De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Jan Teurlings vraagt Ewald Engelen (financieel geograaf, UvA): leidt kwantitatieve verruiming - het opkopen van waardepapieren door de centrale bank met extra gedrukt geld - tot inflatie? En waarom is er dan sprake van deflatie in de eurozone?
'Kwantitatieve verruiming is een term die wordt gebruikt voor het opkopen door centrale banken van verhandelbare leningen van banken. Het doel is banken liquide middelen te verschaffen die opnieuw kunnen worden uitgeleend. De hoop is dat het bij het mkb terechtkomt en zo de groei wordt aangejaagd. Voor de crisis gebruikten banken de interbancaire markt hiervoor en kwamen de verhandelbare leningen ("verpakte hypotheken" bijvoorbeeld) vooral bij eindbeleggers als pensioenfondsen terecht.
'Sinds de crisis ligt die markt op zijn gat en zijn centrale banken in deze lacune gesprongen. Ook al komt het geld dat nodig is voor kwantitatieve verruiming inderdaad "uit het niets", omdat het wordt gebruikt voor de opkoop van bestaande leningen komt er in de reële economie geen geld bij en is er dus geen inflatiegevaar. Oftewel, de term "kwantitatieve verruiming" is eigenlijk een verkeerde. Niet de geldhoeveelheid wordt verruimd, maar de liquiditeit van het geld wordt vergroot. Het zou dus eigenlijk "kwalitatieve verruiming" moeten heten.
'Dan de eurozone. Ten eerste heeft de ECB haar balans veel minder sterk laten groeien dan de Amerikaanse centrale bank. Bijna vier biljoen dollar daar tegen twee biljoen euro hier. Ten tweede leidt de eurozone door overheidsbezuinigingen en gespatte huizenzeepbellen aan massieve vraaguitval. Dat leidt nu al drie jaar tot economische contractie en is de voornaamste oorzaak voor deflatie. Producenten stemmen hun prijzen af op het krimpende re‘el besteedbare inkomen van huishoudens. Met dank aan Angela Merkel. En haar vazallen in het Catshuis.'
Engelen vraagt Joyce Goggin (UvA, capaciteitsgroep Engelse taal & cultuur): betekenen de films en toneelbewerkingen van boeken van Ayn Rand, beschermvrouwe van het libertarisme, dat de Tea Party de kunstenaarswereld is binnengedrongen? Of zijn ze een ironisch commentaar op een cynische wereld?
'Kwantitatieve verruiming is een term die wordt gebruikt voor het opkopen door centrale banken van verhandelbare leningen van banken. Het doel is banken liquide middelen te verschaffen die opnieuw kunnen worden uitgeleend. De hoop is dat het bij het mkb terechtkomt en zo de groei wordt aangejaagd. Voor de crisis gebruikten banken de interbancaire markt hiervoor en kwamen de verhandelbare leningen ("verpakte hypotheken" bijvoorbeeld) vooral bij eindbeleggers als pensioenfondsen terecht.
'Sinds de crisis ligt die markt op zijn gat en zijn centrale banken in deze lacune gesprongen. Ook al komt het geld dat nodig is voor kwantitatieve verruiming inderdaad "uit het niets", omdat het wordt gebruikt voor de opkoop van bestaande leningen komt er in de reële economie geen geld bij en is er dus geen inflatiegevaar. Oftewel, de term "kwantitatieve verruiming" is eigenlijk een verkeerde. Niet de geldhoeveelheid wordt verruimd, maar de liquiditeit van het geld wordt vergroot. Het zou dus eigenlijk "kwalitatieve verruiming" moeten heten.
'Dan de eurozone. Ten eerste heeft de ECB haar balans veel minder sterk laten groeien dan de Amerikaanse centrale bank. Bijna vier biljoen dollar daar tegen twee biljoen euro hier. Ten tweede leidt de eurozone door overheidsbezuinigingen en gespatte huizenzeepbellen aan massieve vraaguitval. Dat leidt nu al drie jaar tot economische contractie en is de voornaamste oorzaak voor deflatie. Producenten stemmen hun prijzen af op het krimpende re‘el besteedbare inkomen van huishoudens. Met dank aan Angela Merkel. En haar vazallen in het Catshuis.'
Engelen vraagt Joyce Goggin (UvA, capaciteitsgroep Engelse taal & cultuur): betekenen de films en toneelbewerkingen van boeken van Ayn Rand, beschermvrouwe van het libertarisme, dat de Tea Party de kunstenaarswereld is binnengedrongen? Of zijn ze een ironisch commentaar op een cynische wereld?
