In media wordt vaak gesproken over toename van negatieve campagnevoering door politieke partijen. Maar die toename is er helemaal niet. Dat concludeert Annemarie Walter naar aanleiding van haar promotieonderzoek naar het gebruik van negatieve campagnevoering in Nederland, Engeland en Duitsland
Uw proefschrift komt op een mooi moment nu het kabinet is gevallen. Wat zijn uw verwachtingen voor aankomende verkiezingsstrijd?
‘Er is natuurlijk voldoende grond voor felle campagnevoering. Zo zou de Kunduz-coalitie zich kunnen afzetten tegen de partijen op de flanken en vice versa. Wilders heeft weinig te verliezen. Vooral hij zou wel eens flink van leer kunnen trekken. Uit mijn proefschrift blijkt dat juist partijen met weinig coalitiepotentieel het meeste aan negatieve campagnevoering doen.’
Wat is negatieve campagnevoering precies?
‘Er bestaat wat discussie over het begrip, maar in mijn proefschrift hanteer ik de definitie: elke vorm van kritiek op de politieke tegenstander. Dus zowel inhoudelijke als persoonlijke aanvallen.’
Is daar niet altijd sprake van in de politiek?
‘Ja zeker, politiek is altijd gebaseerd op conflict. Maar de mate waarin er negatief campagne wordt gevoerd verschilt per politieke partij en per verkiezingsstrijd. Ten tijde van de verzuiling bijvoorbeeld was de campagne er vooral op gericht de vaste achterban naar de stembus te lokken en was positieve campagnevoering voldoende. Tegenwoordig moeten partijen kiezers voor zich winnen.’
Toch blijkt het in Nederland dus wel mee te vallen met die negatieve campagnevoering – in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse verkiezingsstrijd. Hoe komt dat?
‘In een meerpartijenstelsel, zoals we dat in Nederland kennen, is negatieve campagnevorming risicovol. Als een partij te hard aanvalt, kan dat de coalitievorming in de weg staan. Bovendien leidt het beschimpen van een tegenpartij in Nederland niet per se tot winst; een kiezer kan uit veel meer partijen kiezen. In Amerika ligt dat anders. Daar hoeft na de verkiezingen niet samen te worden gewerkt en is er slechts één relevante tegenstander.’
Walter promoveert op donderdag 8 mei.
Uw proefschrift komt op een mooi moment nu het kabinet is gevallen. Wat zijn uw verwachtingen voor aankomende verkiezingsstrijd?
‘Er is natuurlijk voldoende grond voor felle campagnevoering. Zo zou de Kunduz-coalitie zich kunnen afzetten tegen de partijen op de flanken en vice versa. Wilders heeft weinig te verliezen. Vooral hij zou wel eens flink van leer kunnen trekken. Uit mijn proefschrift blijkt dat juist partijen met weinig coalitiepotentieel het meeste aan negatieve campagnevoering doen.’
Wat is negatieve campagnevoering precies?
‘Er bestaat wat discussie over het begrip, maar in mijn proefschrift hanteer ik de definitie: elke vorm van kritiek op de politieke tegenstander. Dus zowel inhoudelijke als persoonlijke aanvallen.’
Is daar niet altijd sprake van in de politiek?
‘Ja zeker, politiek is altijd gebaseerd op conflict. Maar de mate waarin er negatief campagne wordt gevoerd verschilt per politieke partij en per verkiezingsstrijd. Ten tijde van de verzuiling bijvoorbeeld was de campagne er vooral op gericht de vaste achterban naar de stembus te lokken en was positieve campagnevoering voldoende. Tegenwoordig moeten partijen kiezers voor zich winnen.’
Toch blijkt het in Nederland dus wel mee te vallen met die negatieve campagnevoering – in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse verkiezingsstrijd. Hoe komt dat?
‘In een meerpartijenstelsel, zoals we dat in Nederland kennen, is negatieve campagnevorming risicovol. Als een partij te hard aanvalt, kan dat de coalitievorming in de weg staan. Bovendien leidt het beschimpen van een tegenpartij in Nederland niet per se tot winst; een kiezer kan uit veel meer partijen kiezen. In Amerika ligt dat anders. Daar hoeft na de verkiezingen niet samen te worden gewerkt en is er slechts één relevante tegenstander.’
Walter promoveert op donderdag 8 mei.
