Westerdijkjaar 2017 leidde niet tot piek in benoemingen vrouwelijke hoogleraren
Hoewel er in het hele land extra aandacht was voor vrouwen in de wetenschap, benoemde de UvA in het Westerdijkjaar 2017 niet veel meer vrouwen tot hoogleraar. In absolute aantallen was het aantal benoemingen van vrouwen het laagste in vijf jaar, relatief gezien was sprake van een bescheiden groei. In januari dit jaar maakte de UvA echter een inhaalslag en benoemde ze tien vrouwen tot hoogleraar.
Op 10 februari 1917 sprak Johanna Westerdijk haar oratie uit als eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland. Om dat te vieren en om de positie van vrouwen in de wetenschap extra te versterken, riepen verschillende wetenschapsorganisaties het jaar 2017 uit tot Westerdijkjaar.
De Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen (KNAW) benoemde vorig jaar bijvoorbeeld zestien vrouwen extra tot lid van de Akademie. Toenmalig minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap stelde bovendien 5 miljoen euro extra beschikbaar voor het promoveren van vrouwelijke universitair hoofddocenten tot hoogleraar. Dat moest voor 10 februari 2018, precies 101 jaar na Westerdijks oratie, leiden tot honderd extra vrouwelijke hoogleraren.
Daling
Aan de UvA is in het Westerdijkjaar 2017 opvallend genoeg juist een daling te zien in het aantal vrouwen dat benoemd werd tot hoogleraar. Van de 44 wetenschappers die benoemd werden tot hoogleraar waren er 29 man en 15 vrouw. Dat is minder dan het aantal vrouwen dat de jaren ervoor tot hoogleraar werd benoemd.
Van de 15 vrouwen die vorig jaar hoogleraar werden, zijn er bovendien 5 bijzonder hoogleraar, een functie die vaak parttime wordt vervuld. Ter vergelijking: van de 29 mannen die benoemd werden tot hoogleraar werden er slechts 7 bijzonder hoogleraar.
Het percentage leerstoelen dat vorig jaar naar een vrouw ging is wel het hoogste van de afgelopen vijf jaar. In 2015 was 30,1 procent van de versbenoemde hoogleraren vrouw, een jaar later 33,3 procent en in 2017 34,1 procent.
(Tekst loopt door onder de infographic)
Westerdijkbeurzen
Om de honderd extra vrouwelijke hoogleraren te bereiken stelde toenmalig minister Bussemaker Westerdijkbeurzen in. Wanneer universiteiten een vrouwelijke universitaire hoofddocent promoveerden tot hoogleraar konden zij daar achteraf een subsidie voor aanvragen. De deadline voor het aanvragen van die beurs lag in februari dit jaar, vertelt UvA-woordvoerder Annelies van Dijk.
Voor vrouwen die in de eerste twee maanden van dit jaar werden gepromoveerd tot professor konden universiteiten ook nog een beurs aanvragen, ook al was het Westerdijkjaar 2017 al afgelopen. Van Dijk benadrukt dat in de eerste maand van 2018 de UvA veel vrouwen tot hoogleraar benoemde: tien vrouwen tegenover één man.
De UvA laat weten dat zij van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) te horen heeft gekregen dat ze elf Westerdijkbeurzen mocht aanvragen voor de promotie van vrouwelijke universitair hoofddocenten tot hoogleraar. ‘We hebben er twaalf aangevraagd,’ zegt Van Dijk. ‘In de hoop dat een andere universiteit wellicht niet al haar plekken zou gebruiken en wij zo extra geld konden krijgen.’ Uiteindelijk kreeg de UvA er twaalf, bleek op internationale vrouwendag.
Van Dijk legt uit dat de beurzen geen ongebreidelde groei van vrouwelijke hoogleraren konden opleveren. ‘Het is niet zo dat de NWO ineens het salaris van die vrouwelijke hoogleraren betaalt, het is een tegemoetkoming. Wij moeten zelf dus ook de financiële ruimte en geschikte personen hebben.’
Geesteswetenschappen
Aan de UvA was in 2016 bijna één op de vier hoogleraren vrouw. Dat is hoger dan het landelijk gemiddelde van 19 procent. De Faculteit der Geesteswetenschappen heeft er met 37 procent de meeste, UvA’s tandheelkundefaculteit Acta had destijds geen enkele vrouwelijke hoogleraar. In 2017 werd Corine Visscher echter benoemd als hoogleraar orofaciale fysiotherapie.
Dit artikel is op 7 maart 2018 om 16.00 uur aangepast. In een eerdere versie van dit artikel stonden de cijfers van januari 2018 niet.
