‘Fietser, negeer vaker de stoplichten in Amsterdam’
Het klinkt misschien bizar maar het zou zo maar kunnen dat je binnenkort in Amsterdam door rood kunt rijden zonder een boete te krijgen. Het ‘afbouwen’ van verkeersregels - zoals het uitschakelen van stoplichten - zou er volgens fietsprofessor Marco te Brömmelstroet (onderzoeker vervoersplanologie aan de UvA) voor zorgen dat fietsers zelf beter opletten. Bovendien bevordert het uitschakelen van verkeerslichten de doorstroom van verkeer, en ben je dus sneller op locatie.
Onder de noemer van ‘shared space’ wordt sinds een jaar of tien veel geëxperimenteerd, zegt Te Brömmelstroet. Vaak gaat het om het weghalen van verkeersborden, verkeerslichten en andere externe regels die zorgen voor meer interactie en veiligheid. Fietsers letten daardoor beter op elkaar, en bovendien fietsen ze langzamer. Dat kan alleen wanneer er niet zoveel automobilisten zijn, want een automobilist heeft nogal wat problemen met het ‘interactief regelen’ van zijn verkeersgedrag, aldus Te Brömmelstroet.
Ongelukken
De experimenten die tot nu toe in Groningen en Rotterdam gedaan werden, zijn het meest bekend. Daar werden verkeerslichten overigens niet uitgeschakeld. In Groningen en Rotterdam kregen alle fietsrichtingen tegelijk groen. In Rotterdam mislukte een soortgelijk experiment totaal. Fietsers reden vrijwel direct na de start van het experiment tegen elkaar aan, met twee ongevallen als gevolg. Het experiment werd dezelfde dag nog gestaakt. In Amsterdam wordt juist weer vaker gekozen om grote kruizen aan te brengen op plekken waar fietspaden elkaar kruizen. Daar moeten fietsers onderling communiceren wie er voor mag.
In Amsterdam worden momenteel experimenteren gedaan op het Alexanderplein. Maar ook op het Muntplein en achter het Centraal Station zijn zulke kruizen uitgezet. Bij het pontplein bij CS komen fietsers, voetgangers en scooters samen, zonder dat er duidelijke verkeersmarkeringen zijn aangebracht. Daarnaast zijn na bepaalde tijden op veel kruispunten in de stad ook de verkeerslichten uitgeschakeld, zoals aan de Sarphatistraat. ‘Allemaal met als doel om de auto minder dominant te maken,‘ zegt Te Brömmelstroet.
Sneller
Maar waarom is deze maatregel nodig als alle fietsers in Amsterdam toch al door rood fietsen? Volgens Te Brömmelstroet hangt dit samen met een veranderende samenstelling van het verkeer. Te Brömmelstroet zegt daarover: ‘Sinds 1992 wordt het autoverkeer actief teruggedrongen in de binnenstad. Nu zien we ook dat fiets- en voetgangerstromen massaal toegenomen zijn. Die hebben meer ruimte nodig maar die is er niet altijd. Door te experimenteren met nieuwe omgangsvormen in het verkeer, hoeft de ruimte voor fietsers niet uitgebreid te worden. Bovendien scheelt het fietsers zelf een heleboel tijd, want je hoeft niet meer voor allerlei verkeerslichten te wachten.’
