Vanmiddag spreekt politiek filosoof Tamar de Waal in Spui25 over haar promotieonderzoek naar het Nederlands inburgeringsbeleid. Ze zal er ingaan op de aangekondigde versoberingen van de opvang van vluchtelingen. 'Dat voornemen is niet in overeenstemming met het VN-vluchtelingenverdrag,' constateert De Waal. ‘Het is geen mening, maar een feit.’
Volgens het vluchtelingenverdrag kunnen vluchtelingen, zodra ze hun land verlaten en erkend zijn door een ander land niet zomaar worden teruggestuurd. Landen die het verdrag hebben ondertekend hebben de plicht een vluchteling een verblijfsstatus te geven en ze als onderdanen te behandelen. Maar in Nederland zien we dat er de laatste jaren steeds meer voorwaarden worden gesteld aan die verblijfsstatus. ‘Hier moet een vluchteling eerst ingeburged zijn, voordat die volledig wordt toegelaten,’ zegt De Waal.
Zondag mocht ze al uitgebreid over haar onderzoek vertellen tijdens een uitzending van het televisieprogramma Buitenhof. Ook ging ze er kort in debat met CDA-leider Sybrand van Haersma Buma, die het niet met De Waal eens was. Het is niet de eerste keer dat De Waal zich in het publieke debat Tamar de Waal zal zaterdag spreken op het Brainwash festival in Amsterdam, en spreekt volgende week donderdag in debatcentrum De Balie tijdens de bijeenkomst ‘De succesvolle mislukking van Europa’.mengt. Daarmee beantwoordt ze aan de roep om meer wetenschappers in het publieke debat, om meer bedachtzaamheid en meer feiten als tegenwicht van de politieke praktijk, die vaak vluchtig is. Slaagt ze er als wetenschapper in de kloof tussen beide werelden te overbruggen?
'Als politicus heb je te maken met de druk van het electoraat. Zoals Buma, die tijdens Buitenhof zei dat hij vluchtelingen in plaats van een vluchtelingenstatus een ontheemdenstatus wilde geven,' zegt De Waal. Ze denkt niet dat het ermee te maken heeft dat de CDA-leider niet veel begrijpt van het vreemdelingenverdrag of van haar onderzoek. 'Het is een truc om het verblijfsrecht te omzeilen.'
(De tekst loopt door onder de foto.)
Zelf laat ze zich niet verleiden om tot retorische trucs over te gaan. De Waal wil trouw blijven aan haar wetenschappelijke distantie. 'Het grappige aan wetenschap is dat je jaren heel specialistisch kunt bezig zijn en dan ineens staat een onderwerp in de publieke belangstelling. Ik ben al jaren met inburgering bezig, en met de vluchtelingencrisis is dat onderwerp ineens heel relevant geworden,' zegt De Waal.
Feiten
Ze zegt dat ze er als wetenschapper steeds tegenaan loopt dat feiten voor meningen worden aangezien. 'Er wordt vaak gezegd dat het mijn "mening" is dat het vluchtelingenverdrag van toepassing is,' zegt De Waal. 'Maar ik heb dat niet bedacht. Nederland heeft zelf het verdrag ondertekend.' Volgens De Waal is dat net zoiets als zeggen dat het een mening zou zijn als ze zou zeggen dat in Nederland artikel één van de Grondwet van toepassing is.
De Waal geeft nog een voorbeeld. 'Als ik zeg dat sinds de privatisering van inburgering maar zeventien procent van de inburgeraars hun verplichte inburgeringstraject heeft afgerond, dan is dat een feit: het is onderzocht.'
Tamar de Waal spreekt vrijdagmiddag om 16:00 uur in Spui 25 tijdens de bijeenkomst ‘Proost op de wetenschap: Zorg dat je erbij hoort – een kritische reflectie op het Nederlandse inburgeringsbeleid’. 'Proost op de wetenschap' is een tweewekelijkse reeks lezingen door jonge onderzoekers van de UvA.