Abdelkader Benali is Honorary Fellow: ‘Ik wil mijn tanden stukbijten op de liefde’
De Marokkaans-Nederlandse schrijver en programmamaker Abdelkader Benali is benoemd tot Honorary Fellow aan de Faculteit der Geesteswetenschappen. Met studenten van de talen- en regiostudies gaat hij onder andere Perzische liefdespoëzie bespreken.
Na regisseur Pierre Audi, schrijver Arnon Grunberg en cabaretier Freek de Jonge is nu schrijver en programmamaker Abdelkader Benali (Ighazzazen, Marokko, 1975) benoemd tot tijdelijk eredocent aan de Faculteit der Geesteswetenschappen. Benali, die deze maand is begonnen aan de UvA, was al op jonge leeftijd schrijver. Toen hij negentien was deed hij mee aan een schrijfwedstrijd van de Universiteit Leiden. Hij won een studiebeurs van 10.000 gulden en begon aan een studie geschiedenis. Kort daarvoor was zijn debuutroman Bruiloft aan zee al verschenen. Het zou een vliegende start van een schrijverscarrière worden, zijn studie schoot erbij in en hij stopte ermee.
Nu, vele jaren later, naakt er een nieuwe universitaire carrière: vorig jaar was hij tijdelijk ‘cultural professor’ aan de TU Delft, waar hij colleges gaf over de relatie tussen kunst en techniek, nu is hij tijdelijk docent aan de UvA, waar hij tot 1 november aandacht gaat schenken aan de relatie tussen onderwijs, wetenschap en de kunstpraktijk.
Gefeliciteerd met uw fellowship. Hoe word je Honorary Fellow aan de UvA?
‘Ik ben ervoor gevraagd, heel officieel, door de decaan. Toch een hele eer: je mag aanschuiven bij de knapste koppen van de universiteit waar op hoog niveau wordt nagedacht. Ik heb er wel even over moeten nadenken en met wat mensen van de faculteit gebrainstormd over wat je tijdens zo’n fellowship kunt doen. Maar toen we daar eenmaal achter waren, heb ik ja gezegd.’
Vorig jaar was u cultural professor aan de TU Delft. Is dat uw voorbeeld?
‘In zekere zin wel. Ik werkte in Delft aan de hand van het thema “het verhalenplein”. Verhalen worden op allerlei manieren gebruikt door mensen met uiteenlopende bezigheden en op verschillende tijden. Al die mensen hebben verhalen. En elk plein heeft zijn eigen (bouw) historische verhaal. Aan de UvA wil ik aan de slag met het thema “Hafez in de stad”. Hafez is een fascinerende veertiende-eeuwse Perzische dichter en mysticus, die nog steeds zeer bekend en geliefd is en tot op de dag van vandaag door iedereen in de Iraanse samenleving wordt gelezen.’
Vertel.
‘Hafez wist en weet mensen in Oost en West te bereiken met zijn poëzie. Ik ben al heel lang door hem gefascineerd en vooral door zijn invloed op de Westerse romantiek en spiritualiteit. In het bijzonder ben ik geïnteresseerd in de invloed van Hafez op het werk van de achttiende-eeuwse Duitse schrijver, dichter en filosoof Goethe. Ik wil kijken hoe het werk van Hafez is terug te vinden in het werk van Goethe. Al leefde Goethe vierhonderd jaar later dan Hafez, het lijkt alsof beide mannen als het ware een intieme literaire verhouding hebben en voortdurend tegen elkaar aan praten.’
U wilt vooral aandacht schenken aan Hafez’ liefdespoëzie. Waarom?
‘Ten eerste natuurlijk omdat Hafez veel over de liefde heeft gedicht, maar ook omdat de liefde een universeel thema is waarvan ik denk dat studenten het leuk vinden om daar samen met mij hun tanden op stuk te bijten.’
U wilt ook aandacht schenken aan vertalingen van Hafez. Kunt u dat toelichten?
‘Ik wil studenten meenemen in het avontuur van de vertalingen, want daarover is nog altijd veel discussie. Ik wil bijvoorbeeld vragen aan de orde stellen als “wat vertalen we wanneer we Hafez vertalen” en “neigt onze kijk op Hafez niet teveel naar een seculiere kijk op de dingen waarbij religieuze aspecten worden vergeten?”’
U bent geboren in Marokko, getogen in Rotterdam en u woont in Amsterdam. Is er een rode draad tussen die drie plekken?
‘Openheid en grenzeloosheid. Dat zit ook in mij: werelden zijn niet afgebakend, maar lopen in elkaar over. Dat gold overigens ook voor zowel Hafez als Goethe.’
U wilt de komende maanden een brug slaan naar de stad en Amsterdammers aan het dichten krijgen over hun liefde voor de stad. Wat is uw plan van aanpak?
‘Ik ga open masterclasses creative writing en vertalen geven. Daar ga ik vertellen wat de liefde betekende voor Hafez en voor Goethe. Zo hoop ik studenten dan te inspireren tot het schrijven van gedichten over hun liefde voor Amsterdam.’
