Hoe selecteer je uit duizenden studenten? Een kijkje achter de schermen
Meer dan tweeduizend geïnteresseerden hebben zich aangemeld voor de opleiding psychologie, die plek biedt aan 650 studenten. Het is het hoogste aantal van alle fixusopleidingen van de UvA. Business Administration had dit jaar 1.800 aanmeldingen. Hoe zorg je ervoor dat je de juiste studenten toelaat tot je studie? ‘Ik zie niet voor me hoe ik 2.150 motivatiebrieven zou moeten lezen.’
‘Het is een enorme klus,’ zegt Peter van Baalen, onderwijsdirecteur voor de bachelors van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde, waar zo’n 1.100 studenten in spe zich hebben aangemeld voor de toets van Business Administration. ‘We zijn er behoorlijk veel tijd aan kwijt. Vooral in het vergelijken van de cijfergemiddelden van internationale studenten uit verschillende landen gaat enorm veel werk zitten.’
Wie Business Administration (BA) wil studeren, moet eerst door de toelating komen. Daarbij hanteert de studie twee criteria. Ten eerste moeten de aanmelders in vwo-5Op het moment van selectie hebben de aanmelders immers nog geen eindexamen gedaan. goed scoren ten opzichte van de andere aanmelders. Daarnaast moeten de aankomende studenten een toets maken. Voor de Nederlandse studenten in spe was de toets afgelopen zaterdag, de internationale aanmelders doen ‘m later online. ‘Met twee criteria kunnen leerlingen die op het vwo slecht scoorden, dat bij de toets compenseren en vice versa. Dat geeft een mooie balans.’
Werkgroepen van vijftien studenten
‘We kunnen natuurlijk niet alle 2.150 studenten die zich hebben aangemeld toelaten en bedienen’, zegt Marthe Heitbrink van psychologie, die zich bezighoudt met de selectie. ‘We willen op de opleiding kleine werkgroepen van maximaal vijftien studenten. Dan moet je wel een numerus fixus instellen.’
De aankomende psychologiestudenten krijgen eerst een college, waarna ze een toets maken van zestig vragen in zestig minuten. ‘Die toets is gebaseerd op vakken van het eerste jaar. Het geeft studenten een goed beeld van hoe de opleiding eruitziet. Het is ook de bedoeling dat de student gaat nadenken: is de opleiding psychologie ook de goede keus voor mij?’
Afhakers
Van de 2.150 aanmeldingen haakt een groot deel weer af, net zoals bij Business Administration gebeurde. Vorig jaar maakte slechts iets meer dan de helft de toets bij psychologie. ‘We verwachten dat op basis van de inschrijvingen nu zo’n 80 procent de toets maakt’, zegt Heitbrink. Vorig jaar was het voor het eerst dat studenten zich op 15 januari moesten inschrijven. Nu zijn veel studenten zich veel bewuster van de vroege inschrijfdatum.
Ze is blij dat de selectieprocedure alleen uit de colleges en de toets bestaat. ‘Het is een objectieve meting die laat zien hoe succesvol je het programma hoogstwaarschijnlijk zal afronden. Ik zie niet voor me hoe ik 2.150 motivatiebrieven zou moeten lezen.’
Voorspellend effect
Sterker nog, zegt opleidingsdirecteur Ingmar Visser, uit onderzoek blijkt dat deze methode zelfs het beste werkt. Daarnaast wil je natuurlijk ook de aankomende studenten zo adviseren dat ze op de goede plek terechtkomen, zegt hij. ‘Als we mensen afleveren op de arbeidsmarkt die niks kunnen, is het snel afgelopen met de opleiding. En statistisch gezien zijn het inderdaad de mensen die slecht scoren bij de matching, of bij de toets, die later tegen de lamp lopen tijdens de opleiding.’
Zo’n online toets thuis maakt de procedure wel fraudegevoelig, erkent Heitbrink. ‘We hebben er een tijdslimiet opgezet, zodat informatie thuis of online opzoeken lastig wordt. Verder kunnen we er niet zoveel aan doen.’
Buitenlandse aanmelders
De opleiding is flink in trek bij buitenlandse studenten. Hoe zorg je er nu voor dat er ook plek is voor Nederlandse geïnteresseerden? ‘Niet: we mogen niet selecteren op nationaliteit’, zegt Heitbrink. ‘Maar vorig jaar bleek de verhouding van de studenten die uiteindelijk zijn gestart bijna fiftyfifty te zijn. Buitenlandse studenten haken vaker af, misschien doordat ze zich bij meerdere, buitenlandse universiteiten inschrijven of omdat het toch niet lukt met het visum.’
Uiteindelijk komt uit de resultaten bij psychologie een ranglijst van 650 studenten. Vorig jaar bleek dat ook ongeveer de grens te zijn tussen voldoendes en onvoldoendes. ‘Het zou mooi zijn als het nu ook weer zo is. Je mag met een lagere score wel aan de opleiding beginnen, maar dan sturen we er wel een brief bij waarin we aanraden goed na te denken of de opleiding echt bij de student past.’ Vorig jaar startten uiteindelijk slechts 525 studenten, terwijl er plek was voor 600.
Grof middel
Minister van Engelshoven is bezig met een wetswijziging waardoor ze kan ingrijpen bij opleidingen waar volgens haar geen numerus fixus nodig is. Ziet opleidingsdirecteur Ingmar Visser deze verandering met angst tegemoet? Nee, zegt hij. ‘Het zou zeer onverstandig zijn. Een opleiding heeft een beperkt aantal instrumenten om de kwaliteit te bewaken, en de numerus fixus is er een van. Mocht de minister wel aan deze controleerbaarheid van de instroom komen, dan hopen we dat ze ook met een alternatieve oplossing komt om de grote studentenaantallen te verwerken.’
Dat beaamt Peter van Baalen van Business Administration. ‘Ik vind zo’n instrument als de numerus fixus ook heel grof en erg vervelend. Maar dit is wel het enige wat we hebben, als opleiding hebben we niet zoveel andere opties.’
