Het verdwijnen van de basisbeurs is een ramp die student en onderwijsinstelling samen moeten bestrijden, vindt student Brain & Cognitive Sciences Peter Saalbrink. 'Wat doen de UvA en de HvA om op te komen voor hun studenten?'
Tijdens de Europese verkiezingen stemden we als Amsterdamse studenten massaal op zelfverklaarde onderwijspartij D66, maar nog geen week later lieten zij de student in de steek en werd er een akkoord gesloten dat het hoger onderwijs in Nederland een flinke klap verkoopt.
Het akkoord van PvdA, VVD, D66 en GroenLinks over het verdwijnen van de basisbeurs krijgt koosnaampjes als ‘sociaal leenstelsel’ en ‘studievoorschot’. Maar ‘schuldenstelsel’ is meer op zijn plaats. Want de aankomende generatie studenten wordt een schuldengeneratie.
Een gemiddelde student zal zich voor 30.000 euro of meer in de schulden steken. Je doet er vervolgens 35 jaar over om dat bedrag terug te betalen. En daar komt nog een rente van 2,5 à 2,75 procent bovenop. Studenten die geen goedbetaalde baan vinden, zijn dus tot hun pensioen bezig met het afbetalen van hun studieschuld.
Dit zet een verkeerde beweging in gang. Het wordt aantrekkelijker om studies te gaan doen waarbij je meer kans hebt op een baan die goed betaalt. Studies en beroepen waarmee je langer vast blijft zitten aan je schuld, zullen minder studenten trekken. Neem het onderwijs: dat komt door een krimpende aanwas van studenten in een vicieuze cirkel terecht, in plaats van dat het de beloofde impuls krijgt.
Daarnaast heeft het opbouwen van een schuld al voordat je je op de banen- en huizenmarkt begeeft verregaande gevolgen. Het krijgen van een goede hypotheek wordt vele malen lastiger als je al een schuld hebt.
Verdedigers van het leenstelsel weten slechts enkele voordelen te noemen. De OV-chipkaart voor studenten blijft behouden – wat een vooruitgang! Het wordt gepresenteerd alsof wij studenten blij mogen zijn dat we niet nog harder geraakt worden.
Dat er überhaupt sprake zou zijn van afschaffing van het gratis reisrecht voor studenten die verkiezen om niet voor een gemiddelde huur van 500 euro een Amsterdamse kamer te betrekken, is natuurlijk belachelijk.
Positief is dat mbo’ers onder de 18 jaar nu ook recht hebben op gratis reizen. De partijen die hier écht van profiteren zijn echter de grote vervoersbedrijven, die hiermee waarschijnlijk jaarlijks een extra inkomen van ten minste 700 miljoen euro binnenhalen. Dat is een stuk meer dan de 200 miljoen euro die in de onderwijsinstellingen zelf wordt geïnvesteerd. Lekker bezig.
Daarnaast wordt de aanvullende beurs met iets meer dan honderd euro verhoogd. Maar dit verlaagt de drempel om te gaan studeren niet, want de basisbeurs verdwijnt nog steeds. Studenten die minder te besteden hebben, moeten alsnog meer uit eigen zak betalen. Toch niet zo sociaal, dat leenstelsel.
Een ander argument vóór dit plan zou zijn dat hoger onderwijs toegankelijker wordt voor jongeren uit alle economische klassen, omdat er bijvoorbeeld geïnvesteerd wordt in makkelijker schakelen van mbo naar hbo. Maar ook deze studenten moeten hun gehele studie zelf betalen. Verwacht wordt dat hierdoor 10 procent minder jongeren besluit te gaan studeren.
Toch vindt minister Jet Bussemaker het vreemd dat er ‘leenangst’ heerst onder studenten en blijft ze er vooral op hameren dat studeren een investering in jezelf is.
En wat doen de UvA en de HvA om op te komen voor hun studenten? Door het leenstelsel zullen minder jongeren gaan studeren en gaat talent verloren, en dat zal zijn impact hebben op de hoger-onderwijsinstellingen. In plaats van te investeren in de toekomstige generatie studenten, lijken universiteiten er echter steeds meer op uit om vooral veel geld binnen te slepen.
Vorige week verstuurde de UvA een mailing over het Amsterdams Universiteitsfonds, waarin gevraagd werd bij te dragen aan het fonds. Op het moment dat wordt besloten dat studenten er duizenden euro’s op achteruitgaan, wordt aan diezelfde student dus gevraagd of ze nog wat kunnen missen.
Hoe sterk zou het geweest zijn als de UvA toekomstige studenten in bescherming had genomen en zich had uitgesproken tegen het leenstelsel? Dát zou een welkom bericht in mijn inbox geweest zijn. Louise Gunning heeft, als bestuurder bij de VSNU, gepleit voor extra investeringen in het onderwijs, en dat is aardig gelukt. Maar nu steken de universiteiten het geld vooral in eigen zak.
Hierbij een oproep aan Gunning om ook te bepleiten dat studenten niet de dupe worden, in de hoop dat met de gezamenlijke inzet van studenten en onderwijsinstellingen het leenstelsel er nooit gaat komen.
Dit opinie-artikel staat ook in Folia Magazine.
Tijdens de Europese verkiezingen stemden we als Amsterdamse studenten massaal op zelfverklaarde onderwijspartij D66, maar nog geen week later lieten zij de student in de steek en werd er een akkoord gesloten dat het hoger onderwijs in Nederland een flinke klap verkoopt.
Het akkoord van PvdA, VVD, D66 en GroenLinks over het verdwijnen van de basisbeurs krijgt koosnaampjes als ‘sociaal leenstelsel’ en ‘studievoorschot’. Maar ‘schuldenstelsel’ is meer op zijn plaats. Want de aankomende generatie studenten wordt een schuldengeneratie.
Een gemiddelde student zal zich voor 30.000 euro of meer in de schulden steken. Je doet er vervolgens 35 jaar over om dat bedrag terug te betalen. En daar komt nog een rente van 2,5 à 2,75 procent bovenop. Studenten die geen goedbetaalde baan vinden, zijn dus tot hun pensioen bezig met het afbetalen van hun studieschuld.
Dit zet een verkeerde beweging in gang. Het wordt aantrekkelijker om studies te gaan doen waarbij je meer kans hebt op een baan die goed betaalt. Studies en beroepen waarmee je langer vast blijft zitten aan je schuld, zullen minder studenten trekken. Neem het onderwijs: dat komt door een krimpende aanwas van studenten in een vicieuze cirkel terecht, in plaats van dat het de beloofde impuls krijgt.
Daarnaast heeft het opbouwen van een schuld al voordat je je op de banen- en huizenmarkt begeeft verregaande gevolgen. Het krijgen van een goede hypotheek wordt vele malen lastiger als je al een schuld hebt.
Verdedigers van het leenstelsel weten slechts enkele voordelen te noemen. De OV-chipkaart voor studenten blijft behouden – wat een vooruitgang! Het wordt gepresenteerd alsof wij studenten blij mogen zijn dat we niet nog harder geraakt worden.
Dat er überhaupt sprake zou zijn van afschaffing van het gratis reisrecht voor studenten die verkiezen om niet voor een gemiddelde huur van 500 euro een Amsterdamse kamer te betrekken, is natuurlijk belachelijk.
Positief is dat mbo’ers onder de 18 jaar nu ook recht hebben op gratis reizen. De partijen die hier écht van profiteren zijn echter de grote vervoersbedrijven, die hiermee waarschijnlijk jaarlijks een extra inkomen van ten minste 700 miljoen euro binnenhalen. Dat is een stuk meer dan de 200 miljoen euro die in de onderwijsinstellingen zelf wordt geïnvesteerd. Lekker bezig.
Daarnaast wordt de aanvullende beurs met iets meer dan honderd euro verhoogd. Maar dit verlaagt de drempel om te gaan studeren niet, want de basisbeurs verdwijnt nog steeds. Studenten die minder te besteden hebben, moeten alsnog meer uit eigen zak betalen. Toch niet zo sociaal, dat leenstelsel.
Een ander argument vóór dit plan zou zijn dat hoger onderwijs toegankelijker wordt voor jongeren uit alle economische klassen, omdat er bijvoorbeeld geïnvesteerd wordt in makkelijker schakelen van mbo naar hbo. Maar ook deze studenten moeten hun gehele studie zelf betalen. Verwacht wordt dat hierdoor 10 procent minder jongeren besluit te gaan studeren.
Toch vindt minister Jet Bussemaker het vreemd dat er ‘leenangst’ heerst onder studenten en blijft ze er vooral op hameren dat studeren een investering in jezelf is.
En wat doen de UvA en de HvA om op te komen voor hun studenten? Door het leenstelsel zullen minder jongeren gaan studeren en gaat talent verloren, en dat zal zijn impact hebben op de hoger-onderwijsinstellingen. In plaats van te investeren in de toekomstige generatie studenten, lijken universiteiten er echter steeds meer op uit om vooral veel geld binnen te slepen.
Vorige week verstuurde de UvA een mailing over het Amsterdams Universiteitsfonds, waarin gevraagd werd bij te dragen aan het fonds. Op het moment dat wordt besloten dat studenten er duizenden euro’s op achteruitgaan, wordt aan diezelfde student dus gevraagd of ze nog wat kunnen missen.
Hoe sterk zou het geweest zijn als de UvA toekomstige studenten in bescherming had genomen en zich had uitgesproken tegen het leenstelsel? Dát zou een welkom bericht in mijn inbox geweest zijn. Louise Gunning heeft, als bestuurder bij de VSNU, gepleit voor extra investeringen in het onderwijs, en dat is aardig gelukt. Maar nu steken de universiteiten het geld vooral in eigen zak.
Hierbij een oproep aan Gunning om ook te bepleiten dat studenten niet de dupe worden, in de hoop dat met de gezamenlijke inzet van studenten en onderwijsinstellingen het leenstelsel er nooit gaat komen.
Dit opinie-artikel staat ook in Folia Magazine.
