UvA’ers starten Voedselkringloop: ‘Ons idee is dat al het voedsel wordt gebruikt’
Student Jaap Söntjens en alumnus Job van der Linden hebben De Voedselkringloop opgericht. Het is een soort minidistributiecentrum waar overgebleven voedsel van verschillende winkels wordt verzameld. Op deze manier willen ze voedselverspilling tegengaan. ‘Het gaat niet alleen om de 30 cent die je weggooit als je een tomaat in de prullenbak doet.’
Ik kom aan bij een grasveld met kassen, zeecontainers en een soort boog waar ‘Kaskantine’ op staat. Hier, dicht bij het Hoofddorpplein, zit De Voedselkringloop. Het is een initiatief van Jaap Söntjens (23, filosofie) en Job van der Linden (23, alumnus antropologie).
- Een student en een alumnus zetten samen De Voedselkringloop op
- Ze halen met hun bakfiets dagelijks tientallen kilo’s eten op
- Dat delen ze gratis uit en restaurant de Kaskantine kookt ervan
- ‘Zonde, als één ding beschimmeld is, een tomaat bijvoorbeeld, gooit de AH gelijk een heel verspakket weg.’
De Voedselkringloop verzamelt overgebleven voedsel dat winkels niet meer kunnen verkopen of dat mensen niet meer willen gebruiken. Het wordt dan eerst gegeven aan organisaties zoals De Regenboog Groep, die mensen helpt in armoede. Daarna komt het in de gratis supermarkt van De Voedselkringloop terecht waar iedereen langs mag komen. De supermarkt is sinds 6 mei open.
Langs de AH
Deze middag zijn er twee vrijwilligers aan het werk, de Italiaanse Roberta en de Nederlandse Robin die via Workaway, een organisatie waarbij je in ruil voor werk ergens kunt wonen, dit werk doet. Roberta: ‘Ik vind het erg leuk om samen met de sterke mannen hier voor het voedsel te zorgen.’ Het eten van De Voedselkringloop halen vrijwilligers op bij het Food Center Amsterdam, de Albert Heijn en de bakkerij Bbrood. Ik ga met ze mee naar de dichtstbijzijnde Albert Heijn om voedsel op te halen. We gaan via het magazijn naar binnen. Daar komen medewerkers al snel kratten vol met producten brengen die niet meer in de AH-schappen belanden. Roberta en Robin spitten de bakken door. Ze halen er vleeswaren, yoghurt, kaas en maaltijdsalades tussenuit. ‘Deze gekoelde producten kunnen we niet gebruiken, maar lang houdbare melk weer wel,’ zegt Robin. Verder zitten de kratten vol met koffie, koekjes, eieren, zoet broodbeleg, cola en groente, zoals paprika, sla en aubergine. Zelfs schoonmaakmiddelen zijn erin gestopt.
‘Bij de Albert Heijn is het altijd weer een verrassing wat we krijgen,’ legt oprichter Job uit. ‘Ik weet niet zo goed wat hun beleid is. Eerst kregen we brood, toen weer niet, nu af en toe weer wel. Soms krijgen we zelfs pantoffels of shirts, maar we krijgen vooral veel groente en fruit. Als wij het niet ophalen, gooien winkels het allemaal weg. Het kost ze vaak namelijk meer energie om alles te sorteren op houdbaarheid, met name voor groente en fruit. Dat is niet financieel rendabel. Bij het Food Center wordt bijvoorbeeld heel veel weggegooid. Elke dag halen we hier ongeveer 60 kilo eten op met onze bakfiets, maar er blijft veel over. Bij Bbrood halen we twee tot drie vuilniszakken met brood per dag op.’
Iets lekkers van overgebleven voedsel
De gevulde kratten worden op een stalen rolcontainer gezet en lopend meegenomen naar De Voedselkringloop. Het levert nog best wel wat gesjor en geduw op bij alle drempeltjes en ongelijke vloeren die ze tegenkomen. Daarna wordt het voedsel gesorteerd. Robin: ‘We bekijken of de verpakkingen wel schoon zijn. Anders moeten we de viezigheid eraf halen.’ Helaas zijn er in twee kratten een pak yoghurt en een blikje cola opengebarsten, dus er is wat schoon te maken. ‘Winkels kunnen een heel sixpack niet meer verkopen als er een blikje cola open is,’ merkt Robin op. Daarna pakt hij een verspakket van de Albert Heijn. ‘Zonde, als één ding hiervan beschimmeld is, een tomaat bijvoorbeeld, gooit de AH gelijk alles weg.’ Bij het sorteren wordt er verder goed gekeken of er geen dingen verrot zijn, welk fruit in de koelkast bewaard moet worden en dat bananen bijvoorbeeld niet ergens naast worden gelegd als ze al rijpen, want dan beïnvloeden ze andere producten.
Jaap en Job die De Voedselkringloop hebben opgericht, begonnen eerst bij BreadCycle, een organisatie die overgebleven brood ophaalt bij bakkerijen en naar De Regenboog Groep brengt, bijvoorbeeld voor de gaarkeukens bij het centraal station. ‘In november 2017 begonnen we met dit idee,’ legt Job uit. ‘We werkten ons idee uit door vanuit BreadCycle samen te werken met De Kaskantine. De Kaskantine zat hiervoor aan de Haarlemmerweg. Het is een off-the-gridOff-grid betekent dat je zelf voor stroom en warmte zorgt. De Kaskantine zuivert ook haar water zelf. stadsboerderij die als een coöperatie werkt. Het verbouwt groente en gebruikt nu ook voedsel van ons. Het restaurant van De Kaskantine laat zien wat voor lekkers je allemaal nog kunt maken met overgebleven eten. Het moet nog wel wachten op een alcoholvergunning en op de complete verbouwing, maar het zal niet lang meer duren voordat het opengaat.’
Gratis supermarkt voor iedereen
Eerst werd het eten alleen naar sociale groepen gebracht, zoals buurthuizen. ‘Maar dan brachten we het voedsel gelijk naar die groepen toe,’ vertelt Job. ‘We hadden dan geen moment de tijd om een verdeling te maken van het opgehaalde voedsel. Met de supermarkt kunnen we het nu beter verdelen. Ons idee is namelijk dat al het eten wordt gebruikt. Dat er sprake is van een circulaire economie. Anders is er alsnog veel energie in gestopt die uiteindelijk verloren gaat.'
Vooral studenten komen nu naar de gratis supermarkt. Job laat weten dat de supermarkt voor iedereen is. ‘Mensen met geld voelen zich bezwaard, maar we hebben het liefst dat die hierheen komen in plaats van de Albert Heijn. Je kunt iets in onze donatiebox doen. Dit geld gebruiken we om ons verder te ontwikkelen. Het is verder allemaal non-profit.’
Bring your own food
Iedereen kan zelfs eten van thuis dat niet meer gebruikt gaat worden meebrengen. Job: ‘Dit doe ik nu ook. Eerst gooide ik dingen weg, maar dit project draagt echt bij aan bewustwording. Je krijgt een andere relatie met eten. Het gaat niet meer om de 30 cent die je weggooit als je een tomaat in de prullenbak doet, want het gaat om alle energie die erin is gestopt.’
Jaap en Job doen dit werk niet alleen. Al zestig vrijwilligers hebben zich gemeld. Ze kunnen wel nog steeds vrijwilligers gebruiken. ‘Ik heb het heel druk,’ zegt Job. ‘Dit doe ik fulltime, en mijn werk bij de bakkerij Bbrood is parttime. Uiteindelijk willen we wel groeien. Het is namelijk nog interessanter als dit op meerdere locaties zit, zoals verschillende wijken in Amsterdam of op andere plekken in Nederland.’
De Voedselkringloop is elke dag geopend van 16.30 uur tot 19.30 uur. Op maandag is de winkel gesloten.
