Valkhoff naar rechter om academische vrijheid
Oud-docent cultuurwetenschappen en Maagdenhuisbezetter Rudolf Valkhoff stapt naar de rechter om zijn ontslag aan te vechten. Dat maakt hij bekend op zijn Facebookpagina. Door een beroep te doen op de academische vrijheid hoopt Valkhoff het ontslag terug te draaien.
De docent werd in september op non-actief gesteld, volgens de UvA omdat hij weigerde zich te schikken in de nieuwe inhoudelijke invulling van de vakken die Valkhoff doceerde. Hij beriep zich op de academische vrijheid en wilde de vakken alleen geven op zijn eigen manier. In januari werd hij officieel ontslagen.
Valkhoff spiegelt al langer met een rechtszaak, maar moest eerst wachten op het oordeel van de adviescommissie die zich in opdracht van het College van Bestuur over een bezwaarschrift van Valkhoff boog. Die commissie stelde de UvA ruim twee weken geleden in het gelijk, zo blijkt uit een dossier dat Valkhoff woensdag op zijn Facebookpagina publiceerde. Valkhoff was naar oordeel van die commissie door eigenschappen, mentaliteit en instelling niet meer in staat om goed onderwijs te verrichten.
‘Ik ben principieel, en mijn principes maken me geschikt voor het onderwijs,’ zegt Valkhoff in een toelichting. Hij wilde af van deadlines en het bijhouden van toetsdossiers: ‘Studenten moeten tijd kunnen nemen voor hun onderzoek’. Ook vindt hij dat studenten bij het schrijven van scripties niet beperkt moeten worden in hun onderwerpkeuze.
Hervorming
Nadat studentenaantallen terugliepen werd besloten dat de studie algemene cultuurwetenschappen studenten beter moest voorbereiden op de arbeidsmarkt en een sterker profiel moest krijgen door beleidsmedewerkers in de cultuursector op te leiden. Daarom werden vakken samengevoegd of veranderde hun inhoud.
Inhoudelijk had Valkhoff niets tegen deze hervormingen. Maar de manier van onderwijs geven moest nu eens veranderen, zegt hij, en dus wilde hij nog niet instemmen met de plannen. Nadat een meerderheid van vier docenten akkoord ging gaf Valkhoff aan zich te schikken, onder voorwaarden. In een e-mail uit oktober 2014 aan opleidingsdirecteur René Boomkens schrijft de docent: ‘Uiteindelijk heb ik besloten mijn best te gaan doen om mijn verhaal in de gekozen opzet te passen’.
Vrijheid
Hij zou onderwijs blijven geven, maar wilde dat op zijn eigen manier doen, zonder zich te veel aan de deadlines en toetsdossiers te houden die volgens hem voortkomen uit rendementsdenken. In een toelichting op de zaak zegt Rudolf Valkhoff dat hij zich op de academische vrijheid uit artikel 1.6Dat artikel luidt: ‘Aan de instellingen wordt de academische vrijheid in acht genomen’ van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek beroept.
‘In de memorie van toelichting bij die wet staat dat de docent de vrijheid heeft op grond van zijn opvattingen de methode van onderwijs te bepalen. Daarom weiger ik richtlijnen te volgen. Door deadlines op te leggen en toetsdossiers te eisen indoctrineer je de student volgens de gedachtes van het neoliberale rendementsdenken.’ Valkhoff zegt dat de academische vrijheid ook inhoudt dat studenten gevrijwaard worden van dit soort indoctrinatie.
De commissie, die in opdracht van het College van Bestuur een advies uitbracht, spreekt op haar beurt van een autoriteitsconflict en stelt dat Valkhoff door zijn ‘starre gedrag’ de onderwijsvernieuwing frustreert. Valkhoff hoopt nu via een gang naar de rechter alsnog zijn gelijk te halen met een beroep op de academische vrijheid. In onderstaande video legt hij uit hoe hij dat aan wil pakken.
(Tekst loopt door onder de video)
De faculteit houdt vol dat die vrijheid niet onbegrensd is. De adviescommissie sluit zich daarbij aan: ‘De academische vrijheid van een individuele wetenschapper gaat niet zover dat daarmee een rechtsgrond zou zijn gegeven om zich te onttrekken aan redelijke besluitvorming met betrekking tot een andere wijze van inrichting van het bachelorprogramma,’ aldus de commissie.
Koevoet
‘Waar zijn die grenzen dan bepaald?’ vraagt Valkhoff zich af. ‘Die zijn niet aangegeven. Er is geen jurisprudentie over de academische vrijheid. Natuurlijk mag je met een beroep op de academische vrijheid niet iemands hoofd inslaan, maar je kunt wel studenten op hun eigen tempo laten studeren.’
Hij noemt de zaak explosief en ziet niet hoe de rechter om de academische vrijheid heen kan. De komende weken bereidt Valkhoff samen met zijn advocaat een beroepsschrift voor. ‘Als ik gelijk krijg betekent het dat men in het hoger onderwijs een koevoet heeft om het systeem onderuit te halen.’
