Video | Vitaliteitsweek: ‘Wordt het te zweverig, verlaat ik gillend het pand’
Deze week is de jaarlijkse HvA Vitaliteitsweek. Met bijeenkomsten om zen te worden, te leren waarom een quinoasalade gezonder is dan een frikandel, je stress als sneeuw voor de zon te zien verdwijnen of gewoon een goed excuus te hebben het werk even neer te leggen. Folia ging langs bij de workshop ‘Zo binnen, zo buiten, zo boven zo onder’: door mandala’s tekenen stilstaan bij jezelf.
De stoelen in de ruimte op de zevende verdieping van de Leeuwenburg staan in een kring. In het midden liggen allerlei voorwerpen; boeken, foto’s van mandala’s, een fidget spinner, een kleine gouden piramide, een appel. Die trekt al meteen de aandacht van een van de deelnemers. ‘Hoezo ligt er een appel bij?’ ‘Omdat dat ook een mandala is,’ vertelt workshopleider Frans-Jozef van Nispen tot Pannerden, beeldend kunstenaar en studentenbegeleider op de HvA. Waarna hij de appel horizontaal doorsnijdt en iedereen het stervormige klokhuis en het patroon daaromheen laat zien. Hij wil met de attributen vragen oproepen bij de deelnemers en inspiratie geven voor straks.
(De tekst loopt door onder de video.)
De activiteiten van de vitaliteitsweek zijn onderverdeeld in zeven categorieën: altijd een check, altijd iets nieuws, altijd body en mind, altijd massage, altijd sportief, altijd voeding en altijd met de mind. Onder dat laatste thema valt de workshop mandala’s tekenen. Mandala betekent cirkel in het Sanskriet en is vaak een ronde vorm met allerlei patronen en kleuren. Er ligt ook een boek van psychiater Carl Gustav Jung in het midden van de kring. ‘Hij noemt mandala’s een middel om een gesprek te voeren met je onderbewuste,’ zegt Frans-Jozef. ‘Het creatief en persoonlijk bezig zijn zal voor jullie vandaag hopelijk ook vitaliserend werken.’
Burn-out
Mandala’s fascineren de workshopleider enorm. ‘Je komt ze werkelijk overal tegen. Vanochtend nog zag ik dat mijn douchekop ook een prachtig patroon had. En wat dacht je van bloemen, spinnenwebben, ijskristallen, ramen in kathedralen, doormidden gesneden fruit. Ik kan er bijna niet meer over ophouden.’ De HvA-medewerkers luisteren gebiologeerd. Sommigen van hen zijn bekend met mandala’s tekenen. ‘Het hielp me enorm toen ik een burn-out had,’ vertelt er een. Anderen zijn hier om verrast te worden. Er zijn alleen vrouwen, maar dat verbaast Frans-Jozef niets. ‘Mannen hebben vaak een afwachtende houding, ze zijn bang voor creativiteit.’
Na de introductie is het tijd voor de groep zich te verplaatsen naar de tafels, ook in een kring. Er liggen potloden, waskrijt en een stapel papier voor iedereen. Om er in te komen beginnen de deelnemers met wat vingeroefeningen, zoals golflijnen op het papier trekken; snel, langzaam, horizontaal, verticaal. ‘Ik word er nu al zen van,’ zegt een iemand. ‘De herhaling van de beweging brengt rust,’ legt de workshopleider uit. Na nog wat oefeningen in tweetallen is het tijd aan de mandala’s te beginnen. Iedereen zoekt een eigen plek op en al snel daalt er een serene rust neer in het lokaal.
Complimentjes
Na drie kwartier tekenen komen de HvA’ers één voor één hun mandala’s op het bord hangen. De verschillen zijn groot. ‘Prachtig hoe de uniciteit in ieder persoon hier naar voren komt,’ zegt Frans-Jozef. Hier en daar worden complimentjes gegeven, maar hij vraagt dat niet te doen. ‘Mensen zijn snel geneigd dingen te beoordelen, maar het gaat nu niet om de kunstzinnige waarde, maar om wat je ermee wilde uitdrukken.’
Dan vraagt hij naar ieders gedachte achter hun mandala. Marijke, medewerker van het onderwijsbureau, wordt een beetje emotioneel bij haar verhaal. ‘Dat was ik ook al toen ik begon aan de mandala. Terwijl ik eigenlijk heel nuchter ben. Ik dacht nog vooraf aan deze cursus: als het te zweverig wordt kan ik het pand altijd nog gillend verlaten. Maar dat viel reuze mee,’ zegt Marijke. Wel werd ik dus verdrietig omdat ik door een moeilijke tijd ga, maar nu zie ik juist weer lichtpuntjes. De mandala heeft me geholpen met een positievere blik naar de toekomst te kijken.’ Voor haar en de andere deelnemers heeft Frans-Joseph nog een laatste tip: ‘Maak een foto van je mandala en kijk ernaar op moeilijke momenten. Dan kun je er opnieuw kracht uithalen.’
