Studenten en vluchtelingen samen in Riekerhaven: ‘amazing’
Ze moeten nog flink wennen aan elkaar, en ook de woonruimtes zijn nog niet af. Toch zetten deze maand studenten en vluchtelingen samen de eerste stappen in het woonproject Startblok Riekerhaven. ‘We gaan een rockband beginnen.’
Hopen met stenen, containers vol bouwafval, hier en daar een graafmachine en heel veel zand – erg gezellig ziet containercomplex Riekerhaven er nog niet uit, maar Raafat Hamdan vindt het ‘amazing’. De 19-jarige Syrische vluchteling bracht de afgelopen twee jaar door in een asielzoekerscentrum in Maastricht, waar hij niet veel meer kon doen dan slapen en blowen. Nu heeft hij eindelijk een eigen studio en dan ook nog eens op een campus waar vluchtelingen samenwonen met Nederlandse jongeren. ‘Ik kan niet wachten tot na de zomer de gemeenschappelijke activiteiten beginnen.’
Statushouders en studenten
Raafat is één van de 282 statushouders die een plek hebben gekregen in Startblok Riekerhaven, een gloednieuw containercomplex aan de A10 in Nieuw-West. Samen met evenveel Nederlandse jongeren zullen ze daar de komende tien jaar wonen onder het motto ‘building a future together’. Het startblok is een gemeenschappelijk initiatief van de gemeente Amsterdam, woonstichting De Key en Socius, een organisatie die jongerenhuisvesting combineert met een maatschappelijk doel; in dit geval dus het in contact brengen van vluchtelingen en Nederlandse jongeren.
(De tekst loopt door onder de foto.)
Amsterdam moet van het rijk dit jaar tweeduizend statushouders opvangen, de huisvesting in Riekerhaven is onderdeel van dit project. Daarvoor zijn de containers van het voormalige studentencomplex aan de Houthavens overgebracht naar dit voormalige sportterrein aan de A10. De eerste bewoners namen begin deze maand hun sleutel in ontvangst maar het complex is nog niet klaar. In de gangen ruikt het naar verf en Ikea-meubels, voor de deuren liggen grote hopen karton – verpakkingsmateriaal van het spiksplinternieuwe meubilair van de vluchtelingen.
Ook in de studio van Rafaats vriend Ahmed ruikt het naar verf, al wordt de geur overschaduwd door een zoetige wietlucht. ‘De studio is zo goed als klaar,’ zegt Ahmed tevreden, terwijl hij samen met drie vrienden naar de Duitse metalband Rammstein luistert. De afgelopen twee weken hebben de vrienden samen de muren geverfd – bordeauxrood – en een houten vloer in de studio gelegd. ‘Dat heb ik nooit eerder gedaan, dus zo gezien is het best aardig gelukt,’ lacht Ahmed.
Dienstplicht
De 22-jarige Syriër is net als Raafat zijn thuisland ontvlucht om de dienstplicht te ontduiken. ‘Alle jonge mannen moeten zo’n twee jaar het leger in,’ zegt Raafat, ‘de kans dat je anderen moet doden of het zelf niet overleeft is momenteel groot.’ Na de zomer willen ze een cursus Nederlands volgen en dan zo snel mogelijk gaan studeren. Ahmed wil naar de filmacademie, Raafat droomt van een carrière als muzikant.
Hij wijst naar een gitaar in de hoek van de kamer. ‘We gaan een rockband beginnen,’ zegt Raafat, die hoopt ook andere bewoners van het startblok daarvoor te kunnen enthousiasmeren. Eigen inbreng staat in Riekerhaven voorop, het project draait volledig op zelfbeheer; alles wat de bewoners zelf kunnen organiseren, wordt door de bewoners zelf georganiseerd, van het werven en selecteren van de huurders, het afhandelen van onderhoudsverzoeken tot het organiseren van feestjes en gemeenschappelijke activiteiten.
Verkeerd beeld
Raafat zal daarbij een voortrekkersrol moeten nemen. Hij is aangewezen als ‘social manager’ van zijn woongroep van vierentwintig man. ‘Ik houd een oogje in het zeil en als iemand ergens mee zit, kunnen ze bij mij terecht.’ Hij is enthousiast over het Startblok-concept waarbij vluchtelingen en Amsterdamse jongeren mengen en elkaar écht ontmoeten. ‘De media zetten een verkeerd beeld van ons vluchtelingen neer,’ zegt Raafat, terwijl hij het terrein oversteekt op weg naar de kamer van Noushka Bloedjes, een van de Nederlandse studenten uit zijn woonblok. ‘Mensen denken dat we hier alleen komen voor banen en geld. Onzin natuurlijk!’ zegt hij. Ook worden volgens Raafat alle Syriërs vaak op één hoop gegooid. ‘Dan doen ze alsof we er allemaal conservatieve, achterhaalde ideeën op na houden. Maar wij zijn jong en komen uit de stad. We zijn net als jullie.’
‘Sorry voor de troep,’ zegt Noushka verontschuldigend, als ze even later de deur open doet. ‘Ik ben nog volop bezig met verhuizen.’ De 24-jarige studente Russische taal en cultuur heeft ruim een week geleden haar intrek genomen in één van containers en is nog nauwelijks in contact gekomen met andere huurders, zegt ze, maar kijkt er erg naar uit. ‘Ik doe een cultuurstudie en heb ook keuzevakken als interculturele communicatie gedaan dus ik vind het altijd leuk om met andere culturen in contact te komen. Je leert telkens weer wat nieuws.’
(De tekst loopt door onder de foto.)
Startblok Riekerhaven staat volgens haar voor méér dan wonen alleen. ‘Je kunt ook iets betekenen voor anderen. Ik hoop dat ik de vluchtelingen kan helpen om hier beter te integreren, zodat ze zich sneller thuis voelen.’ De eerste cultuurverschillen zijn wel al duidelijk, zegt Noushka. ‘De jongen in de studio naast mij behandelt mij heel anders dan de buurman,’ zegt ze. ‘Hij kijkt me nooit aan en is erg kortaf. Laatst wilde hij een verfroller lenen. Toen stond ie voor de deur, maakte rolbewegingen met zijn arm en zei alleen maar: paint. Geen hoi of dank je.’
Pas toen ze hem enkele dagen later hielp toen hij in zijn eentje een groot bed liep te tillen, keek hij wel. ‘Ik weet niet of het ermee te maken heeft dat ik een vrouw ben,’ zegt Noushka. ‘Misschien valt het ook allemaal mee en heeft het gewoon met mijn verwachtingen te maken. Je hoort natuurlijk vaak dat mannen uit Syrië anders tegen vrouwen aankijken, dus dan vallen kleinen dingen misschien ineens meer op,’ zegt ze. ‘Iedereen probeert zich natuurlijk zo neutraal op te stellen, maar bepaalde verwachtingen houd je altijd.’
