'Nobelprijswinnaar Deaton kreeg het idee van UvA-hoogleraar'
De afgelopen week werden in Stockholm de winnaars van de Nobelprijs bekend gemaakt. Folia vroeg iedere dag een medewerker van de UvA of de HvA om commentaar te geven op de winnaar.
Vandaag de laatste aflevering, met Menno Pradhan, bijzonder hoogleraar ontwikkelingseconomie aan de UvA, over de Nobelprijs voor de economie.
Het was de latere UvA-hoogleraar Jacques van der Gaag die Angus Deaton op het idee bracht. Van der Gaag stond eind jaren tachtig aan het hoofd van een onderzoeksgroep van de Wereldbank. En Menno Pradhan was een van zijn onderzoeksassistenten. De onderzoeksgroep deed de eerste household surveys in ontwikkelingslanden. Ze keken hoe de armen in ontwikkelingslanden besloten over hun uitgaven en ze zochten naar de factoren die van invloed waren op, onder meer, de beslissingen op het gebied van werk en scholing.
Angus Deaton nam de gegevens van Van der Gaag en analyseerde ze. Zo kwam hij tot een mDat wil zeggen, methodes en manieren om tot berekeningen te komen. Dit moet niet worden verward met een zogenoemd economisch supermodel.odel waaruit kan worden afgeleid hoe armere huishoudens hun bestedingsbeslissingen maken. Hiermee kunnen onder meer de gevolgen van het socialezekerheidsbeleid worden berekend. Maandag won hij er de Nobelprijs voor de economie mee.
In het juryrapport onderschreef de Zweedse Academie het belang van Deaton’s werk. ‘Voordat er beleid wordt gemaakt om armoede te voorkomen, moeten we eerst begrijpen hoe individuen over hun uitgaven beslissen,’ schreef het Nobelcomité. De academie bracht het vroege werk van Deaton in de herinnering. Rond 1980 ontwikkelde hij namelijk het Almost Ideal Demand System: ‘een flexibele, maar simpele model waarmee de vraag van een goed kan worden bepaald aan de hand van de prijs van alle goederen op die markt, en het persoonlijk inkomen van de individuen op die markt.’
Geitenwollensokkendiscipline
Menno Pradhan weet nog goed hoe Princeton-professor Deaton met zijn studenten op bezoek kwam op het kantoor van Jacques van der Gaag bij de Wereldbank. ‘Dat was een bijzondere tijd,’ zegt Pradhan. ‘Ontwikkelingseconomie werd door veel economen nog beschouwd als een geitenwollensokkendiscipline,’ maar de samenwerking tussen Van der Gaag en Deaton bracht daar verandering in.
‘Vroeger dachten economen dat rijken op dezelfde manier over hun uitgaven beslisten als mensen die minder geld hadden,’ zei een vertegenwoordiger van de Zweedse Academie, ‘maar Deaton heeft laten zien dat dit anders is.’ Het Nobelcomité prees de empirische aanpak van Deaton waarmee hij de bestaande economische modellen heeft weten te corrigeren. Veel van dit empirisch onderzoek is gedaan door Van der Gaag. Zou de Nobelprijs dan niet ook naar UvA-hoogleraar hebben moeten gaan? ‘Hij is heel belangrijk geweest,’ zegt Menno Pradhan, ‘maar Deaton heeft er heel veel wetenschappelijke artikelen over geschreven.’ De Nobelprijswinnaar heeft uiteindelijk een model ontwikkeld. Of zoals Pradhan het zegt: ‘Deaton heeft voor de doorbraak gezorgd.’
Dit was de laatste van de zes Nobelprijzen.
Aanstaande woensdag gaan we met Folia in op de vraag wanneer de Nederlanders weer aan de beurt zijn om een Nobelprijs te winnen. Welke Nederlanders of UvA-medewerkers komen hiervoor in aanmerking? Is ons onderzoeksklimaat wel geschikt om Nobelprijswinnaars voort te brengen?
