‘Lowlands-bezoekers vonden het hilarisch om onze simulatiebril te dragen’
Het onderzoeksteam van het HvA-lectoraat Digital Life deed deze zomer onderzoek op Lowlands, waar ze de (al dan niet beschonken) festivalgangers onderwierpen aan wetenschappelijke testjes. Het doel: voorspellen wanneer ouderen gaan vallen. We blikken terug met onderzoeker Aukje de Vrijer.
‘We waren blij verrast,’ zegt onderzoeker Aukje de Vrijer van het HvA-lectoraal Digital Life, als ze over het experiment praat dat deze zomer op Lowlands heeft plaatsgevonden. ‘Ruim tweehonderd mensen hebben aan het onderzoek meegedaan, er stond de hele dag een rij.’ En vooraf dacht ze nog dat ze de mensen zou moeten lokken.
Waar ging uw onderzoek over?
‘We doen onderzoek naar de manier van lopen bij ouderen met een verhoogd valrisico. Zo zie je bijvoorbeeld dat zij vaak langzamer lopen, kleine stapjes zetten, of asymmetrisch lopen. Wij proberen een model te ontwikkelen om daarmee de mensen met een verhoogd valrisico vroegtijdig te kunnen herkennen. Therapeuten zien bijvoorbeeld wel of iemand afwijkend loopt, maar er is geen direct meetinstrument voor.’
Eerder waren de tests nog geheim. Waar waren de Lowlands-proefpersonen voor nodig?
‘Om data te verzamelen. We onderwierpen proefpersonen aan tests: eerst moesten ze balans houden, daarna opstaan en heen en weer lopen, en uiteindelijk een parcours volgen. Dit gebeurde één keer ‘normaal’, en één keer met een speciale bril die simuleert dat je alcohol hebt gedronken – enkele proefpersonen hadden veel gedronken, maar ongeveer de helft was nuchter. De bril verstoorde de diepteperceptie. De bewegingen van de proefpersonen hebben we opgenomen met een 3D-bewegingssensor.’
Wat was het doel daarvan?
‘We wilden op basis van iemands bewegingspatroon proberen te voorspellen of deze persoon wel of geen diepte zag, of een verhoogd alcoholpromillage had. Deze methode kunnen we dan toepassen bij ouderen om – aan de hand van bewegingen – te voorspellen of ze lichamelijke problemen hebben die een verhoogd valrisico veroorzaken. Bovendien vonden de proefpersonen het erg hilarisch om de bril te dragen, dat was een leuke bijkomstigheid. De data-analyse is op dit moment in volle gang, we verwachten de uitkomsten in februari/maart. Wel zagen we dat proefpersonen met bril gemiddeld iets langzamer liepen.’
Hoe gaat het verder?
‘Dit is de opstap. We willen dezelfde onderzoeken – zonder bril – bij ouderen uitvoeren, door natuurlijk gedrag van ouderen te monitoren in hun eigen woonomgeving. Dat is complex: een verhoogd valrisico kan ontstaan door verminderde balans, spierkracht, enzovoorts. Het vereist een groot onderzoek – dat is wat ingewikkelder dan op Lowlands.’
Wat hebben we aan dit soort onderzoek?
‘Het is belangrijk ouderen met een verhoogd valrisico vroegtijdig te identificeren, zodat we kunnen ingrijpen en valongelukken kunnen voorkomen. Nu zie je vaak: eerst valt iemand, dan komt het probleem aan het licht. Het kwaad is dan al geschied. Bijna iedereen kent wel iemand met dit probleem: mijn opa is ook gevallen, en kwam toen in een scootmobiel terecht. Als je niet meer kan bewegen, of niet meer thuis kan wonen, is de kans ook groter dat je mentaal aftakelt. Dit soort onderzoek kan een groot verschil maken.’
Zou u opnieuw een onderzoek uitvoeren op Lowlands?
‘Ik vond het onwijs leuk. Maar daarbij is het ook een mooie manier om onderzoek bij het grote publiek bekend te maken. Er wordt zoveel interessant onderzoek gedaan dat nauwelijks aandacht krijgt, dat is echt jammer. Als ik de kans krijg zal ik het zeker weer doen.’
