Twee verdachte artikelen van psycholoog Jens Förster niet ingetrokken
Twee artikelen van de voormalige UvA-hoogleraar sociale psychologie Jens Förster, waarvan een groep UvA-statistici stelde dat ze ‘sterk bewijs voor een laag waarheidsgehalte hebben’, worden niet ingetrokken door het tijdschrift waarin ze stonden. Dat laat de wetenschappelijke uitgeverij American Psychological Association (APA) weten.
In 2014 stelde de UvA een integriteitsonderzoek in tegen haar eigen hoogleraar sociale psychologie Jens Förster. Dat gebeurde nadat er een klacht was binnengekomen over de betrouwbaarheid van drie artikelen die hij in de jaren ervoor schreef. Volgens de klager was de kans dat de data van Förster klopten 1 op 508 triljoen. Ook haakte er van alle tweeduizend deelnemers geen enkele proefpersoon af, iets wat nauwelijks voorkomt bij onderzoeken.
Acht verdachte onderzoeken
Förster hield en houdt nog steeds vol dat hij niet heeft gefraudeerd en zegt dat er sprake is van een heksenjacht tegen hem. De UvA liet desondanks statistici de data van 24 artikelen die Förster in zijn hoedanigheid als UvA-hoogleraar schreef tegen het licht houden. Volgens die commissie van statistici waren er acht artikelen met ‘sterk statistisch bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid’. Drie artikelen hadden ‘niet overtuigend bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid’ en bij vier artikelen was er geen bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid. Bij de overige negen artikelen kon de data niet goed genoeg bestudeerd worden om een conclusie te trekken.
De UvA verzocht de tijdschriften waarin de acht artikelen met ‘sterk statistisch bewijs voor lage waarheidsgetrouwheid’ werden gepubliceerd, om de artikelen in te trekken. De APA kreeg van de UvA het verzoek om twee artikelen in te trekken, maar heeft besloten dat niet te doen, zo laat zij weten.
Contra-onderzoek
Het gaat om twee artikelen die Jens Förster schreef met de Israëlische onderzoeker Nira Liberman. De universiteit van Tel Aviv, waar Liberman werkzaam is, liet de twee artikelen ook door een statisticus onderzoeken op waarheidsgetrouwheid. Die statisticus vond geen reden om aan de juistheid van de artikelen te twijfelen. De universiteit van Tel Aviv adviseerde daarom om het artikel niet in te trekken.
‘Als gevolg daarvan heeft onze publicatiecommissie een stemming georganiseerd, waarop is besloten om de artikelen niet in te trekken,’ laat APA-woordvoerder Kim I. Mills weten. ‘Dit is gebeurd omdat de twee instellingen een verschillend besluit namen over de waarheidsgetrouwheid van het onderzoek.’
Twee ingetrokken
In februari 2016 werden er twee artikelen ingetrokken en in november 2016 werden er twee ‘geflagd’. Dat laatste houdt in dat er te weinig bewijs is voor het intrekken van de artikelen, maar dat lezers wel gewaarschuwd worden dat er wordt getwijfeld over de juistheid.
Jens Förster werkt niet meer aan de UvA. Hij is hoogleraar aan de Ruhr-Universität Bochum en schrijft veel populairwetenschappelijke boeken. Daardoor is hij in Duitsland een van de bekendste psychologen.
