Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
wetenschap

‘Jan Willem ís de wetenschap’

Dirk Wolthekker,
26 november 2014 - 06:50
'Ongelooflijk toegewijd en met een ijzeren discipline, daar­naast een zeer harde werker. Soms vraag ik me af hoe Jan Willem dat alles voor elkaar krijgt,’ zegt socio­loog Laurens Buijs over hoogleraar Jan Willem Duyvendak. ‘Jan Willem leidt onderzoek, publiceert, heeft managementtaken, schrijft stukken en begeleidt promovendi. Bij die begeleiding zie je zijn zeer gestructureerde manier van wer­ken terug: geordend en minutieus voorbereid, want alles moet passen in zijn tijdschema. Van promovendi verwacht hij concrete vragen en hij geeft ook concrete antwoorden, waar hij een uur voor uittrekt. Ik vind hem een goede wetenschapper, maar vooral een wetenschapper van deze tijd. Wetenschappers zijn tegenwoordig ook managers en dat geldt zeker voor Jan Willem: hij leidt, stuurt aan en combineert taken met elkaar.’

Willem Gerbert Jan Duyven­dak (Markelo, 1959) is sinds 2003 algemeen hoogleraar sociologie en sinds 1 september faculteitshoogleraar. Hij studeerde sociologie en filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen en in Parijs. In 1992 promoveerde hij bij Kees Schuyt en Hanspeter Kriesi op sociale bewe­gingen in Frankrijk. Hij was nadien aan de Erasmus Universiteit Rotterdam verbonden als hoogleraar wetenschappelijke grondslagen van het opbouwwerk. Ook was hij enige jaren directeur van het Verwey-Jonker Instituut. De laatste jaren richt hij zich vooral op de stadssociologie, het ‘thuis voelen’ en het nativisme. Zijn recentste boeken zijn The Politics of Home. Nostalgia and Belonging in Western Europe and the United States en Crafting Citizenship. Negotiating Tensions in Modern Society. Afgelopen jaar was hij Distinguished Fellow bij de Advanced Research Collaborative van de City University of New York. Duyvendak geldt als een groot kenner van het diversiteitsdebat en de multiculturele samenleving en heeft uitgesproken opvattingen over de mate waarin verschillende culturen naast elkaar kunnen bestaan en of integratie daarvoor wel of niet een voorwaarde is.

Engagement
We bellen even met het College voor de Rechten van de Mens. Daar werkt Odile Verhaar. Duyvendak en zij kennen elkaar al sinds de brug­ klas van de middelbare school in Zeist. ‘Toen was Jan Willem al zo ontzaglijk geëngageerd,’ zegt ze. ‘Hij was al op zijn dertiende lid van de VPRO en zat ook al op jonge leeftijd bij de PSP, een partij die later is opgegaan in GroenLinks. Jan Willem komt uit een door en door politiek nest,’ vertelt Verhaar. ‘Zijn broer Wijnand zit bij GroenLinks en zijn ouders studeerden beiden theologie en waren zeer betrokken bij de PvdA. Jan Willem wil zijn wetenschappelijk werk zo goed en objectief mogelijk doen en is daarom niet meer politiek actief, maar het engagement is gebleven. De vraag om iets te zeggen over de Jan Willem als “mens achter de wetenschapper” is lastig te beantwoorden. Jan Willem ís namelijk de wetenschap. Hij is een ongelofelijk toegewijd, gedreven en hardwerkend wetenschapper. Je kunt hem rustig een workaholic noemen. Hij heeft geloof ik 27 promovendi onder zich. Al die dissertaties moet hij natuurlijk ook lezen en beoordelen, waardoor hij ontzaglijk erudiet is. Daarbij is hij een wetenschapper die ook allerlei managementtaken goed in de vingers heeft en dat zie je niet zo vaak.’

We steken ons licht eens op bij etnograaf en filosoof Annemarie Mol. Duyvendak en zij kennen elkaar sinds midden jaren tachtig, toen ze elkaar tegenkwamen in Groningen: de een als promovendus, de ander als student. Sindsdien zijn ze bevriend, wat nog werd versterkt doordat ze beiden in Parijs studeerden. ‘We delen geschiedenissen,’ zegt Mol, die haar vriendschap met Duyvendak als ‘steady en continu’ omschrijft. Ze doelt daarmee op de verbondenheid die ze delen, ook als ze elkaar een tijd niet zien. Al hebben ze een verschillend onderzoeksterrein, Mol weet toch wel iets te zeggen over Duy­vendaks manier van wetenschap bedrijven. ‘Ik vind dat hij een betrokken wetenschapper is. Ik denk dat dit komt omdat hij veel reist. Als je iets over Nederland wil leren, moet je veel reizen.

Hij weet veel over maatschappelijke kwesties in Frankrijk en Amerika, maar daardoor ook over sociale vraagstukken in Nederland. Contrast is een hele goede onderzoeksmethode in de sociale wetenschappen en Jan Willem gebruikt die. Hij kan hierdoor sociale kwesties heel goed plaatsen in een Nederlandse context.’ Laurens Buijs voegt toe: ‘Hij weet zo veel over Nederland dat ik hem niet snel definitief naar het buiten­land zou zien vertrekken. Zijn kennis over de multiculturele samenleving geeft hem ook bij ministeries en in het openbaar bestuur cachet. Daar geniet en profiteert hij van.’

Op 26 november zendt Folia Radio een interview uit met Jan Willem Duyvendak. Aan de orde zullen komen genderstudies en diversiteit, de internationale positie van homo’s en nut en noodzaak van de sociale weten­schappen. Bijwonen kan: de uitzending vindt plaats  om 16.00 uur vanuit OBA aan de Oosterdokskade. Te beluisteren via AmsterdamFM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb. nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl