‘Het hele idee van universitaire concurrentie moet van tafel’
Deze hele week voeren studenten en docenten actie tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Onder de leus ‘studenten, docenten, tegen de regenten’ vindt er vanavond weer een Night of Protest plaat. Diverse sprekers zullen het woord voeren om de eisen van #WOinactie kracht bij te zetten, onder wie Natalie Scholz.
Voor de vierde keer wordt er vanavond een Night of Protest georganiseerd om een kritisch licht te werpen op de huidige situatie in het hoger onderwijs. Diverse sprekers zullen vanavond het woord voeren over onderwerpen die deze week aan de orden komen: de werkdruk, de bezuinigingen op onderwijs en onderzoek, het door velen verguisde rendementsdenken en het wetenschappelijk systeem waar onderlinge concurrentie de boventoon voert. Historicus en universitair docent nieuwste geschiedenis Natalie Scholz zal onder meer het woord voeren.
‘Waar het mij vooral om gaat,’ zegt Scholz, ‘zijn de effecten van de bezuinigingen die ons nu opnieuw worden opgelegd. Het gaat natuurlijk om geld, maar hoe werken die bezuinigingen uit op mensen die met elkaar moeten samenwerken? Een goede sociale en collegiale verstandhouding is heel belangrijk op de werkvloer, maar de bezuinigingen en het huidige wetenschapssysteem zetten dat onder druk.’
Isolement
Ondertussen is de werkdruk volgens Scholz – en velen met haar – enorm toegenomen, niet in de laatste plaats door wijzigingen in het arbeidsrecht en/of in het aanstellingsbeleid. ‘Mensen hebben een jaar- of tweejaarscontract. Problemen rond werkdruk durven ze op die manier niet aan te kaarten uit angst dat hun contract niet wordt verlengd. Voor mij is het gemakkelijk, want ik heb een vaste aanstelling en kan dus mijn mond open doen, maar zij niet. Uiteindelijk gaat dat leiden tot grote psychische stress: je durft je mond niet open te doen, isoleert jezelf en gaat op den duur denken dat jij zelf het probleem bent in plaats van het systeem.’
Systeemkritiek
Je zou natuurlijk kunnen zeggen dat de huidige Haagse bezuinigingsdrift mede is ingegeven door de universiteiten zelf die steeds veel investeren in megalomane (bouw)projecten die vervolgens niet doorgaan – de China-campus in Groningen en de UvA-VU samenwerking in Amsterdam – maar dat is niet het hele verhaal, zegt Scholz. ‘Het is een politieke keuze om het universitaire systeem in te richten zoals het nu is: een structuur waarin heel weinig echte inspraak mogelijk is en voldoende transparantie ontbreekt. Het gebrek aan democratie staat zo nog steeds overeind.’
Ook vindt Scholz het een Haagse keuze om universiteiten te laten concurreren in de slag om kwaliteit en studenten. ‘Een universiteit moet je niet als bedrijf willen leiden. Een universiteit is een semipublieke instelling, en wat mij betreft zelfs een publieke instelling, en daar past een bedrijfsmatige, managementachtige besturing niet bij. Het hele idee dat universiteiten met elkaar moeten concurreren moet van tafel.’
Naast Natalie Scholz zal vanavond ook filosoof Gijs van Donselaar het woord voeren en de Folia-documentaire De slag om het Maagdenhuis zal worden vertoond. Aanvang: 18.30 uur. Locatie: Oudemanhuispoort. Zie ook Facebook.
