Bingewatchen | ‘Als historicus had ik niet aan The Crown willen meewerken’
Tijdens de coronacrisis kijken we meer dan ooit. In de rubriek Bingewatchen met UvA’ers vragen we UvA-medewerkers om een film of serie te kijken die verband houdt met hun vakgebied. Deze keer: coördinator van de master publieksgeschiedenis Laura van Hasselt (47) over het vierde seizoen van The Crown. ‘Het lastige is dat leden van het koningshuis zich moeilijk kunnen verdedigen.’
Welk cijfer zou je het nieuwste seizoen geven?
‘Ik zit er een beetje mee in mijn maag. Ik vond het een prachtig seizoen, mooie verhaalopbouw, topacteurs – wat dat betreft heb ik genoten. Als je het ziet als Netflix-serie zou ik er een 8,5 voor geven. Het probleem vind ik dat dit heel recente geschiedenis is. Mensen die nu nog leven komen er in de serie slecht vanaf. Prins Charles en zijn goede vriendin Camilla Parker Bowles worden geportetteerd als gruwelijke figuren. Diana probeert haar moeizame relatie met Charles te verbeteren, maar hij doet nauwelijks zijn best. Als het even kan vlucht hij naar de getrouwde Camilla, die overigens geen enkele bezwaren daartegen lijkt te hebben. Ze ontvangt hem hartelijk en is alleen maar neerbuigend over die mooie, naïeve Diana Spencer, terwijl Camilla haar eigen man niet wil verlaten. Camilla is hier misschien wel de naarste van het stel.’
In het vierde seizoen, dat verscheen in november 2020, zoekt koningin Elizabeth een huwelijkspartner voor prins Charles, die op zijn dertigste nog steeds niet getrouwd is. Als Chales Diana ontmoet wordt hun romance door het grote publiek gezien als een sprookje, maar achter gesloten deuren ligt dat anders. Ook grijpt Margaret Thatcher de macht als premier en begint de Falklandoorlog.
Script: Peter Morgan, Jonathan D. Wilson
Cast: Olivia Colman, Gillian Anderson, Josh O’Connor e.a.
Duur: 10 afleveringen, +- 50 minuten per aflevering
Kijk via: Netflix
Is dat erg? Het is maar een serie, bedoeld als entertainment.
‘Het lastige is dat leden van het koningshuis zich moeilijk kunnen verdedigen. De serie is zo verdomd knap gemaakt dat alles wat acteurs doen heel overtuigend is. Ik vind dat televisiemakers een verantwoordelijkheid hebben – bij de serie zijn ook historici betrokken die een zekere verantwoordelijkheid hebben als het gaat om mensen uit het heden en verleden. Hier worden mensen op een knappe maar nare manier weggezet die vast niet altijd klopt met de werkelijkheid. Ethisch gezien geef ik de serie een 4. Als historicus had ik er niet aan willen meewerken.’
Je zou ook kunnen stellen: het publiek is volwassen genoeg om te bedenken dat niet álles op werkelijke feiten berust.
‘Het gaat inderdaad om volwassenheid van het publiek: in hoeverre snappen mensen dat het een geromantiseerde interpretatie is? Het publiek is niet gek, maar bij zo’n geromantiseerde serie is het tricky. Bij royalty vind ik dat extra problematisch omdat zij vanwege hun functie niet in staat zijn om weerwoord te geven. Veel details en grote lijnen kloppen wel, maar het gaat om de sfeer: welk karakter krijgt iemand mee, welke situaties worden uitgelicht, welke stiltes vallen er. Je had hier ook een heel ander verhaal van kunnen maken. Nu moet ik wel zeggen, dit is een genre dat ik als historicus altijd moeilijk zal vinden. Ik zie het ook als mijn opdracht om daar kritisch in te blijven.’
(Tekst loopt door onder de video)
De Britse cultuurminister vroeg Netflix een disclaimer bij de serie te plaatsen om te verduidelijken dat The Crown fictieve elementen bevat. Volgens Netflix was dat al duidelijk genoeg.
‘Zo’n disclaimer lijkt me wel goed idee.’
Wat vond je goed aan het verhaal?
‘De figuur van premier Margaret Thatcher wordt heel mooi neergezet, zeker de scènes waarin zij het koken met politiek vermengt. Ze staat in een bescheiden keukentje terwijl ze tegen mannelijke politici oreert – zij moeten zitten en wachten tot moeder de aardappels op tafel zet. Zulke dingen deed ze ook, dat is zo’n mooi beeld van een wereld die niet gewend is aan vrouwen met macht. Ze houdt dus deels haar eigen rol vast, maar breekt daar ook mee door als sterke, autoritaire leider die mannetjes op hun plaats te zetten. Dat kan de serie zo goed, in één scène die hele wereld oproepen.’
Welke serie zou je aanraden voor fans van The Crown?
‘Ik kijk nu Babylon Berlin op Videoland. Dat gaat over een rechercheur die in 1929 vanuit Keulen naar Berlijn komt om een zaak op te lossen. Berlijn is dan een roerige stad met de 1 mei-demonstraties waarbij ook doden vallen. Het speelt zich af aan de vooravond van het nazisme, er hangt spanning in de lucht. Het verhaal is fictief en artistiek gefilmd met wat waargebeurde elementen, maar dit is echt fictie – maar wel fictie waardoor je wel een heel mooi beeld krijgt van het Berlijn uit die tijd. Als historicus is dat veel makkelijker om te kijken, want je weet dat het fictie is, maar je herkent toch het een en ander.’
Meer bingewatchen? Lees ook de eerdere afleveringen over de KRO-NCRV-jeugdserie Mijn kleine grote broer en de Pixar-film Soul.
