Koffie heet niet voor niets een bakkie troost, zo blijkt uit een Harvard-onderzoek naar het verband tussen cafeïneconsumptie en het plegen van zelfmoord. Volgens de onderzoekers kan het drinken van twee of drie koppen per dag de kans dat je er voortijdig een einde aan maakt met zo’n vijftig procent verkleinen.
Het onderzoek, dat vorige maand verscheen in The World Journal of Biological Psychiatry, vergelijkt het risico op zelfmoord bij mensen die twee tot vier koppen koffie per dag drinken, met mensen die weinig tot geen of decafé-koffie drinken. In totaal werd de cafeïneconsumptie van 200.000 mensen bestudeerd, over een periode van minimaal zestien jaar.
Hieruit bleek dat wie dagelijks zo’n vierhonderd milligram cafeïne binnenkreeg - het equivalent van ongeveer drie koppen - ongeveer vijftig procent minder risico liep om zelfmoord te plegen dan de andere onderzochte groepen.
Als verklaring voor hun bevindingen wijzen de onderzoekers naar de impact van cafeïne op de productie van neurotransmitters die je stemming reguleren, waardoor het feitelijk werkt als een mild antidepressivum.
Transmitters
Maar wat doet het nu precies in je brein? We vroegen het aan Jan Snel, koffieonderzoeker en psychofysioloog aan de UvA.
‘Cafeïne stimuleert de aanmaak van serotonine en dopamine, twee transmitters die te maken hebben met het beloningssysteem in je brein. Dit kan verklaren dat de kans op suïcide en depressie afneemt.’
En dat is nog niet alles. ‘Cafeïne lijkt op adenosine, een neurotransmitter die zorgt voor een vertraagde hersenactiviteit. Wanneer je koffie drinkt, blokkeert de cafeïne de receptor van adenosine in je brein, waardoor de remmende werking teniet wordt gedaan en je je minder moe en opgewekter voelt.’
Tentamen
Hierdoor zijn koffiedrinkers onder andere beter in staat om relevante informatie te onderscheiden van minder belangrijke zaken. Handig om te weten voor je volgende tentamen. Of niet? ‘Bij tentamens zijn studenten al zo gemotiveerd en mentaal geactiveerd dat een verdere verhoging hem of haar over het optimale energieniveau brengt,’ aldus Snel.
Samen
Los van alle neurofysiologische verklaringen voor de stimulerende effecten van cafeïne, is het volgens Snel vooral de context waarin koffie gedronken wordt bepalend voor de ontspannende en opwekkende effecten ervan. ‘Voor mij is de essentie van koffie: plezier. We drinken het veelal samen met anderen, als sociale activiteit of ter ontspanning tijdens de pauze op het werk.’
Overigens heeft het weinig zin om opeens heel veel koffie te gaan drinken, waarschuwen de onderzoekers van Harvard. Sterker, een eerder onderzoek uit Finland toonde aan dat binge drinkers die acht of negen bakken koffie per dag dronken, juist weer een hoger risico liepen om zelfmoord te plegen. Met mate, dus.
Het onderzoek, dat vorige maand verscheen in The World Journal of Biological Psychiatry, vergelijkt het risico op zelfmoord bij mensen die twee tot vier koppen koffie per dag drinken, met mensen die weinig tot geen of decafé-koffie drinken. In totaal werd de cafeïneconsumptie van 200.000 mensen bestudeerd, over een periode van minimaal zestien jaar.
Hieruit bleek dat wie dagelijks zo’n vierhonderd milligram cafeïne binnenkreeg - het equivalent van ongeveer drie koppen - ongeveer vijftig procent minder risico liep om zelfmoord te plegen dan de andere onderzochte groepen.
Als verklaring voor hun bevindingen wijzen de onderzoekers naar de impact van cafeïne op de productie van neurotransmitters die je stemming reguleren, waardoor het feitelijk werkt als een mild antidepressivum.
Transmitters
Maar wat doet het nu precies in je brein? We vroegen het aan Jan Snel, koffieonderzoeker en psychofysioloog aan de UvA.
‘Cafeïne stimuleert de aanmaak van serotonine en dopamine, twee transmitters die te maken hebben met het beloningssysteem in je brein. Dit kan verklaren dat de kans op suïcide en depressie afneemt.’
En dat is nog niet alles. ‘Cafeïne lijkt op adenosine, een neurotransmitter die zorgt voor een vertraagde hersenactiviteit. Wanneer je koffie drinkt, blokkeert de cafeïne de receptor van adenosine in je brein, waardoor de remmende werking teniet wordt gedaan en je je minder moe en opgewekter voelt.’
Tentamen
Hierdoor zijn koffiedrinkers onder andere beter in staat om relevante informatie te onderscheiden van minder belangrijke zaken. Handig om te weten voor je volgende tentamen. Of niet? ‘Bij tentamens zijn studenten al zo gemotiveerd en mentaal geactiveerd dat een verdere verhoging hem of haar over het optimale energieniveau brengt,’ aldus Snel.
Samen
Los van alle neurofysiologische verklaringen voor de stimulerende effecten van cafeïne, is het volgens Snel vooral de context waarin koffie gedronken wordt bepalend voor de ontspannende en opwekkende effecten ervan. ‘Voor mij is de essentie van koffie: plezier. We drinken het veelal samen met anderen, als sociale activiteit of ter ontspanning tijdens de pauze op het werk.’
Overigens heeft het weinig zin om opeens heel veel koffie te gaan drinken, waarschuwen de onderzoekers van Harvard. Sterker, een eerder onderzoek uit Finland toonde aan dat binge drinkers die acht of negen bakken koffie per dag dronken, juist weer een hoger risico liepen om zelfmoord te plegen. Met mate, dus.
