Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Al Ibrahim (cc, via Flickr)
wetenschap

‘Je verwacht niet dat je vertrouwde vriend je afluistert’

Henk Strikkers,
22 maart 2017 - 12:49

Slimme televisies luisteren je af terwijl je naar Zondag met Lubach of Temptation Island zit te kijken en er is bijna geen manier om daar aan te ontsnappen. UvA-hoogleraar informatierecht Natali Helberger en senior-onderzoeker Kristina Irion willen dat er strengere wetgeving komt en er beter wordt gehandhaafd. ‘Het is nu vaak take it or leave it.’

We wisten toch allang dat smart-tv’s met ons meekijken en -luisteren?

‘Het is inderdaad geen nieuws dat slimme televisies ons tracken en meeluisteren met wat er wordt gezegd in de kamer. In 2013 waren al de eerste schandalen, maar een paar weken terug werd bekend dat ook de CIA inbreekt in smart-tv’s om data te stelen. Daarom denken we dat het tijd is voor betere regelgeving.’

 

Wat is precies het gevaar van het verzamelen van die data?

‘Er zijn eigenlijk twee gevaren. De ene is dat de televisie toch de vertrouwde vriend in de woonkamer is. Je verwacht niet dat je door hem wordt afgeluisterd. En als je erover nadenkt kun je uit je kijkgedrag veel afleiden: je politieke en religieuze voorkeur bijvoorbeeld, of je interesses. Dat is gevoelige informatie waarvan veel mensen niet willen dat die bekend wordt.

Daarnaast kan het ook een chilling effect hebben op de vrijheid van meningsuiting. Als je weet dat je wordt afgeluisterd in je woonkamer of slaapkamer ga je misschien toch twee keer nadenken voor je iets gevoeligs zegt.’

‘Eigenlijk zou er een “Nu wil ik even niet gevolgd worden”-knop moeten komen’

Is het niet handig dat een televisie weet wat ik kijk en ik daardoor gerichte advertenties krijg?

‘Het kan in sommige gevallen inderdaad handig zijn. Als mijn televisie weet dat ik graag naar films met George Clooney kijk is het handig als hij die aanbiedt, maar je versterkt er wel de filterbubbel mee. En je moet niet vergeten dat er ook gevoelige informatie wordt gedeeld. Er is bovendien geen optie waardoor je niet gevolgd wordt. Je moet de algemene voorwaarden accepteren, want anders kun je de tv niet gebruiken. Eigenlijk zou er een “Nu wil ik even niet gevolgd worden”-knop moeten komen. Nu is het take it or leave it, die keuze is te cru.’

 

Wie moet die nieuwe regelgeving gaan opstellen?

‘Je zou kunnen denken aan de Europese Unie, omdat zij leidend is als het gaat over privacybescherming en mediarecht, maar het kan ook gewoon in Nederland gebeuren. In Duitsland zijn er bijvoorbeeld al specifieke regels waardoor gebruikers meer rechten hebben en sommige data niet naar de producent van de televisies gestuurd mogen worden.

In Nederland is de Autoriteit Persoonsgegevens ook een onderzoek gestart naar smart-tv’s, maar zonder wetgeving kunnen zij niet zo veel doen als in Duitsland.’

 

Kunnen gebruikers van smart-tv’s in de tussentijd zelf iets doen?

‘Ze moeten zich in ieder geval bewust zijn van het feit dat ze afgeluisterd en getrackt kunnen worden. Daarnaast is het slim om eens goed de privacy settings te lezen en eventueel aan te passen. Er zijn ook allerlei diensten en applicaties die je op de tv kunt zetten en die ook weer extra data vragen. Sommige van die diensten vragen gewoon te veel en die kun je beter links laten liggen.’

 

Kristina Irion en Natali Helberger schreven deze week het artikel ‘Smart TV and the online media sector: User privacy in view of changing market realities’ in het wetenschappelijke tijdschrift Telecommunications Policy.