Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Al rond 2000 bestonden er twijfels over de wetenschappelijke integriteit van voormalig Tilburgse hoogleraar sociale psychologie Diederik Stapel. Dat blijkt uit een reconstructie van Vrij Nederland.

Het weekblad ging de handel en wandel van de onderzoeker na bij oud-collega’s in onder meer Amsterdam en Groningen. Zo bleek er rond de eeuwwisseling een postdoc in Groningen te zijn die twijfelde over de integriteit van Stapel. ‘Wel zegt hij dat hij vanaf dag twee al het gevoel had dat Stapel niet te vertrouwen was, omdat hij zou manipuleren en gemaakte afspraken niet nakwam.’

Eerder al deed een door de Universiteit van Tilburg ingestelde commissie-Levelt onderzoek naar de kwestie. Zij noemde de fraude eind oktober ‘aanzienlijk en verbijsterend’. De hoogleraar cognitieve sociale psychologie heeft de onderzoeksgegevens van zeker dertig artikelen in gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften verzonnen. Bij tientallen publicaties bestaan serieuze verdenkingen. Voor het rapport spraken de commissieleden ook met oud-collega’s, maar de genoemde postdoc stond niet op de lijst van mensen met wie ze spraken.

In Vrij Nederland komt ook Ad Vingerhoets aan het woord, een collega-hoogleraar in de psychologie van Diederik Stapel in Tilburg. Het duo zou samen aan een onderzoek gaan werken, maar Vingerhoets trok wel aan de bel bij een emeritus hoogleraar. De onderzoeksgegevens waren te mooi om waar te zijn: het kon eenvoudigweg niet. Vingerhoets kreeg het advies de zaak te laten rusten. Enkele maanden later kwam de fraude alsnog aan het licht.

Datatrucjes
In het artikel wordt er ook op gewezen dat niet alleen Stapel de grote boosdoener is. Eric-Jan Wagenmakers zegt als universitair hoofddocent methodologie van de psychologie aan de UvA dat veel meer psychologen zich op een hellend vlak begeven. Het gaat dan om het toepassen van creatieve datatrucjes. Wat erg is: veel onderzoekers beseffen niet eens dat ze valsspelen. ‘De affaire-Stapel is het beste wat de psychologie kon overkomen,’ zegt hij daarom.

Lees het hele verhaal op de website van Vrij Nederland.