Rector schrikt van verhalen promovendi: ‘Dit is niet wat we willen’
Rector magnificus Karen Maex is geschrokken van de verhalen van promovendi die deze week in Folia verschenen, zo laat zij weten. ‘Dit is niet wat we willen, laat ik dat duidelijk zeggen. Dit trekken we ons aan.’
Volgens Maex is de rol van de hoogleraar als promotor ‘essentieel’, omdat hij of zij de net afgestudeerde begeleidt tot een jonge onderzoeker. Toch gaat het meestal wel goed, volgens Maex. ‘Maar ook van de promovendus vraagt een promotietraject wel wat. Het is niet gemakkelijk om te promoveren en het is niet voor iedereen weggelegd.’
Vierogenprincipe
Maex wil vooropstellen dat ‘sinds 2014 iedere promotie plaats moet vinden volgens het vierogenprincipe’. Dat betekent dat er tenminste twee begeleiders bij ieder promotieonderzoek betrokken moeten zijn en promovendi niet afhankelijk zijn van de mogelijke grillen, of werkdruk van één hoogleraar. ‘Daarmee bouwen we de één-op-éénrelatie tussen promovendus en promotor, en dus de afhankelijkheid van de promovendus af.’ Juist het gevoel van afhankelijkheid van de promovendus ten opzichte van zijn promotor leidt er vaak toe dat promovendi niet aan de bel trekken, zegt Sarah Eskens van de Centrale Promovendiraad.
‘Daarnaast zijn er op elke faculteit bijkomende initiatieven, bijvoorbeeld met mentors of studieadviseurs voor promovendi, of met een commissie die ieder jaar met de promovendus praat, zonder dat zijn promotor erbij zit,’ vertelt Maex. Ook zegt ze dat ze met de Centrale Ondernemingsraad van de UvA in gesprek is over een bredere opzet van de jaargesprekken voor alle medewerkers, inclusief de hoogleraren. ‘We willen het gebruik van 360-gradenfeedback ten behoeve van de jaargesprekken aanmoedigen. In de jaargesprekken met hoogleraren gaat het nu natuurlijk ook al over promovendibegeleiding. Voor hoogleraren kan er bij 360-gradenfeedback input komen van onder meer de decaan, andere hoogleraren en medewerkers die onder de hoogleraar werken.’
Tenslotte wil Maex als rector magnificus het academisch klimaat verbeteren en het taboe op dit soort problemen doorbreken. ‘Ik ben er een voorstander van dat de PhD Councils, waarin promovendi overleggen met het management, hier goede gesprekken over voeren op hun afdelingen en instituten.’
Gezondheidsplatform en gezondheidsweek
Desalniettemin maakt Maex zich zorgen over de psychische klachten waar veel promovendi mee te maken krijgen. ‘Die problemen bleken ook uit het onderzoek van de Centrale Promovendiraad van twee jaar geleden en uit internationale onderzoeken. Daarom zijn we bezig met het ontwikkelen van een online gezondheidsplatform. Dat was in de eerste plannen gericht op studenten, maar dat breiden we uit naar promovendi. Het is een online platform waarmee we hen de weg willen wijzen naar hulpverlening als ze dat nodig hebben.’ Bovendien kondigt ze voor april een gezondheidsweek aan. ‘We willen er met dit soort acties voor zorgen dat psychische problemen van studenten en promovendi bespreekbaar worden.’
Ze zegt dat ze als rector bovendien iedere nieuwbenoemde hoogleraar altijd persoonlijk op het hart drukt dat het begeleiden van promovendi een belangrijke taak is. ‘Deels gaat het ook over werkdruk. Ik hoop dat we dat met de uitbreiding van het ius promovendi kunnen ondervangen. Daardoor komen er meer promotoren en vaak ook promotoren die dichter op het onderzoek van promovendi staan.’ Maex vertelt dat het een kwestie van ‘weken of maanden’ is voordat het ius promovendi daadwerkelijk is uitgebreid.
Ze hoopt dat de maatregelen gaan helpen. ‘Want het begeleiden van promovendi tot volwaardige wetenschappers is een zeer belangrijke taak.’
