APM verwerft ‘uiterst zeldzaam’ Egyptisch beeld van cederhout

Het APM heeft het zeventig centimeter hoge beeldje kunnen verwerven via de Parijse galerie Eberwein, dat gespecialiseerd is in antieke kunst. De galerie stuurt geregeld een catalogus rond met te koop staande objecten. Het APM kreeg die catalogus onder ogen en zag direct dat het cederhouten beeldje ‘uiterst zeldzaam’ was. ‘We zaten er direct bovenop toen we het beeldje zagen,’ zegt conservator Branko van Oppen, die bij de aankoop betrokken was.

Koolstofdatering

Het beeldje zou in 1896 door de Keulse staalfabrikant Ernst Reimbold op de bazaar te Luxor zijn gekocht. De houten vrouwenfiguur is tot voor kort in familiebezit gebleven. In 1994 erfde voormalige eigenaar Christian Reimbold het stuk van zijn vader en liet het hout enkele jaren later via koolstofdatering op ouderdom testen. Van Oppen: ‘Uit die zogenoemde “C14-analyse” bleek toen dat de cederboom waaruit het beeld is vervaardigd, in de zestiende eeuw voor Christus is geveld. Rekening houdend met één à twee generaties voordat de cederhouten kern uit Libanon bij de beeldhouwer op de werkplaats in Boven-Egypte belandde, kan het vrouwenbeeld dus in de eerste helft van de vijftiende eeuw gedateerd worden.’ De galerie zelf spreekt in haar catalogus (pagina 8) over de achttiende eeuw voor Christus.

Sensueel

De zeldzaamheid van het beeldje schuilt niet alleen in de ouderdom ervan, maar vooral in het karakter ervan. Van Oppen: ‘Meestal hebben dergelijke beeldjes een funerair karakter, maar dit beeld heeft een erotisch karakter.’ De vrouw van het beeldje houdt haar rechterhand voor haar linkerborst en de andere hand voor haar geslachtsdeel. ‘Het lijkt een creatieve manier om aan te geven dat de vrouw beschaamd is, maar eigenlijk is het heel sensueel. Het erotische beeld heeft waarschijnlijk als tempelbeeld gefungeerd. Waarschijnlijk stelt het een priesteres voor, die een ritueel uitvoert.’

Wat de prijs is geweest van het beeldje wil Van Oppen niet zeggen. ‘Dat zijn we zo overeengekomen met de subsidiegevers en de directie van het APM.’ Het museum heeft er trouwens niet zelf voor hoeven betalen: de aankoop is gefinancierd vanuit het Fonds voor Klassieke Beeldende Kunst, het BankGiro Loterij Aankoopfonds van de Vereniging Rembrandt, door de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum en het Zandee-Fonds. Vanaf vandaag is het beeldje te zien op de Egyptische afdeling van het APM.

Hieronder kun je inzoomen op het beeld.