Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Flora Woudstra
actueel

‘Van sommigen zou je willen dat ze naar de toneelacademie gaan’

Flora Woudstra Hablé,
4 december 2017 - 13:25

De Amsterdamse studententoneelvereniging STA! staat volgende maand op de planken met het toneelstuk ‘Hotel-Resort De Stille Kracht’, dat zich afspeelt in Indonesië. Daarin snijdt STA! pijnlijke onderwerpen zoals racisme, kolonialisme en intercultureel conflict aan. Een groot aantal rollen zijn Indonesisch, maar de cast is volledig wit. Hoe lossen ze dat op?

Even voor achten zijn de studenten kostuums aan het passen en make-up aan het opdoen. ‘Ga jij helemaal vol vanavond?’ vraagt een jongen aan zijn mede-acteur. ‘Nee, want de Folia is erbij,’ geeft hij toe. Regisseur Sita van Sante heeft geluk met deze studenten, zegt ze tersluiks. ‘Het is een heel gemotiveerde groep. En goed ook - van sommigen zou je willen dat ze naar de toneelacademie gaan.’ Ze koos de cast van twaalf studenten uit de driehonderd leden van STA!. Frappant is het wel, dat ze allemaal wit zijn in een stuk dat zich afspeelt in Nederlands-Indië. ‘STA! is niet zo heel divers,’ zegt Van Sante. ‘Ik had graag een meer diverse groep gehad, zeker voor dit stuk.’

Regisseur Sita van Sante

Eyeliner

Actrice Remy van Gestel (29, psychologie) speelt in het stuk een wit personage, en legt uit hoe het verschil tussen Indonesiërs en Hollanders in het stuk duidelijk wordt gemaakt. ‘We werken met grime, haarkleur, kledingstijl en lichaamstaal.’ De Indonesische personages dragen bijvoorbeeld eyeliner in het stuk, zo blijkt tijdens de repetitie, ook de mannen. Een jongen die binnenkomt zingt zachtjes een lied van Kinderen voor Kinderen: ‘Een kind onder de evenaar, wordt meestal maar een bedelaar.’ Een vriend naast hem maant hem te stoppen: ‘De Folia heeft je door!’ De regisseur fluistert: ‘Ik kom straks nog even terug op dat diversiteitsding.’ Ze begint de repetitie.


Het gezelschap speelt ‘Hotel-Resort De Stille Kracht’, gebaseerd op het boek De Stille Kracht (1900) van Louis Couperus. Waar Couperus’ boek over de koloniale tijd ging, speelt dit stuk zich af in 2017, in een hotel-resort in Indonesië gerund door witte Hollanders met Indonesisch personeel. En inderdaad, de Indonesische personages zijn makkelijk te herkennen - zij zijn gekleed in sarongs en bewegen anders door de ruimte, gedecideerd en geconcentreerd. De witte personages gaan gekleed in felle kleuren en gedragen zich levendiger. Het werkt, al is het vreemd om een witblonde jongen in een sarong een verhaal in het Bahasa Indonesisch af te horen steken.

 

De sfeer tijdens de repetitie is serieus en professioneel. Zelfs als een acteur middenin een monoloog zijn tekst vergeet, speelt het gezelschap gewoon door. Ook de visagisten, STA!-leden die het haar en de make-up van de acteurs verzorgen, zijn serieus toegewijd aan de look van de cast, al schieten ze als oefenpubliek tijdens de repetitie wel eens in de lach.

 

(Tekst loopt door na de foto)

Joke Eikelboom (rood shirt) krijgt 'wild haar' voor haar rol als Indonesisch halfzusje.

Lichaamstaal

Regisseur van Sante heeft gelijk: deze studenten kunnen zeker acteren. Ze storten zich in het stuk: de ijzige Indonesische manager (gespeeld door Jascha Dikker), de krampachtige, racistische hoteleigenaar (gespeeld door Anniek Geelen), haar vreemde Indonesische halfzus (gespeeld door Joke Eikelboom) en de bijgelovige Hollandse man (gespeeld door Ruben Messelink) die zijn vrouw bedriegt door zich seksueel te laten bevredigen door een jongen in het hotel. Het lijkt erop dat Marly van den Berg, die een Indonesische moeder speelt, zich vandaag niet inhoudt omdat Folia aanwezig is. Haar zoon dreigt in het stuk ontslagen te worden wegens wangedrag. Haar lichaamstaal - stevig in de schoenen, maar wankelend als haar familie-eer in het gedrang komt - is minutieus geacteerd. Ook heeft ze een rauw, kwetsbaar randje in haar stem wanneer haar personage met gekrenkte trots smeekt voor het behouden van de baan van haar zoon.

Jordan Iliev en een visagist proberen nepbloed uit, voor een scène waarin Jordan's personage in elkaar geslagen wordt.

Het toneelstuk zelf legt het er soms dik bovenop. ‘Kom je ontwikkelingshulp bieden?’ vraagt een Indonesisch personage aan een Hollander. ‘Mijn economie groeit drie keer sneller dan de jouwe.’ Er is zo meer dialoog die niet per se natuurlijk aanvoelt. ‘Wij hebben ons geloof. Jullie hebben chocolade.. en palmolie!’ De acteurs geven echter alles. Ze schreeuwen, huilen, zoenen, en storten zich op de grond. Precies om elf uur wordt de laatste lijn dialoog uitgesproken. ‘Prachtig,’ zegt regisseur Van Sante, en we applaudiseren. ‘Nu opschieten. We moeten over tien minuten dit lokaal uit zijn.’


“Hotel de Stille Kracht” gaat op 16 december in première. Kaarten kan je hier kopen.

Lees meer over