Onderzoeker Duitsland Instituut: ‘Winst Merkel heel goed voor Nederland’
Komende zondag gaan de Duitsers naar de stembus om een nieuwe Bondsdag te kiezen. De huidige bondskanselier Angela Merkel is huizenhoog favoriet om de verkiezingen voor de vierde keer te winnen. Onderzoeker Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut legt uit waarom.
Wat doet Frau Merkel goed wat haar concurrenten fout doen?
‘Ze blijft rustig en wacht af tot de concurrentie fouten maakt. Ze heeft zo lang mogelijk gedaan alsof ze geen campagne voerde. Bovendien: de wereld om ons heen en om Duitsland heen is de laatste jaren sterk veranderd. In de wereld van Trump, Poetin en Erdogan wordt Merkel gezien als betrouwbaar baken van stabiliteit.’
‘Ook het feit dat de populistische partijen in Europa niet de winst haalden die zij zelf dachten te halen speelt Merkel gunstig in de kaart. En tot slot de verkiezing van Macron, die samen met Merkel Europa wil hervormen.’
Merkel is kandidaat namens de CDU/CSU, maar is zij intussen niet boven alle partijen verheven?
‘Qua imago is zij misschien de Mutti van alle Duitsers, maar ondertussen is gewoon een CDU-er, al is de verhouding tussen haar en de partij soms moeizaam. Binnen de partij vraagt men zich wel eens af of ze wel “CDU pur” is, een echte pur sang CDU-er, zoals Wolfgang Schäuble dat is en Helmut Kohl dat was. Merkel staat bekend als de kanselier van het midden en beweegt soms naar andere partijen toe, in het bijzonder als haar dat verkiezingswinst op kan leveren. Neem het voorbeeld van het homohuwelijk, dat is een thema dat zij van linkse partijen heeft overgenomen.’
Nu zij er zo goed voor staat in de peilingen lijken de verkiezingen vooral te gaan om de vraag wie er tweede en derde worden. Wat schat u in?
‘Het hangt er een beetje van af. Als de sociaaldemocratische SPD niet de tweede partij wordt, dan raakt die partij wel heel erg in crisis, net zoals de PvdA bij ons. Maar de SPD zal vermoedelijk toch wel de tweede partij worden. Of daar een meerderheidscoalitie uit voort kan komen is echter niet zeker. Merkel zelf gaat het liefst in zee met de liberale FDP, maar die moeten dan wel eerst weer terug in het parlement komen. Samenwerken met de Grünen is voor Merkel wel bespreekbaar, maar de FDP en de Beierse CSU hebben dat uitgesloten. De peilingen zeggen allemaal wat anders als het gaat om wie op de derde plaats komt, dus we wachten af.’
(De tekst loopt door onder de afbeelding.)
De tweedeling in de Duitse samenleving –rijk versus arm – is onder Merkel erg groot geworden, maar toch lijken de sociaaldemocraten en socialisten daarvan niet te profiteren. Wat doet ‘links’ in Duitsland – SPD, Grünen en Die Linke – fout?
‘Ze maken strategische fouten in de communicatie, in het bijzonder de SPD. SPD-leider Schultz heeft veel zitten zeuren over procedures die niet goed zouden zijn gevolgd en heeft zich eigenlijk ook verkeerd geprofileerd in de media. In het eerst en enige televisiedebat met Merkel ging hij in debat over het buitenlands beleid en niet over verdelingsvraagstukken, terwijl de partij zich op dat terrein had moeten profileren in zo’n debat.’
Is Merkels vermoedelijke herverkiezing tot bondskanselier ook goed voor Nederland?
‘Dat is voor Nederland heel goed. Rutte en Merkel kunnen het uitstekend met elkaar vinden. Hun visie op Europa en de wereld ligt min of meer op dezelfde lijn en naar mijn inschatting ook in de lijn van het nieuwe Nederlandse kabinet.’
Studentendebatcentrum Room for Discussion besteedt vandaag ook aandacht aan de Duitse parlementsverkiezingen. In de centrale hal van het E-gebouw van de Roeterseilandcampus is te gast Michèle de Waard, oud-correspondent van NRC Handelsblad in Bonn en Berlijn. Aanvang debat: 13.00 uur.
