Hoe Room for Discussion in tien jaar een relevant debatplatform werd
Deze week bestaat het debatplatform Room for Discussion precies tien jaar. Een stoet aan bekenden uit de financiële wereld en de politiek nam de afgelopen jaren plaats op de chesterfield en werd ondervraagd door studenten van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. ‘Laatst vroegen we Barack Obama toen hij in Amsterdam was, maar dat is helaas niet gelukt.’
Wat hebben president van De Nederlandsche Bank Klaas Knot, ABN Amro-baas Kees van Dijkhuizen, Shell-baas Marjan van Loon, ondernemer John de Mol, journalist Jort Kelder en politici als Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem, Wopke Hoekstra, Job Cohen, Marianne Thieme, Neelie Kroes, Jesse Klaver, Lilianne Ploumen en Gerrit Zalm met elkaar gemeen? Precies: ze waren allemaal al eens te gast bij Room for Discussion.
En dan hebben we het alleen nog maar over nationale beslissers en opiniemakers, want ook de internationale top nam al eens plaats op de chesterfield: ECB-president Jean-Claude Trichet, zijn opvolger Mario Draghi, politiek econoom en bestsellerauteur Thomas Piketty en IMF-topvrouw Christine Lagarde. Het is maar een greep uit de lange lijst van mensen die de afgelopen tien jaar aan de tand werden gevoeld door de studenten van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. Deze week bestaat het discussieplatform precies tien jaar. Wat is het geheim van het succes?
(Lees verder onder de afbeelding)
Lehman Brothers
We schrijven september 2008. In de eerste negen maanden van het jaar leed de Amerikaanse bank Lehman Brothers een verlies van ruim zes miljard euro, voornamelijk op effecten op hypotheken en onroerend goed. Op 9 september 2008 verloor het bedrijf op één dag 40 procent van de beurswaarde toen een recordverlies over het derde kwartaal bekend werd gemaakt. Het was het begin van een wereldwijde financiële crisis, volgens sommigen erger dan de beurskrach van 1929.
‘Banken vielen om, elke dag was ik op de televisie om de crisis te duiden, maar op de UvA was er niets van te merken. Met dat verwijt stormde economiestudent Maurits Kruithof begin oktober 2008 mijn werkkamer binnen,’ zegt hoogleraar financiële markten Arnoud Boot. De beslissing om daar iets aan te doen was snel genomen. ‘In de hal zetten we een podium met chesterfield op voor actuele debatten over de financiële situatie. De aanvankelijke bedoeling was om het podium twee weken te laten staan,’ zegt alumnus Maurits Kruithof, die inmiddels supervisor is bij de Europese Centrale Bank (ECB).
‘Crisiscentrum FEB’
Ook de redactie van Folia presenteerde het initiatief als een kortlopende activiteit: in de rubriek ‘Kort’ werd het op 10 oktober 2008 gepresenteerd onder de titel ‘Crisiscentrum FEB’, dagelijks ‘toespraken, discussies en debatten over de actuele financiële crisis’. Boot en Kruithof gaven die week de aftrap, waarbij Kruithof de interviewer was. ‘Maar ik had toen nooit gedacht dat de crisis zo lang zou duren. Het financiële nieuws bleef maar binnenstromen. Ik zou in totaal 37 interviews afnemen. Al snel was er een heel team geformeerd van studentinterviewers.’
Belangrijk bij het in de markt zetten van het discussieplatform was in de eerste plaats dat de crisis – elk nadeel heeft zijn voordeel – aanhield en zelfs flink verergerde, waardoor de behoefte aan informatie bleef. Boot en collega-hoogleraar Sweder van Wijnbergen namen aanvankelijk elke dag plaats op de chesterfield om de vragen van journalisten en het publiek te beantwoorden. ‘De eerste weken waren Sweder en ik de primaire gezichten van het platform,’ zegt Boot nu. ‘Onze dagelijkse aanwezigheid in de hal om het nieuws te duiden hielp mee om het platform te lanceren. Het studententeam rond Kruithof zorgde er verder voor dat het platform, dat al snel Room for Discussion zou gaan heten, werd gepositioneerd op de universiteit en in de media, waardoor het een instituut kon worden.’
Succesfactoren
Maar het was niet alleen het momentum dat meetelde bij het succes van Room for Discussion. Kruithof: ‘We wisten – soms met behulp van de netwerkboekjes van Boot en van Wijnbergen, maar heel vaak ook door eigen inzet – grote namen binnen te halen. Zo groot dat mensen niet achter wilden blijven en ook op die lijst wilden staan. Daarnaast speelde de locatie en de reputatie van de faculteit een rol. Op de begane grond liepen en lopen veel studenten, medewerkers en passanten in en uit, en de gevestigde media zitten in de buurt, waardoor de interviews ook geregeld de landelijke media haalde.’
Belangrijk voor het succes is volgens hoogleraar Boot ook dat de UvA het debatplatform ‘niet kapot’ maakte. ‘Grote bureaucratische organisaties neigen daar op den duur vaak toe.’ Zo komen er inmiddels zo vaak beroemde gasten dat de UvA geregeld beveiliging in moet zetten, wat in de papieren kan lopen. Boot: ‘Het zou bijvoorbeeld niet goed zijn als de UvA de kosten daarvan op Room for Discussion zou verhalen. Bewaking is echt een groot woord, je hebt soms wat mensen nodig die orde houden, maar op jaarbasis kost de bewaking niets.’
(Lees verder onder de afbeelding)
Bildung
Volgens alle betrokkenen doen studenten niet aan het platform mee omdat het zo goed op hun cv staat. Kruithof: ‘Het is echt niet zo dat dat bij alle werkgevers een belletje gaat rinkelen als je zegt bij Room for Discussion te hebben gewerkt.’ Wel geeft hij toe dat hij ‘zonder Room for Discussion’ niet zo ver was gekomen. ‘Ik heb geleerd kwesties en meningen onder woorden te brengen, te presenteren en ik kan me goed bewegen onder belangrijke personen. Dat zijn ook maar gewone mensen. Bildumg is een belangrijke factor voor de aantrekkingskracht van studenten om interviewer te willen worden.’
‘Ik heb geleerd dat ik de journalistiek in wilde na mijn studie,’ zegt econoom Anne-Greet Haars. Zij was acht jaar geleden interviewster en coördinator van Room for Discussion en nu werkzaam bij onder meer BNR Nieuwsradio en RTL Late Night. ‘Ik had een bachelor politicologie gedaan, volgde een master bedrijfseconomie en was me aan het oriënteren op de arbeidsmarkt. Daar paste Room for Discussion helemaal bij. Ik zag het platform bovendien als een soort actualiteitencollege voor mezelf, en als leerschool. We hebben zelfs nog een keer een interviewtraining gehad van politiek verslaggever Wouke van Scherrenburg.’
Obama
Hoe mooi de lijst met namen ook is, een groot deel van de mensen die worden uitgenodigd slaat de uitnodiging ‘beleefd af’, zegt de huidige vicevoorzitter van Room for Discussion, AUC-student Pierre Lievers. ‘Laatst vroegen we Barack Obama toen hij in Amsterdam was, maar dat is helaas niet gelukt. Ook veel anderen zijn niet beschikbaar omdat ze geen tijd hebben of ver weg wonen.’ Lievers wijt het succes van het platform aan de (gratis) toegankelijkheid, de locatie en het gebrek aan concurrentie op andere universiteiten. De kracht van het platform zit volgens hem in het verbinden ‘van academisch gedachtegoed met maatschappelijke realiteit’. Dat is volgens hem precies ook de reden waarom het platform bestaansrecht heeft, ook nu de financiële crisis achter de rug is. Maurits Kruithof laat zich eender uit. ‘Bovendien, we zitten dichter bij een volgende crisis dan dat we verwijderd zijn van de vorige.’
