UvA-studenten schrijven advies aan Nationaal Rapporteur Mensenhandel
Heb je ze al zien hangen, de kleurrijke foto’s op de eerste verdieping van REC-A? Helaas presenteren ze een niet zo kleurrijk fenomeen: het zijn portretten van slachtoffers van mensenhandel in Nederland. De tentoonstelling markeert de start van een nieuwe manier van onderwijs aan de rechtenfaculteit.
De dertig portretten, gemaakt door fotograaf Ernst Coppejans, markeren de start van een onderwijspilot, de zogeheten Amsterdam Law Practice, binnen de master publiekrecht. Studenten buigen zich over het probleem mensenhandel in het kader van experiential learning. Ze schrijven een advies om mensenhandel beter te bestrijden of zelfs te voorkomen. Dit advies presenteren de studenten in december aan de Nationaal Rapporteur Mensenhandel Herman Bolhaar.
‘Wij denken dat dit studenten veel meer motiveert: dat je niet alleen maar een paper schrijft dat in de bureaula van de docent verdwijnt, maar dat je echt een maatschappelijk en wetenschappelijk probleem probeert op te lossen,’ zegt universitair docent strafrecht Jill Coster van Voorhout. Zij haalde de tentoonstelling voor deze gelegenheid naar de UvA.
‘De gedachte van deze tentoonstelling is “open je ogen”,’ zegt Coster van Voorhout terwijl ze langs de portrettengalerij loopt. ‘Mensenhandel gebeurt de hele tijd om je heen, in de snackbar, het restaurant waar je lekker zit te eten, in de prostitutie, de land- en tuinbouw of zelfs in de huiselijke sfeer in bijvoorbeeld de schoonmaak. Alleen we letten er nog niet genoeg op.’
Mensenhandel
Is mensenhandel dan echt zo aanwezig in Nederland? ‘Naar schatting zijn er zo’n 7.200 slachtoffers in Nederland’, zegt Coster van Voorhout. ‘Tussen 2016 en 2017 hebben we meer dan een kwart minder veroordelingen gehad, maar is er geen enkele reden om aan te nemen dat er minder slachtoffers zijn. Het is eerder aannemelijk dat het aantal slachtoffers is toegenomen.’
De toestroom van vluchtelingen vergroot de kans op mensenhandelslachtoffers, legt Coster van Voorhout uit. ‘Migranten zijn extra kwetsbaar. Als je gevlucht bent en bij aankomst in Europa iemand tegen je zegt dat je een schuld van zestigduizend euro hebt die je moet afbetalen door middel van werk op het land, in de fabriek of in de prostitutie, dan ben je extra kwetsbaar voor uitbuiting en dus ook mogelijk mensenhandel.
Maar het gaat ook om andere vormen van uitbuiting. ‘Escortwerk of webcamseks waar Nederlandse jongens en meisjes toe gedwongen worden, is ook een vorm van mensenhandel,’ zegt Coster van Voorhout. ‘En buiten de seksindustrie bestaat mensenhandel in de vorm van gedwongen bedelen of het gedwongen plegen van misdrijven. Ook orgaanhandel is een vorm van mensenhandel, want je kunt mensen verhandelen voor hun geheel of voor hun delen.’
Studenten geven advies
Ongeveer 150 masterstudenten gaan in het vak ‘beginselen van de democratische rechtsstaat’ aan de slag met een bepaald mensenhandelonderwerp binnen hun specialisme. Strafrechtstudenten kunnen nadenken over het beter opsporen en signaleren van mensenhandel. Binnen het staats- en bestuursrecht gaat het om hoe de gemeente kan bijdragen door belangrijke locaties waar mensenhandel plaatsvindt te reguleren. ‘En gezondheidsrecht gaat over orgaanhandel en over hoe medische professionals sporen van mensenhandel beter kunnen signaleren,’ zegt Coster van Voorhout.
Ook internationale studenten gaan aan de slag met het onderwerp. Sinds dit jaar is er een nieuwe mastertrack: International and Transnational Criminal Law. Deze studenten krijgen onderwijs over grensoverschrijdende mensenhandel.
Schande
Haar persoonlijke affiniteit met het onderwerp? ‘Ik doe al heel lang onderzoek naar mensenhandel. Met name omdat ik het een van de grootste schandes van onze samenleving vind. Het is schokkend dat dit gewoon onder je ogen gebeurt. Dus daar wil ik me graag voor inzetten.’
