Benmiloud | Algoritme
De nieuwste Netflixhit bestaat al even, maar wordt elke dag relevanter. Black Mirror is een serie die bestaat uit minifilms met elk hun eigen uitgewerkte science fiction-toekomstscenario. Van de Engelse premier die live uitgezonden een varken verkracht onder druk van zogenaamde IS-dreigementen op social media, of een maatschappij waarin iedereen in cellen leeft en spaart voor een Idols-auditie om als entertainmentslaaf te ‘ontsnappen’ naar een grotere cel, tot een wereld waarin je niet met geld maar sociale status betaalt en in de goot belandt wanneer je shares op sociale media niet genoeg likes incasseren.
Elke aflevering gaat over de vraag wat de maatschappelijke impact is van een bepaalde actuele technologische ontwikkeling. Het is het eerste popculturele fenomeen dat inhaakt op een sentiment dat we allemaal voelen en in de serie door een personage wordt uitgesproken: ik had niet gedacht ooit in de toekomst te zullen leven maar damn, hier zijn we dan. Science-fiction is in Black Mirror geen verre toekomstmuziek meer.
Black Mirror ontdekte ik via een algoritme dat mijn Netflix-voorkeuren bijhoudt en tipt wat daarop aansluit. Het feit dat Netflix snapt dat ik Black Mirror net zo leuk vind als My Little Pony, zegt genoeg over de mate van verfijning van moderne algoritmes.
Net als veel huidige technologische fenomenen was het woord algoritme een paar jaar geleden nog een saaie onbekende term die hooguit af en toe langskwam in een detailuitleg over systeemsoftware in een krantenbijlage, maar ineens bepaalt het onze hele werkelijkheid. Zo bepalen algoritmes ook welke nieuwsupdates mijn iPhone en iPad door de dag heen laten zien, wat wordt gebaseerd op mijn – maar vermoedelijk ook vooral op andermans – voorkeuren. Want sinds kort is mijn iPhone een vieze populist geworden. Tot het belangrijkste nieuws van de dag behoren meestal minimaal twee dierenfilmpjes, een wetenschapper die waarschuwt voor een groot dodelijk gevaar en drie dreigende meldingen van terrorisme dan wel tasjesroof. Niet het grootste nieuws, maar het meest emotionelenieuws selecteert Apple in mijn werkelijkheid.
Als dit ongemerkt al jarenlang op alle iPhones ter wereld gebeurt en je bedenkt dat de meeste mensen überhaupt alleen Facebook als nieuwsbron gebruiken, zijn de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen en onze huidige rassenhaat opeens niet zo onrealistisch meer. Het zou zo een Black Mirror-aflevering kunnen zijn.
Het meest realistische aan die serie is dat de werkelijkheid er nep voelt. Niet omdat de serie niet overtuigend is, maar omdat een wereld waar technologie de toon bepaalt, aan menselijkheid verliest. Dat gaat blijkbaar ook op voor de algoritmes van mijn iPhone. Maar leg dat maar eens uit aan een algoritme: Siri zal je niet begrijpen, voorlopig...
