Folia 70: UvA eindelijk geen gemeente-universiteit meer
Folia bestaat 70 jaar. Deze maand blikken we dagelijks terug met een artikel uit ons archief. Vandaag: tot in de jaren zestig was de UvA geen universiteit van het rijk, maar van de gemeente Amsterdam. In 1961 komt daar een einde aan. ‘De UvA krijg dezelfde ontplooiingskansen als de andere instellingen van hoger onderwijs.’
Zelfstandig!
14 januari 1961
De Dies van onze Universiteit is ditmaal wel onder uitzonderlijke omstandigheden gevierd, omstandigheden welke slechts vergelijkbaar zijn met die van het jaar 1877, toen het Athenaeum Illustre op grond van de in het jaar tevoren afgekondigde Hoger-Onderwijswet de academische status verwierf. Ditmaal is het weer een nationale wetgeving, de kort voor het jaareinde door de Staten-Generaal aanvaarde Wet op het Wetenschappelijk Onderwijs, welke voor de Universiteit van Amsterdam een belangrijke verandering heeft gebracht: de toekenning van rechtspersoonlijkheid, dus van bestuurlijke zelfstandigheid, gepaard aan een financiering hoofdzakelijk uit de rijksmiddelen welke onze instelling niet alleen in staat zal stellen de gaandeweg opgelopen achterstand in te halen, maar haar in de toekomst ook diezelfde ontplooiingskansen zal bieden als de andere instellingen van hoger onderwijs hier te landen.
’s Rijks kas
Gevoelens van erkentelijkheid jegens de regering voor haar met welslagen bekroonde initiatief mogen ons echter niet doen vergeten, wat de Universiteit aan de Stad Amsterdam in het verleden te danken heeft gehad. De Stad heeft zich vele jaren in de meest volstrekte zin verantwoordelijk gevoeld voor de ontwikkeling van haar universiteit en zich daardoor grote financiële offers getroost. Totdat de steeds toenemende lasten voor haar niet meer te torsen waren en zij om bekostiging uit ’s Rijks kas moest verzoeken, een verzoek waartoe ook overigens reden bestond, omdat het bereik van de Universiteit van Amsterdam sinds lang de gemeentegrenzen van Amsterdam had overschreden. Het lag echter voor de hand, dat een dat een dergelijke financiële regeling de universiteit moest doen ophouden, gemeentelijke dienst te zijn.
Nieuw Amsterdams Peil
Er zal nog gelegenheid komen ook in Folia de nieuwe inrichting van de Universiteit en haar functionering in bijzonderheden toe te lichting en in beschouwing te nemen. Voor het ogenblik is er te dezer plaatse slechts aanleiding om de universitaire gemeenschap van harte geluk te wensen met de nieuwe status en financieringswijze van onze universiteit en op grond van haar goede tradities het vertrouwen uit te spreken, dat deze gemeenschap in al haar geledingen zich de toegekende zelfstandigheid ten volle waardig zal tonen door in eendrachtige samenwerking en in begrip voor elkanders bevoegdheden en verantwoordelijkheid, het onderwijs en de wetenschapsbeoefening, dankzij verruimde financiële en organisatorische omstandigheden op ‘Nieuw Amsterdams Peil’ te brengen.
