Op z'n Duits | Vrijheidsverboden
Je zou het niet verwachten in onze superieure Westerse cultuur, maar diversiteit maakt mensen woedend. Hoewel alle rechtse Nederlandse partijen prat gaan op vrouwen- en LHBT-rechten als onderscheidend kenmerk van Ons, worden hun aanhangers witheet van gelijkheidsbevorderende quota en genderneutrale wc’s. Onderzoeksobjecten die daarmee samenhangen worden weggezet als indoctrinerende onzinwetenschap.
Dat is allemaal niet zo erg als het blijft bij fulminerende commenters of solliciterende GeenStijl-scribenten. Als het zich verplaatst naar de politiek, wordt het griezelig. In Arizona hebben Republikeinen een wet voorgesteld waarmee vakken en evenementen die sociale rechtvaardigheid voorstaan verboden kunnen worden, schrijft The Guardian. Ze willen niet dat studenten onderricht krijgen in het bestrijden van discriminatie op basis van ras, gender, religie, politieke voorkeur of klasse. Eerder liet een Republikein er al een cursus Mexican American Studies stopzetten.
Niet alleen in Arizona ligt onderwijs dat de status quo bekritiseert onder vuur. In Wisconsin werd een vak over mannelijkheid aangevallen omdat het een ‘war on men’ zou zijn. De inmenging daar gaat ook over cursusinhoud: een Republikein wilde een essayopdracht met een artikel over homoseksuele partnerselectie beletten, omdat hij homoseks vunzig en aanstootgevend vindt. In Californië werd een vak over Palestina geschrapt &mdat het ‘through the lens of settler colonialism’ werd benaderd. De druk daar kwam niet van Republikeinen, maar van joodse organisaties.
De VS gaat zo Turkije achterna, waar onwelgevallige wetenschappers ontslagen en gearresteerd worden. Turkije en Trumpland lijken ver weg, maar zijn het niet. Aan de komende verkiezingen doen meerdere partijen mee waar roepen ‘dat is politiek correct’ telt als geldig argument om vrijheid mee te beperken. Dat oxymoron is pijnlijk zichtbaar bij VNL, dat onder het mom van vrijheid van meningsuiting politiekcorrecte taal wil verbieden.
Politieke inmenging in academische curricula is altijd ongewenst. Tegelijkertijd moeten we ons bewust zijn dat onderwijs en onderzoek politiek zijn. Er worden altijd keuzes gemaakt over financiële middelen, er zijn altijd bepaalde benaderingen dominant, er zijn altijd specifieke scholen die meer macht hebben. Het is daarom cruciaal dat we het proces van wetenschap kritisch bekijken. Daarvoor is het noodzakelijk dat de geschiedenis van het denken en wetenschapsfilosofie onderdeel uitmaken van de basisvorming van alle academische opleidingen.
Vakken als genderstudies, postkoloniale studies en etnische studies worden door tegenstanders bestempeld als ideologisch, terwijl bedrijfseconomie het label ‘neutraal’ krijgt. Daarbij telt de marktvraag van studenten in het ene geval wel als legitimatie, en in het andere geval niet. Het is precies hier dat we alert moeten zijn op de werking van ideologie. Het is dan ook veelzeggend dat juist de programma’s die waakzaamheid op macht als uitgangspunt hebben, bedreigd worden.
