Waarom de FMG nog steeds rode cijfers schrijft
Opnieuw heeft de Faculteit der Maatschappij- & Gedragswetenschappen (FMG) het boekjaar met verlies afgesloten: afgelopen jaar leed de faculteit een verlies van 4,9 miljoen euro. Zwarte cijfers worden pas weer verwacht in 2021, zo blijkt uit cijfers over het laatste kwartaal van vorig jaar.
Voor de duidelijkheid: de rode cijfers waren begroot, maar het zijn donkerrode cijfers geworden. Met andere woorden: het tekort is groter dan aanvankelijk voorzien, net zoals de vorige jaren. Waar men met -4,5 miljoen rekening hield, werd het -4,9 miljoen. Toch is er vooruitgang te zien: een jaar eerder was het tekort nog 8,1 miljoen euro. Voor dit jaar voorziet de FMG dat het tekort op de begroting verder daalt naar 3 miljoen. Dit blijkt uit de Integrale Management Rapportage over het laatste kwartaal van vorig jaar.
Minder studenten
‘We zitten financieel nog steeds in de min, maar wel minder in de min dan in 2017,’ zegt Michel Telkamp, directeur bedrijfsvoering van de FMG. ‘We liggen op koers, maar we zijn er nog niet.’ Telkamp verwacht dat er vanaf het boekjaar 2021 weer zwarte cijfers worden geschreven. De tekorten zijn volgens Telkamp vooral ontstaan door ‘een enorme terugloop’ in aantal studenten in de jaren voor 2016, waarvoor de faculteit de rekening werd gepresenteerd in de vorm van minder inkomsten. ‘Dan wordt er opeens een financieel gat zichtbaar.’
Investeren
Tot 2021 is het buffelen. ‘Want we willen absoluut niet reorganiseren, dat is voor niemand goed,’ zegt Telkamp. ‘Maar dat betekent wel dat we het moeten hebben van verhoging van de inkomsten en verlaging van de kosten.’ Om met het eerste te beginnen: daarmee is de faculteit volgens Telkamp goed op weg. ‘Vorig jaar hebben we 28,5 miljoen binnengehaald aan inkomsten uit de tweede en derde geldstroomDat zijn onderzoekssubsidies van respectievelijk de overheid en het bedrijfsleven.. Dat is nog nooit zo veel geweest. Dat zegt niet alleen iets over ons vermogen geld te verwerven in open competitie, maar zeker ook over onze onderzoekskwaliteit. Die is gewoon nog steeds erg goed.’
Daarnaast wordt er geïnvesteerd in onderwijs en onderzoek. Telkamp: ‘In een situatie zoals die waarin wij verkeren kun je alles stopzetten en eerst zorgen dat overal weer een plus komt te staan. Je kunt ook een tweesporenbeleid volgen en dat doen wij: bezuinigen én investeren in nieuwe tweetalige opleidingen en zwaartepuntenonderzoek.’ Het aantal studenten vertoont inmiddels weer een stijgende lijn.
Personeelslasten
De kosten moeten nog wel verder naar beneden en dan vooral de personeelslasten, want die maken 75 procent uit van de totale kosten. Eind 2017 had de faculteit nog ruim 60 fte meer in dienst dan was begroot voor 2018. Eind 2018 was dat met 34 fte geslonken, maar er is dus nog steeds te veel personeel, zo blijkt uit de managementrapportage.
‘Bij het ene domein gaat dat sneller dan bij het andere domein,’ zegt Telkamp. De faculteit heeft vier domeinen, maar de kostenreductie bij het domein psychologie gaat bijvoorbeeld langzamer dan bij andere domeinen. ‘Dat ligt voor een deel aan de sterke verwevenheid van onderwijs en onderzoek bij psychologie. Daarvoor is veel staf nodig. Als je veel tijdelijk personeel hebt en niet wil reorganiseren, moet je dus wachten totdat tijdelijke contracten aflopen. Dat duurt bij het ene domein langer dan bij het andere domein. Bij psychologie duurt dat nu wat langer, maar ook het domeinbestuur psychologie is druk bezig om een sluitende exploitatie te realiseren.’
Eigen vermogen
De FMG heeft de afgelopen jaren toestemming gekregen van het College van Bestuur om de tekorten deels te dekken uit haar eigen financiële reserves. Telkamp: ‘Ook dit jaar mogen we uit de reserves putten. Voor de periode 2020 en 2021 is dat nog niet zeker, maar ik heb goede hoop.’ Het gevolg is overigens wel dat het eigen vermogen van de faculteit is geslonken van 50 miljoen naar 37,2 miljoen.
Decanaat
Bestuurlijk hapert het ook al een paar jaar aan de faculteit, die vier decanen had in vijf jaar. In 2014 kondigde toenmalig decaan Edward de Haan na zes jaar zijn vertrek aan. Hij zou aanblijven totdat een opvolger was gevonden. Die was in januari 2015 nóg niet gevonden, dus werd interim-decaan Eric Fischer van stal gehaald in afwachting van een permanente decaan. Die werd uiteindelijk gevonden in de persoon van VU-geneeskundedecaan Hans Brug, maar die kon pas beginnen in september 2016. Hij was nog geen twee jaar decaan of hij vertrok al weer. Sindsdien is Agneta Fischer waarnemend decaan. De UvA zoekt inmiddels in een open procedure driftig naar een permanente decaan.
‘We hebben inderdaad meerdere decanen gehad in een paar jaar tijd,’ zegt Telkamp. Dat heeft niet geleid tot de tekorten, maar wel tot enige instabiliteit en discontinuïteit. ‘Elke decaan legt nu eenmaal andere accenten en heeft andere prioriteiten. Maar gelukkig is er een professionele laag medewerkers en bestuurders direct onder de decaan en Agneta Fischer doet het uitstekend. Maar goed, we hopen natuurlijk wel dat de nieuwe decaan straks vijf jaar blijft zitten.’
