Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Wouter van der Wolk (UvA)
actueel

Plan voor nieuwe bachelor FGw: minder reflectie, meer maken & doen

Dirk Wolthekker,
29 oktober 2020 - 13:13

Een groep geesteswetenschappers werkt onder leiding van docent neerlandistiek Jan Don aan een nieuwe bachelor. Gisteren lichtte Don in het universiteitsforum een tipje van de sluier op. Volgens hem moet er een brede propedeuse komen met gespecialiseerde majoren.

De argeloze toehoorder in het universiteitsforum kon gisteren al snel het idee krijgen dat het hier ging om een nieuwe versie van het in 2014/15 hevig bekritiseerde en demonstraties uitlokkende FGw-reorganisatieplan Profiel 2016, waarbij allerhande FGw-opleidingen in elkaar werden geschoven en verbreed. Het probleem destijds: een dalende instroom, vooral bij de talen. Het probleem nu volgens Don: ‘De alsmaar dalende instroom, vooral bij de talen.’

 

Brede propedeuse

Daarom richtte de faculteit de werkgroep Humanities in Context op, die plannen maakt voor een nieuwe bachelor. Don, kartrekker van die werkgroep, sprak bij de online bijeenkomst van het universiteitsforum om meer over de nieuwe en toekomstgerichte opzet van de bacheloropleidingen bij geesteswetenschappen. Die zouden volgens hem een brede propedeuse moeten hebben, met gespecialiseerde majoren en meer verband tussen thema’s. ‘En meer aandacht voor maken & doen, waar de nadruk nu meer ligt op reflectie.’

‘Door de financiële, logistieke en organisatorische inrichting van de UvA blijkt het vaak lastig om interdisciplinaire opleidingen op te zetten of in stand te houden’

Don was een van de twee inleiders bij de eerste volledig online bijeenkomst van het universiteitsforum. Gezellig was het misschien niet direct, maar effectief was de bijeenkomst over de toekomst van de UvA-opleidingen wel: voorstellen, luisteren, discussiëren, kort presenteren en toen was het anderhalf uur later al weer voorbij. Er waren 33 mensen op af gekomen, meer dan voorgaande keren, dus misschien gaat effectiviteit soms ook wel vóór de gezelligheid van fysieke discussietafels in Crea of de Zuiderkerk.

 

Het universiteitsforum werd eveneens voor het eerst geleid door postdoc politieke filosofie Eva Groen-Reijman, die de functie waarneemt tot het forum begin 2021 zelf een voorzitter uit zijn midden kiest.

  

Break-Out

Na een inleidend half uurtje met korte verhalen van Don en Paul Rullman, voorzitter van de Commissie Doelmatigheid Hoger OnderwijsDe CDHO adviseert onder meer de minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap over de toelating van nieuwe opleidingen., was het tijd voor de Break-Out Rooms. Aan de hand van vijf stellingen werd er aan vijf digitale tafels gediscussieerd over de toekomst van UvA-opleidingen. De wensen van studenten moeten leidend zijn voor het opleidingsaanbod van de UvA, was de eerste stelling. Niet per se, was de mening van de deze discussietafel. Het moet dan in elk geval wel gaan om ‘gemotiveerde studenten’. Maar bepaalde studies moeten ook blijven ‘onafhankelijk van de vraag ernaar door studenten’.

‘Veel opleidingen zijn zo ver door-geïnternationaliseerd dat het moeilijk is om nog colleges in het Nederlands te geven’

Stelling twee: onderwijs binnen één discipline is niet meer van deze tijd. Dat is echt onzin, verwoordde bètadecaan Peter van Tienderen de opvatting van tafel twee. ‘Er is zeker ook nog veel ruimte voor monodisciplinair onderwijs.’ Sterker nog: ‘Er zijn weinig echt brede masteropleidingen.’ Van Tienderen had het over de zogenoemde ‘T-poot’, waarbij de staande ‘poot’ de diepte van een opleiding symboliseert en het dakje de breedte en/of context.’

 

Centraal gezag

Ons huidige onderwijs bereidt onvoldoende voor op interdisciplinair of multidisciplinair onderzoek, was de stelling waarover de tafel van Vladimir Stissi discussieerde. Hoe kan het beter, was de vraag? Dat is nog niet zo eenvoudig, zei Stissi. ‘Door de financiële, logistieke en organisatorische inrichting van de UvA blijkt het vaak lastig om interdisciplinaire opleidingen op te zetten of in stand te houden.’

 

Ondanks alle decentralisatie van de afgelopen jaren – na de Maagdenhuishuisbezetting van 2015 besloot de UvA zo veel mogelijk beslissingen laag in de organisatie neer te leggen – vond men hier aan tafel toch dat het centrale gezag de touwtjes weer in handen moet nemen als het gaat om interdisciplinariteit. ‘Dat moet van bovenaf en centraal worden georganiseerd. Docenten van verschillende faculteiten betrekken bij één gezamenlijk vak is al erg ingewikkeld aan de UvA.’

 

(Lees verder onder de afbeelding)

Gespreksleider Eva Groen-Reijman tijdens de Zoombijeenkomst

Internationalisering

Hoe gaat het verder met opleidingen die te weinig studenten trekken, maar toch waardevol zijn. Moeten die worden behouden? Postdoc Stijn Peeters liet namens zijn tafel weten dat in elk geval ‘de expertise moet worden behouden’ als een opleiding niet meer levensvatbaar blijkt te zijn. ‘Dat is van groot belang.’

 

De laatste stelling was vrij lastig: de keuze werd voorgelegd tussen laagdrempeligheid en internationalisering. Het één zou niet samengaan met het ander. Student Geertje Hulzebos, oud-voorzitter van de LSVb, masterstudent filosofie, research fellow aan de VU en zelfverklaard stapelaar, voerde het woord namens haar tafel. ‘Toegankelijkheid voor iedereen staat voorop.’

 

En Engelstalige opleidingen staan daarbij misschien in de weg omdat bijvoorbeeld stapelaars vaak minder kennis van het Engels zouden hebben. Maar de verengelsing nog terugdraaien? ‘Veel opleidingen zijn zo ver door-geïnternationaliseerd dat het moeilijk is om nog colleges in het Nederlands te geven.’ Hulzebos pleitte voor een soort mengvorm. ‘Bijvoorbeeld Engelstalige hoorcolleges en Nederlandstalige werkgroepen.’

 

En toen was het klaar. Bijeenkomst voorbij, even online zwaaien. Dag, tot de volgende keer! Niet super gezellig, maar best acceptabel en heel efficiënt.

 

De volgende bijeenkomst van het forum vindt (vrijwel zeker ook online) plaats op dinsdag 1 december van 13.00-14.30 uur. Locatie (indien niet online) en thema worden later bekend gemaakt.