Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Vincent van Gogh (Kröller-Müller Museum)
opinie

Op z’n Duits | Als zij je dwingt

Linda Duits,
14 april 2017 - 08:13
Deel op

Seksueel geweld draait om macht. Doorgaans zijn mannen machtiger dan vrouwen. Doorgaans zijn mannen de plegers van seksueel geweld. Maar doorgaans is niet altijd. Het wordt tijd dat we het gaan hebben over vrouwen als daders.

Stereotypen over gender raken iedereen, het patriarchaat naait ons allemaal. Sommige stereotypen worden ingezet om genderongelijkheid te vergoelijken. Als vrouwen beter zijn in zorgen, is het vanzelfsprekend dat zij thuis blijven. Als mannen van nature agressief zijn is het logisch dat zij aan de top staan. Als feminist zie ik het daarom als mijn taak om genderaannames in twijfel te trekken, ook als dat voor vrouwen niet zo gunstig uitpakt.

 

Seksueel geweld door vrouwen is een moeilijk thema, omdat mannen in de dominante manier van denken over mannelijkheid geen slachtoffers zijn. Het idee is dat als zoiets mannen al overkomt, andere mannen de schuldigen zijn. Recent Amerikaans onderzoek laat echter zien dat vrouwelijke daders minder zeldzaam zijn dan gedacht.

 

De onderzoekers baseren zich op grote surveystudies, uitgevoerd door de Centers for Disease Control and Prevention en het Bureau of Justice Statistics. Bijzonder opmerkelijk is dat een even hoog aantal mannen als vrouwen in het laatste jaar seks tegen zijn of haar zin heeft gehad. Bij mannen gaat het dan om ‘gedwongen zijn te penetreren’. In bijna tachtig procent van deze gevallen was de pleger vrouw. Vrouwelijke daders komen meer voor bij heteroseksuele mannen én bij lesbische slachtoffers. Een andere survey laat zien dat daar ook vaak fysiek geweld bij wordt gebruikt: bij meer dan de helft van de mannelijke en 41 procent van de vrouwelijke slachtoffers.

Je hebt geen piemel nodig om iemand tot seks te dwingen

Meer dan twee miljoen Amerikanen zitten achter de tralies en het is common knowledge dat mannen daar anaal verkracht worden door andere gevangenen. Het blijkt echter dat vrouwelijke gedetineerden vaker misbruikt worden. De daders: andere vrouwelijke gevangenen. Het gaat om 13,7 procent van de vrouwen versus 4,2 procent onder mannen. Misbruik door bewakers is wel degelijk een probleem. Van alle volwassen gedetineerden die seksueel misbruik door de leiding rapporteerden, ging het bij 80 procent om alleen vrouwelijke daders. Dat komt niet omdat er zoveel vrouwen in de gevangenis werken: er werken juist drie keer meer mannen.

 

Je hebt geen piemel nodig om iemand tot seks te dwingen. Het kan op vele manieren, van verbale druk tot slaan en bijten. Extra eng is dat (ander) onderzoek laat zien dat mensen een ‘nee’ van mannen minder serieus nemen: ongewenste seks wordt minder schadelijk gevonden als het slachtoffer man is. Hij zal het toch wel lekker vinden. Aangifte doen wordt daarom bemoeilijkt door schaamte. In het geval van vrouw-op-vrouw-geweld speelt stigma een andere rol: het doorbreekt het vermeend lesbisch Utopia.

 

Vrouwen zijn daders van seksueel geweld. Dat druist zo in tegen onze ideeën over genderrollen dat we het er nauwelijks over hebben. Maar verkrachting is geen mannenzaak, het is een machtszaak. Dat mannen doorgaans meer macht hebben doet geen enkele afbreuk aan de ellende die sommige vrouwen de mensheid aandoen.