‘Wij eisen dat de jonge generatie niet opgezadeld wordt met schulden’
Gisteren publiceerde Asva studentenunie een rapport over de gevolgen van het leenstelsel op studenten van verschillende sociale achtergronden. Ze wil concrete maatregelen van Den Haag om de ongelijkheid te verkleinen.
Na de afschaffing van de basisbeurs en de invoering van de het leenstelsel bij de start van vorig academisch jaar, onderzocht het Asva onderzoeksbureau de zichtbare en onzichtbare gevolgen van deze omslag. ‘De gevolgen van het leenstelsel hebben een ongelijk effect op studenten van verschillende achtergronden,’ is te lezen in het rapportDownload hier het rapport in pdf..
Terugval
De invoering van het leenstelsel bracht in het studiejaar 2015/2016 in heel Nederland een terugval teweeg in het aantal eerstejaarsinschrijvingen. Dat gold in het bijzonder voor de UvA en de HvA, niet toevallig twee instellingen die zich bevinden in de duurste stad van Nederland.
Uit een onderzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijkt een ‘herstel’ van het inschrijvingsaantal na de dip van vorig academisch jaar. De instroom in de voltijdbachelor is volgens het ministerie wel weer op het niveau van voor de invoer van het leenstelsel.
Henriëtte Hoogervorst, voorzitter van de Asva, nuanceert de positieve boodschap van het ministerie: ‘Het ministerie kijk naar de landelijke cijfers. Het onderzoek van het Asva onderzoeksbureau heeft gekeken naar studentendie specifiek aan de UvA en HvA studeren.’ Uit het onderzoek kwamen dan ook veel minder positieve resultaten. ‘De instroom van UvA-studenten ligt weer rond het niveau van voor het leenstelsel, maar op de HvA blijft dat nog steeds achter.’
‘Iedereen moet dezelfde mogelijkheden krijgen, ongeacht studiekeuze of ongeacht de stad waarin je studeert,’ vindt Hoogervorst. ‘Iedereen moet zich hetzelfde kunnen ontwikkelen en je financiële capaciteiten mogen geen belemmering vormen in je ontwikkeling.’ Precies hier knelt de schoen voor de Asva, die bezorgd is om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. Het gaat dan vooral om studenten uit lagere sociaaleconomische klassen. Hoogervorst vreest dat het leenstelsel vooral studenten uit gezinnen met een lager inkomen zal afschrikken om te gaan studeren of om aan een vervolgopleiding te beginnen.
Financiële barriėres
In de enquête die de Asva liet invullen door 346 respondenten gaven de meeste studenten aan meer te gaan werken om rond te kunnen komen. Ook deze conclusie schetst een heel ander beeld dan het bericht van het ministerie OCW waarin beweert wordt dat ‘studenten niet meer gaan werken zijn en er ook niet meer studenten zijn gaan werken.’
‘Als studenten buiten hun studie om middelen moeten gaan zoeken, gaan zij meer druk ervaren en hebben zij minder tijd om te studeren,’ gaat Hoogervorst verder. En dat is aldus haar problematisch: ‘studenten moeten in hun studietijd de vrijheid hebben om goed te kunnen studeren en zich te ontwikkelen.’
Uit de enquête van de studentenvakbond bleek dat studenten met een lagere economische achtergrond meer neigen om thuis te blijven wonen in plaats van op kamers te gaan. ‘Het financiële aspect zou daarin niet mogen meespelen,’ aldus Hoogervorst. ‘Iedereen moet dezelfde mogelijkheden krijgen.’ Maar ook keuzestress speelt mee. ‘Het wordt steeds belangrijker om direct de juiste studie te kiezen, omdat wisselen van studie grote financiële gevolgen heeft.’
De Asva vindt dat de politiek het leenstelsel moet terugdringen. ‘Onze mening is dat het leenstelsel een slecht systeem is en dat is niet alleen gebaseerd op Amsterdam,’ aldus de voorzitter. De politieke reactie op de discussie over het leenstelsel is volgens haar ‘minimaal’ omdat de politici heel erg bezig zijn met de formatie. Hoogervorst: ‘Wij eisen dat de jonge generatie niet opgezadeld wordt met schulden. Het is van belang dat je als student en als jong persoon een goede start kan maken.’
