 MuyzerHoogleraarFNWIFotoJeroenOerlemans.jpg)
UvA'er Gerard Muyzer schreef meest geciteerde artikel in microbiologie
Het meest geciteerde artikel wereldwijd in de microbiologie: UvA-hoogleraar Gerard Muyzer kreeg het voor elkaar met een artikel uit 1993. Hij bedacht een nieuwe manier om mengsels van bacteriën te kunnen onderzoeken. ‘Onder ouderen heb ik nog wel enige bekendheid, maar de jonge mensen kennen mij niet meer.’
 MuyzerHoogleraarFNWIFotoJeroenOerlemans.jpg)
Dat hij het meest geciteerde artikel in de geschiedenis van de microbiologie schreef, moest Muyzer via Twitter horen. ‘Ik was blij verrast. Nee, er was geen officiële bijeenkomst, maar ik zag het nieuws in een tweet voorbijkomen.’ Zijn artikel werd maar liefst 7.558 keer geciteerd door andere wetenschappers. ’Ik heb niet gecontroleerd of het klopt, maar dat zal vast wel.’
Dinosaurusbotten
Eigenlijk was Muyzer, nu hoogleraar microbiële systeemecologie, opgeleid tot iets heel anders. Hij promoveerde op een onderzoek naar dinosaurusbotten, maar wilde daarna liever iets anders doen. ‘Micro-organismen waren destijds een hot topic’, zegt Muyzer. ‘En ik wilde daar graag aan meedoen.’ En dus, zegt hij, maakte hij de overstap ‘om niet de grootste maar de kleinste organismen ter wereld te gaan onderzoeken’ in het veld van de microbiologie.
Tijdens een van zijn onderzoeken lukte het niet goed om het DNA van de micro-organismen uit te lezen, wat normaal gesproken bij collega’s wel lukte. Misschien is een andere methode veel handiger om te gebruiken, bedacht Muyzer, namelijk, de DGGE-methode die in de medische wereld al veel vaker werd gebruikt.
DGGE-methode
Die DGGE-methode werd door de medici gebruikt om veranderingen in het DNA op te sporen via een speciale gel die onder stroom staat. Het is belangrijk om zulke veranderingen waar te nemen, want hoewel mensen van goede veranderingen weerbaarder kunnen worden, kunnen slechte mutaties ze ziek maken. ‘Het was eigenlijk een geluk bij een ongeluk dat de toen gebruikelijke methode bij mij niet werkte, want daardoor ging ik op zoek naar andere oplossingen.’
Diezelfde DGGE-methode besloot Muyzer toe te passen bij het bestuderen van micro-organismen om zo verschillende groepen bacteriën in kaart te kunnen brengen. Doordat het nog niet eerder zo was gedaan werd het goed opgepikt en is de methode flink populair geworden onder microbiologen, zegt Muyzer.
(Lees verder onder de afbeelding)
Door DGGE te gebruiken kon het DNA van mengsels van micro-organismen sneller worden uitgelezen. ‘Met deze nieuwe methode duurde het uitlezen nog maar een dag, terwijl dat voorheen meerdere dagen in beslag nam.’ Bovendien was de DGGE-methode veel goedkoper.
Oudere generatie
Het leverde Muyzer veel bekendheid op in het vakgebied. ‘Nu nog alleen bij de oudere generatie.’ DGGE is inmiddels verouderd en ingehaald door nog betere technieken. ‘Misschien dat de techniek nog wordt gebruikt in derdewereldlanden, waar ze nog geen toegang hebben tot de nieuwste technieken, maar hier niet meer.’
Dat de DGGE-techniek inmiddels is verouderd, merkte de hoogleraar laatst bij een congres, toen een begeleider aan zijn student vertelde dat dit Gerard Muyzer is. ‘Het zei de student niks. Onder ouderen heb ik nog wel enige bekendheid, maar de jonge mensen kennen mij niet meer.’
Voor het opstellen van de lijst met de meest geciteerde artikelen gingen de makers terug tot 1900. Nederland scoort daarop hoog als het gaat om geboekte wetenschappelijke vooruitgang in de microbiologie, al is Amerika de onbetwiste nummer een.
