defect te hebben en alle kilo’s die ze was afgevallen, kwam ze weer aan. ‘Dat was heel confronterend. Ik schaamde me heel erg. Als ik iemand voor het eerst in lange tijd weer zag, was ik bang dat diegene me een loser of een mislukking zou vinden.’ Ze roert in haar haverlatte. ‘Kijk, ik sport meerdere keren per week, at vanochtend havermout. Ik hou van quinoa. Maar dat denken mensen niet als ze mij zien.’
Vliegtuigstoelen
‘Ik heb wel meer zelfvertrouwen gekregen. Toen ik aan de UvA studeerde, wist ik dat ik de dikste van de studie was. Ik ben daar heel erg op gefocust. Als ik de collegezaal binnenkwam, scande ik snel de ruimte om te kijken of ik de dikste was. Meestal was dat zo en dat voelde kut. Het viel me op dat aan de UvA vooral dunne mensen studeren. Dat scannen doe ik trouwens nog steeds.’ Ze wijst naar de tafels om haar heen. ‘Toen ik hier het terras op liep, zag ik al snel dat ik de dikste ben die hier zit. Vroeger voelde ik me dan heel ongemakkelijk, nu vind ik het oké.’ Ze twijfelt even. ‘Toen ik binnen koffie ging bestellen was het best wel druk en dan voel ik me bewust van mezelf als ik tussen de tafeltjes door moet bewegen. Dat gevoel blijft.’
Er staan veel persoonlijke ervaringen in het boek, maar Tatjana uit in Knap voor een dik meisje ook kritiek op de maatschappij. ‘Ik werd meer geaccepteerd toen ik dunner was. Onze maatschappij is namelijk niet ingericht op dikke mensen. Denk aan vliegtuigstoeltjes, of zitplekken op een terras met leuningen. Dikke mensen passen daar niet in,’ zegt ze. ‘Toen ik dunner was, vond ik het fijn dat mensen me niet aankeken als ik iets at in een restaurant en dat ik bijvoorbeeld in de stoelen in de bus paste. Als dik persoon neem je het voor lief dat het niet gaat. Je bent het gewend, ook al is het naar en ongemakkelijk. Het was makkelijker toen ik dunner was, omdat het niet veel energie kostte om gewoon te leven, om gewoon te zijn.’
‘Ik ben dik’
‘Sinds een jaar noem ik mezelf dik. Dat heeft even geduurd,’ zegt Tatjana. ‘Veel mensen zien het als een belediging, gebruiken termen als voller of volslank, maar die raken de kern niet.’ Ze stelt dat ‘dik’ een beschrijvende term is, net zoals ‘lang’, ‘kort’ of ‘dun’. ‘Maar bij “dun” heeft iedereen positieve associaties en bij “dik” negatieve. Ik wil dat we neutraler worden over dikke mensen en neutraler naar het woord kijken. Dat ik dik ben, betekent niet dat ik ook lui, dom en ongedisciplineerd ben. Mijn missie is om die voorordelen te bevragen.’
Tijdens het schrijfproces kwam Tatjana erachter dat dun zijn en gelukkig zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden bleken te zijn. ‘Ik dacht altijd: als ik afval, dan gaat alles gebeuren. Grappig genoeg gebeurde alles toen ik zwaarder werd: ik kreeg een relatie, studeerde af, had meteen een baan. Nu mag ik een boek gaan schrijven. Alle dingen waar ik altijd al van droomde, gebeurden toen ik dik was.’
Fit girls
Toen ze haar verhaal deelde op Instagram, werd ze benaderd door een uitgeverij met een boekcontract. ‘Ik vind Instagram een lastig medium. Van mezelf mag ik niet meer naar de discovery page, omdat daar alle fit girls staan. Ik word daardoor getriggerd en dus kijk ik er niet naar. Toch gebruikte ik juist dat medium om mijn verhaal te delen, omdat ik een tegengeluid wilde laten horen,’ zegt ze.
Een ervaringsdeskundige van dik zijn noemt Tatjana zichzelf, maar zeker geen expert. ‘Ik wil nog steeds afvallen. Ik zal ook nooit beweren dat afvallen slecht is, maar niet ieder dik mens hoeft dat te doen. Het maakt je geen beter mens. Ik wilde vroeger afvallen omdat ik dacht dat ik er wel leuker van zou worden. Nu wil ik het doen omdat het me gezonder maakt, maar als het 20 kilo verspreid is over 5 jaar, is dat ook prima. Dat is het verschil.’ Over de vraag of ze zichzelf en daarmee ook haar lichaam heeft geaccepteerd, denkt ze even na. ‘Acceptatie vind ik een moeilijk woord. Ik heb mezelf aanvaard. Acceptatie komt namelijk nooit: dat duurt je hele leven. Iedereen is ergens onzeker over. Voor mij is dat mijn gewicht, maar voor iedereen is dat iets anders. Daar blijf je je hele leven mee bezig.’
Het boek Knap voor een dik meisje van Tatjana Almuli verscheen gisteren, dinsdag 9 april, bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.
