Amfi-conferentie in Rijks: ‘Van Gogh kleedt zich als een echte dandy’
Voor de negentiende keer wordt de conferentie van de International Foundation of Fashion Technology Institutes (IFFTI) georganiseerd en dit jaar is Amsterdam Fashion Institute (Amfi) de host. Gisteren werd de driedaagse bijeenkomst van 52 internationale modescholen afgetrapt in het Rijksmuseum.
Zo’n 250 bezoekers hebben de warme zon die buiten schijnt verruild voor de sfeervolle zaal in de kelder van het Rijksmuseum. Er was al een ochtendprogramma waarin onder andere papers over mode werden gepresenteerd, maar nu begint het echt. Wie de ruimte rondkijkt, ziet dat dit een modebewust publiek is. De een draagt een lange rode rok van vilt, de ander zilveren glimschoenen, er zijn kledingstukken met bijzondere borduursels en in het oog springende sieraden. Zelfs sommige haarstijlen vallen op, zoals een vrouw met een kort kapsel dat half felroze en half turquoise is geverfd.
Ook de eerste spreker, Bianca du Mortier, sinds 1980 conservator van het Rijksmuseum, is gekleed in een okergeel jasje met een opvallende goud-zwarte ketting. ‘In 1875 had het Rijksmuseum voor het eerst een kostuumcollectie, maar zo vanzelfsprekend was dat niet. Het is altijd een discussiepunt geweest of kleding thuishoort in een museum,’ begint ze haar toespraak. ‘Die eerste collectie was controversieel, want de tentoongestelde kledingstukken werden nog steeds gedragen, hoewel nog sporadisch. Ook moest er kunst worden weggehaald, wat natuurlijk helemaal not done was.’
Toch zorgde de tentoonstelling voor een verdubbeling van het bezoekersaantal, vertelt Du Mortier. ‘Maar toen ze de kostuums later weghaalden en er weer een stuk minder mensen naar het museum kwamen, geloofden ze niet dat dat de reden was. De kleding was immers “het minst belangrijke deel van het museum”.’ Gelukkig is dat nu niet meer zo, zegt de curator. Hoewel ze het jammer vindt dat de grote kostuumcollectie die vorig jaar werd tentoongesteld inmiddels weer weg is.
Regels breken
Het thema van de conferentie van dit jaar is ‘Breaking the rules’ en Amfi heeft niet alleen gezorgd voor interessante sprekers, ook voor bijzondere locaties. In de middag is de groep in het Rijksmuseum, in de avond gaan ze naar de Heineken Experience en donderdag wordt het programma afgesloten in de Hermitage. Na de openingstoespraken – waarbij ook Rudolph Holmond, Amfi-alumnus en hoofd ontwerpteam van kledingmerk Chasin’ spreekt – is het tijd voor een korte rondleiding door het Rijks.
(Tekst loopt door onder de foto)
In de groepjes van tien zitten allerlei nationaliteiten. Rijksmuseum-gids Elena Beckman begeleidt modedocenten uit Hongkong, Engeland en Singapore. Hoewel het niet haar specialiteit is, probeert ze zo veel mogelijk te vertellen over de kleding die de mensen op de kunstwerken dragen. ‘Hier zie je Oosterse invloeden terugkomen, zoals de tulband, omdat de schilder fantaseerde wat men droeg in Bethlehem,’ vertelt ze over een Bijbels schilderij op hout. ‘Je kunt duidelijk zien dat dit de belangrijkste persoon is op het schilderij,’ zegt ze over de vrouw vooraan. ‘De kleding van de andere figuren is niet zo bijzonder, maar haar jurk is gemaakt van dure stof met borduursels. Eén vierkante meter van deze stof kost evenveel als het jaarsalaris van de kleermaker.’
Ook de kleding van Vincent van Gogh komt aan bod, terwijl drie meiden achter de gids een selfie maken met een van zijn zelfportretten. ‘Hij kleedt zich met een vilten hoed en een nette jas als een echte dandy.’ In de hal voor de eregalerij wijst Beckman naar de glas-in-loodramen. ‘Hier kunnen jullie goed het verschil in kledingstijlen zien door de geschiedenis heen. Zo waren vrouwen in de gotische tijd zo veel mogelijk bedekt, terwijl in de Renaissance delen van het lichaam ontbloot mochten worden.’ Dat is te zien bij de vrouw met een bloot been en gouden sandalen.
Poppenhuizen
Als ze de ruimte met de poppenhuizen inlopen, slaken twee vrouwen een kleine gil van plezier. ‘De poppen in deze enorme poppenhuizen dragen echte kleren. De materialen zijn hetzelfde als wat de mensen destijds droegen. Zo is het zijde gemaakt in Indonesië,’ vertelt Beckman. Ook de bekendste schilderijen uit het Rijks krijgen een modeanalyse. Zo dragen Rembrandts Staalmeesters zwart, omdat dat een statussymbool was. ‘Het verven was een duur proces met ingrediënten geïmporteerd uit India.’
Bernadette Deddens, docent aan London College of Fashion, vindt de rondleiding erg interessant. ‘Ik geef het vak Fashion Jewelry, dus ben vooral geïnteresseerd in sieraden. Nu denk ik erover mijn studenten een studie te laten maken van geschilderde sieraden.’ Ook Rembrandts schilderij van het Joodse bruidspaar trekt haar aandacht. ‘Vooral die prachtige rode kleur van de jurk.’ Ze heeft veel inspiratie opgedaan vandaag, voor haar lessen, maar misschien ook wel voor haar eigen werk. ‘Maar eerst moet ik alle opgedane indrukken nog verwerken in mijn hoofd.’
