Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Het voetbalteam van dispuut BAART, Bijzondere Collecties, UvA
actueel

Bierbonnetjes en politiefoto's: dispuut BAART draagt archief over aan UvA

Dirk Wolthekker,
7 februari 2018 - 15:26

Zestien Amsterdams studenten richtten in 1963 het dispuut BAART op, onderdeel van de toenmalige sociëteit Olofspoort. Ter gelegenheid van het elfde lustrum wordt het archief van het dispuut deze week overgedragen aan de UvA en verschijnt er een boek. ‘Alleen al uit recalcitrantie tegen het gebrei van de meisjes telt BAART alleen mannelijke leden.’

De op een bierbonnetje geschreven notulen van de oprichtingsvergadering, foto’s van het dispuutsvoetbalteam met beschermheer Gerard Reve en scheidsrechter Nico Scheepmaker, politiefoto’s van de drie dispuutleden die werden verdacht van belediging van Beatrix, exemplaren van het Olofspoort-magazine Bikkelacht, folders, tekeningen en kattenbelletjes. Het zit allemaal in het archief van het studentendispuut BAART, behorend tot de (niet meer bestaande) studentensociëteit Olofspoort, dat zijn vijfenvijftig jarig bestaan viert. Ter gelegenheid daarvan verschijnt morgen het boek Het dispuut BAART. Hoe zestien Amsterdamse studenten vanaf 1963 wel even de media zouden veroveren (AUP, €24,95), onder redactie van de oud-studenten Frits Boer, John Jansen van Galen en Bert Vuijsje.

 

Oefening BAART kunst

Een groepje studenten dat lid is van het dispuut Ping Wong – dat behoort tot Olofspoort – besluit op een februariavond in 1963 uit dit ‘saaie en sullige’ gezelschap te treden. Het ‘kleinburgerlijke gedoe’, het gebrei van ‘nuffige dames’ die er lid van zijn en de schamele ‘kruidenierswijn’ die er wordt geschonken, komt hen de neus uit. In café ’t Prinsenhof, waar docent politieke filosofie Lucas van der Land ‘bij een goed glas’ soms tentamens afneemt en dat wordt gedreven door een zekere Henri Baerts, besluiten de studenten onder het motto ‘Oefening BAART kunst’ een nieuw en ongemengd dispuut op te richten. ‘Alleen al uit recalcitrantie tegen het gebrei van de meisjes telt BAART alleen mannelijke leden. Geen enkel meisje voldeed aan de eisen, daarom bleven we ongemengd.’ Het was 8 februari om 17.15 uur: de geboorte van ongemengd dispuut BAART was een feit.

Foto: Bijzondere Collecties, UvA
De notulen van de oprichtingsvergadering (op een bierbonnetje)

BAART zou een in de jaren zestig een roemrucht dispuut zijn. Geen dispuut in de klassieke corporale zin, maar ‘een brandpunt van de culturele omwenteling in de jaren zestig’. Geen wonder ook dat de dispuutleden – onder wie de samenstellers van het boek – tot de toenmalige avant-garde van Amsterdam behoorden, al keerde men zich gelijktijdig ook ‘tegen een overspannen verheerlijking van de sixties’.

 

De Avonden

De band met Gerard Reve – toen nog Gerard Kornelis van het Reve – was vanaf het begin sterk. ‘Op dispuutsavonden kun je scoren door uit je hoofd De Avonden te citeren’ en op het eerste nieuwsbulletin dat door BAART werd verspreid stond zijn volledige adres vermeld. Vermoedelijk was Reve beschermheer van het dispuut omdat hij – net als de dispuutleden ‘werkelijk alles’ op de hak nam. ‘De grootste gemene deler van BAART en Reve is de ironie. In het dispuut is het not done om wat dan ook serieus te nemen, althans niet in het openbaar.’

 

Tegen de tijdsgeest in was BAART ‘politiek niet geïnteresseerd’, al kwamen de leden er wel voor uit dat ze ‘links’en ‘progressief’ waren, net als sociëteit Olofspoort. ‘Het corps was vreselijk en Unitas veel te kleinburgerlijk. Maar de Olofspoort, dat was echt iets in die tijd als je een beetje links was, de voorhoede van een andere tijd.’ Naast de band met Reve baarde het dispuut ook opzien door de arrestatie van drie leden – Frits Boer, Hans Knegtmans en Rogier Proper. In het sociëteitsblad Bikkelacht werd Beatrix als pin-up afgebeeld. Niet vanwege een geharnaste republikeinse opstelling van het dispuut, maar vooral als ‘een vorm van pestkopperij’. BAART was dus eigenlijk een provocerend, cultureel en apolitiek dispuut, eigenlijk dus gewoon een clubje provo’s dat zijn nalatenschap nu heeft ondergebracht bij de UvA.

 

Overdracht van het BAART-archief op 8 februari in het Museumcafé van de Bijzondere Collecties. Daar wordt ook het boek gepresenteerd. Aanvang: 16.00 uur. Locatie: Oude Turfmarkt 129. Van 8 tot en met 15 februari is in de hal van de Bijzondere Collecties een keuze te zien uit het archief van BAART. Toegang vrij.