Zo stem je meer vrouwen in de Tweede Kamer
Als je meer vrouwen in de Tweede Kamer wil, moet je vooral niet op de eerste vrouw stemmen. Dat zegt oud-student informatiekunde Michaël Amir (31). In zijn bachelorscriptie komt hij met een alternatieve oplossing.
Amir (31) rondde vorig jaar zijn bachelor af aan de UvA. Een docent benaderde Amir of hij voor zijn scriptie een methode kon uitdenken om meer vrouwen met voorkeursstemmen in de Kamer te krijgen. Nu ligt de man/vrouw-verhouding in de Tweede Kamer nog scheef: tegenover zestig vrouwelijke Kamerleden staan negentig mannen. Bovendien staan op veel kieslijsten meer mannen dan vrouwen en zijn er weinig Nederlanders met een allochtone achtergrond op de lijsten te vinden. Naast die twee groepen keek Amir ook naar de vertegenwoordiging van “niet-Randstedelijken” en vijftigplussers. Ook die groepen blijven qua representatie achter. Amir: ‘Ik wilde breder kijken dan alleen vrouwen. Het liefst had ik ook nog naar de verhouding hetero’s en homo’s gekeken, maar dat was niet te doen. Daar zijn namelijk geen data over, mensen vinden dat te privé.’
Gelijke verdeling
Maar als stemmen op de eerste vrouw op een lijst niet werkt, wat helpt dan wel? Amir: ‘De hoogste vrouw op een lijst komt toch wel in de Kamer, zij heeft al die voorkeursstemmen niet nodig. Het zou helpen als iedereen die graag op een vrouw wil stemmen dat doet op een willekeurige vrouw van zijn of haar favoriete partij.’ Die logica werkt volgens Amir als volgt: er waren bij de vorige verkiezingen ongeveer 16 duizend voorkeursstemmen nodig om met een lage positie op een lijst alsnog een zetel te krijgen. Als die voorkeursstemmen zoveel mogelijk worden verspreid over vrouwelijke kandidaten, zouden veel vrouwelijke kandidaten in principe de voorkeursdrempel kunnen halen.
Amir rekende uit dat als dit in 2012 - tijdens de laatste verkiezingen - was gebeurd, alle 37 vrouwelijke kandidaten van de PvdA bijvoorbeeld in de Tweede Kamer hadden kunnen komen. Er kleeft wel één nadeel aan Amirs model: het is alleen haalbaar als voldoende stemmers meedoen. Amir: ‘Er stemmen ongeveer 9 miljoen mensen bij Tweede Kamerverkiezingen, daarvan zijn er ongeveer 4,5 miljoen vrouw. Als veertig procent daarvan mee zou doen aan zo'n actie, zou je de man/vrouw verhouding in de Kamer in één keer gelijk kunnen trekken.’
Geen politiek statement
Toch was zijn scriptie niet bedoeld als politiek statement, benadrukt Amir. ‘De Tweede Kamer is nu een te beperkte afspiegeling van de samenleving, vooral witte mannen zijn nu onze landsvertegenwoordigers. Daar moeten we over gaan praten. Toevallig valt mijn onderzoek samen met het initiatief Stem op een vrouw. Zij raden aan om als emancipatoire actie op een vrouw te stemmen die nu laag op een lijst staat en weinig kans maakt om in de Kamer te komen. Dat werkt alleen niet. Stel dat de nummer 10 en 11 op een lijst allebei vrouwen zijn, en iedereen stemt op de nummer 11. Dan wisselen 10 en 11 automatisch van positie, maar dan heb je nog steeds niet méér vrouwen in de Kamer. Daarom werkt volledige willekeur beter.’
Stemt Amir volgende maand zelf eigenlijk op een vrouw? ‘Ja. Altijd al gedaan ook. Maar het gaat mij er niet eens om dat iedereen dat nu gaat doen. Ik vind het vooral belangrijk dat we een discussie voeren over gelijkheid.’
