Eerst lachen, dan denken op de European Ig Nobel Show
Door een lach moeten mensen aan het denken worden gezet, dat is het motto van het Ig Nobelprijscomité. In die geest wordt zaterdag in wetenschapsmuseum Nemo de European Ig Nobel Show gehouden. ‘We zitten soms in een ivoren toren.’
‘We all share a disposition for music,’ dat zijn de zeven woorden waarmee Henkjan Honing zaterdag zijn onderzoeksbevindingen samenvat tijdens de European Ig Nobel Show in wetenschapsmuseum Nemo. Hij doet dit in een zogenaamde ‘24/7 lecture’, die anders dan de naam doet vermoeden, zeker niet vierentwintig uur en zes dagen zal duren.
‘We zijn gevraagd om in 24 seconden ons vakgebied in al haar complexiteit uit te leggen, en vervolgens in zeven woorden ons onderzoek samen te vatten,’ zegt Honing. Door die vluchtigheid en humor wordt de Ig Nobel Show 'zeker niet inhoudsloos', verzekert de hoogleraar muziekcognitie aan de UvA. 'Voor wetenschappers is het een uitdaging om de kern van hun onderzoek te raken.’ Het dwingt onderzoekers bovendien tot zelfrelativering. ‘We zitten soms in een ivoren toren waar we steeds maar bezig zijn met competitie en ranglijstjes,’ aldus Honing.
Honing is zeer te spreken over het Ig Nobelcomité, dat hij ‘een fantastisch fenomeen’ vindt. De Ig Nobelprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan tien onderzoeken of uitvindingen die op de lachspieren werken. Zo wonnen er al onderzoeken die uitwezen dat je als lapdancer meer fooi krijgt als je in de ovulatie zit; dat keelpijn een medische bijwerking kan zijn van het slikken van een degen; en dat de poep- en plasrichting van honden in lijn ligt met het aardmagnetisch veld.
'Huh?'
Tijdens de European Ig Nobel Show zal ook Marc Abrahams, de oprichter en organisator van de Ig Nobelprijs, aanwezig zijn. Hij bedacht de zinspreuk van de alternatieve wetenschapsprijzen: om voor een Ig Nobelprijs in aanmerking te komen moet onderzoek ‘eerst laten lachen en daarna aan het denken zetten’.
Honing zegt dat het ook echt zo werkt. Hij brengt een van de bekendste Nederlandse winnaars in de herinnering, Kees Moeliker, die als onderzoeker van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam een paper publiceerde over homofile necrofilie bij eenden. ‘Eerst lach je, en dan word je nieuwsgierig: “hoe kan dit nou in elkaar steken?”’
Ook om het onderzoek van taalwetenschapper Mark Dingemanse, die dit jaar de Ig Nobelprijs voor literatuur won, moet Honing lachen. Dingemanse heeft ontdekt dat in iedere taal wel het woordje ‘huh’ voor kwam. De taalwetenschapper kon twee weken geleden niet naar de officiële uitreiking aan Harvard University afreizen om zijn prijs in ontvangst te nemen. In plaats daarvan stuurde hij een toespraak in om iedereen te bedanken. ‘Die bestond maar uit een woord, namelijk “huh”’, zegt Honing geamuseerd. Dingemanse zal zaterdag in Nemo worden gehuldigd.
