Studenten spelen Bare: ‘Wie ben je als je niet mag zijn wat je wil?’
De musical Bare was al een internationale hit. Studenten Toneelvereniging Amsterdam (STA!) brengt hem nu naar Amsterdam. Folia was bij een repetitie waar vol emotie wordt geacteerd en gezongen. ‘Dit stuk gaat specifiek over het geloof, maar het gaat voor mij over ergens in geloven, in de liefde, in de ander en in jezelf.’
De repetities voor het stuk Bare vinden plaats in een klein buurthuis, het goed verstopte Plan C in Oud-Zuid. We worden onthaald door regisseur Brian Verhagen (23): ‘Ik ben de regisseur, maar we doen het stuk met zijn allen,’ zegt hij. Dertien studenten spelen het stuk Bare, een musical over een groep rebelse jongeren op een religieuze kostschool die zich afzet tegen een hogere macht. ‘Ze houden allemaal boeken vast,’ wijst regisseur Brian aan, ‘en dat moeten bijbels voorstellen.’ De acteurs laten hun boeken zien: van kookboeken tot fantasyboeken.
‘En we spelen studenten die zelf een toneelstuk oefenen,’ roept een van de acteurs. ‘Romeo en Julia!’ ‘Hey,’ zegt Brian grappend, ‘nu blijft er niets van mijn introductie over!’
Geloven in
‘Ik wilde dit stuk dolgraag doen,’ vertelt Brian. Hij doet de opleiding docent theater aan NHL Hogeschool in Leeuwarden, naast de opleiding productie podiumkunsten aan de Academie voor Theater en Dans. Hij regisseert al vijf jaar, waarvan drie jaar bij STA! Toneel. ‘Ik wil als regisseur meer vertellen dan het verhaal. Ik kijk naar de mensen die het stuk spelen: wat hebben zij ermee te maken? Dit stuk gaat specifiek over het geloof, maar het gaat voor mij over ergens in geloven, in de liefde, in de ander en in jezelf. Wie ben je als je van jezelf niet mag zijn wie je wilt zijn? En dat is iets universeels, zeker in onze generatie. Iedereen heeft zijn eigen verhaal van iets wat ze willen zijn, maar wat niet kan of mag.’
Er volgt een soepele repetitie waarin de acteurs uit volle borst zingen, wild met hun bijbels zwaaien, zwaardgevechten uitvoeren, maar waar ook stukken met gevoelig acteerwerk in zitten. In één scène vraagt een jongen die niet uit de kast durft te komen hulp aan een standbeeld van de heilige maagd Maria. Dit standbeeld komt tot leven en zingt samen met twee engelen een spetterend musicalnummer, inclusief choreografie. ‘Leef je leven nu,’ is de boodschap.
Acteer met je ogen
Diezelfde jongen die Maria om hulp vroeg, confronteert daarna zijn vriend: hij wil uit de kast komen en hun verboden relatie openbaar maken. De scène, inclusief dramatische dialoog waarin de jongens een heftige ruzie hebben, moeten ze overdoen. Daar heeft de regisseur een bijzonder idee voor. ‘Iedereen in een cirkel eromheen,’ maant hij. ‘Jullie ook!’ Hij wijst naar de Folia-verslaggevers. We gaan schouder aan schouder om de jongens heen staan. ‘Doe de dialoog opnieuw, vertel het verhaal met je ogen, niet met je lichaam,’ zegt regisseur Brian. De acteurs kijken elkaar zeker vijf minuten diep in de ogen waarbij ze zonder knipperen hun emoties aan elkaar tonen. De groep is tevreden en doet een innige groepsknuffel. ‘Ga thuis het script na en laat het even broeien,’ is de laatste tip van Brian.
‘Ik maak geen theater met studenten omdat het gezellig is,’ zegt Brian. ‘Ik wil verhalen vertellen. Dat is waar theater over gaat. We gaan een heel goed verhaal vertellen.’
Keuzes maken
Elmer Boerma (20, communicatiewetenschap) speelt Peter, de jongen die uit de kast wil komen. Elmer acteerde al op de middelbare school. ‘Ik had alleen nog nooit gezongen,’ vertelt hij. ‘We hebben een vocal coach die ons daarbij helpt. Je hebt verder niet echt tijd om je voor te bereiden voordat je oefent. De tekst krijg je opeens voor je. Wel hebben we een aantal repetitieweekenden waarbij we ons opsluiten en heel veel gemberthee met honing drinken. Pas op de dag van de voorstelling neem ik me voor hoe ik het allemaal ga aanpakken. Nu staan we namelijk nog in een buurthuis, maar straks echt op het toneel.’
Hidde van der Ende (25, theaterwetenschap) zit al in zijn derde jaar bij STA!. ‘Het leek me heel interessant om een rol te spelen waarin ik alleen maar zing,’ zegt hij. ‘Ik speel Matt, een van de studenten. Hij is heel streberig en hardwerkend en hoort telkens net niet bij de groep, hoewel hij het wel heel graag wil. Ik ben zelf niet zo’n studiebol, maar ik lijk op hem omdat ik ook het liefst niet het achterste van mijn tong wil laten zien.’ Hij legt uit: ‘Ik denk dat dit stuk vooral gaat om volwassen worden. De personages zijn aan het einde van hun jeugd, moeten bijna de wijde wereld in en een leven op gaan bouwen. Wat voor keuzes ga je daarin maken? In dit stuk word je meegezogen in een heel menselijk verhaal en ga je snappen dat eigenlijk iedereen vooral heel erg zijn best doet, al lukt het soms gewoon niet.’
Marloes van der Wel (25, alumnus psychologie) zit sinds haar negentiende bij STA!. Ze speelt Ivy, een meisje met wie de vriend van Peter ook iets heeft. ‘Ik heb twee keer eerder in een musical gespeeld,’ zegt ze. ‘Zelf ben ik niet per se fan van dit genre, maar de musicals van STA! vind ik tof. Doordat bijna alle tekst gezongen wordt, komen alle stukjes pas later bij elkaar. Hierdoor verandert je personage tijdens het repeteren. Eigenlijk wil ik niet meer repeteren, ik wil gewoon zien hoe het straks gaat. Ik heb er veel zin in.’
Op maandag 7 mei gaat Bare in première in het Zonnehuis. Daarna zal de voorstelling nog op dinsdag 8 mei en woensdag 9 mei te zien zijn. Voor kaarten kun je terecht op de website van STA!
