We kunnen nog wat leren van de internationale studenten
Rechtenstudent Christel Brinkman is op uitwisseling in Berlijn. Ze is dus ‘international’ in de Duitse hoofdstad. Het heeft haar blik veranderd in de manier waarop UvA-studenten omgaan met hun internationale collega’s. ‘Internationals doen maar lekker hun eigen ding hier, zolang het niet in mijn vaste kroeg is,’ dat is de houding van UvA-studenten, zegt ze.
‘If my home university has a student cafeteria for lunch? Of course, but only the internationals go there.’ Dit antwoord heb ik beschamend vaak moeten geven wanneer mij gevraagd werd naar het studentenleven in Amsterdam. Met andere woorden: Internationals, zij die niet wij zijn, de buitenstaanders. Zo keek ook ik neer op de zwerm veel te serieuze studenten die elk semester opnieuw van mijlenver te onderscheiden zijn door hun bolstaande rugzakken en gedreven blikken. ‘Die doen maar lekker hun eigen ding hier, zolang het niet in mijn vaste kroeg is.’ Dat is de houding van menig UvA-student en ook ik maakte me schuldig aan dergelijke uitspraken. Tot ik zelf op uitwisseling ging naar Berlijn en international werd. Ik heb de afgelopen tijd veel vrienden gemaakt in de Duitse hoofdstad, maar binnen de muren van de universiteit heb ik geen Duitse student de hand geschud. Het lijkt dus alsof de Berlijnse studentencultuur eender is als de Amsterdamse.
Acht kleuren pastelmarkers
Amsterdamse studenten, de nationals wel te verstaan, zijn te herkennen aan het zweet op hun voorhoofd doordat ze te laat op hun fietsjes zijn gesprongen en aan een zo goed als leeg canvas tasje over de schouder (in plaats van een rugzak). Zo nonchalant mogelijk lijken, dat is het doel van Amsterdamse studenten. De studie is belangrijk, maar niet belangrijk genoeg om in de UB te zitten met acht kleuren pastelmarkers en met een iPad om esthetische samenvattingen uit te schrijven met een Apple-pen, zoals je uitwisselingsstudenten ziet doen. Nee, Amsterdamse studenten gebruiken een verfrommeld notitieblokje waar al drie andere vakken in zijn uitgeprobeerd en zwichten toch maar voor een last-minute samenvatting van Athena – zich bewust van het feit dat deze tactiek nog nooit tot een hoog cijfer heeft geleid.
Volgend jaar
In Amsterdam doen we een stuk langer over onze bachelor dan de voorgeschreven drie jaar, heb ik het idee. De uitspraak ‘ik ga die vakken lekker volgend jaar doen,’ heb ik vaker gehoord dan ik wil toegeven. Het wordt gaaf gevonden als je je studie niet al te serieus neemt en dus gewoon meegaat een biertje drinken op de vrijdag voor het tentamen. Uiteindelijk krabbelt men onvermijdelijk terug van deze onverschillige mentaliteit en is de opgelopen studievertraging de biertjes uiteraard niet waard geweest.
De internationale student lijkt hiervoor niet vatbaar te zijn. Ze maken langere dagen in de UB dan iedere Nederlandse student in de studiezaal en gaan altijd naar college. Ze eten hun lunch in de mensa op de campus, terwijl de Amsterdamse student het tweede college van de dag overslaat om thuis te lunchen. Ik heb me dan ook afgevraagd of het niet een stukje jaloezie is, dat neerkijken op internationale studenten. Zouden wij stiekem niet ook gewoon even gedreven en geordend willen zijn? Is afgunst de reden dat wij de internationale student niet met open armen ontvangen en meenemen in ons eigen sociale leven?
Ingewikkeld Duits
Op die hypothese ben ik op teruggekomen nu ik in Berlijn ben. Duitse studenten zijn even geordend als de uitwisselingsstudenten in Nederland, maar ook zij willen niets met internationals te maken hebben, weet ik inmiddels uit ervaring. Ik volg als een van de weinige niet-Duitse studenten een vak in het Duits en na college dacht ik eens een praatje te gaan maken met mijn potentiële nieuwe studievrienden. Er werd plots enkel nog ongelofelijk ingewikkeld Duits gesproken, waarop het groepje studentes zich verontschuldigde en het gesprek met mij afrondde. Dat de Duitse universitaire student nog steeds geen Engels spreekt, maak je mij niet wijs.
De houding dat internationals maar lekker hun eigen ding moeten doen op de campus, lijken Berlijnse studenten dus met de Amsterdamse te delen. In Amsterdam wordt echter verwacht dat internationals ook in het weekend in eigen vaarwater blijven. Geen van de buitenlandse uitwisselingsstudenten in Amsterdam dient zich te vertonen bij ‘onze’ kroeg en al helemaal niet bij ‘onze’ huisfeestjes. De enkele keer dat iemand een internationale onderhuurder of een vriendin van een Erasmusuitwisseling meeneemt naar een feestje, worden ze niet bepaald met open armen ontvangen. Doen of we geen Engels spreken, dat nog net niet, maar na een kortstondig praatje wil de Amsterdamse student, inclusief ikzelf en mijn vriendinnen, zich op vrijdagavond het liefst met eigen volk vermaken.
Handen schudden
Dan Berlijn. Hier gaat iedere student, toerist, moeder, leraar, advocaat en gepensioneerde vrijdags uit zijn dak. Je kleding wordt dan wel grondig beoordeeld bij de entree van de club, je nationaliteit is zowel voor de uitsmijter als de mensen binnen van weinig belang. Waar ik in de les geen aansluiting vond met Duitse leeftijdsgenoten, staat het nachtleven open voor iedereen. Dus nee, binnen de muren van mijn universiteit heb ik geen Duitse student de hand geschud, maar het buitensluiten van de internationale studenten verdampt in Berlijn zodra het avond wordt.
Lampje
Ik ben de studenten uit mijn college nooit tegengekomen op een Berlijnse vrijdagavond, maar als ik ze had gezien hadden we met elkaar gedanst, dat weet ik zeker. Ik heb mijn meest memorabele avonden hier met Duitsers – en elke andere willekeurige nationaliteit – in het nachtleven meegemaakt. Over een week ga ik terug naar Amsterdam maar ik neem mee wat ik heb gezien. Ik schuw de internationals niet meer, want ik weet nu dat ik evengoed met hen een fantastische avond kan beleven. Dat ik daarvoor eerst zes maanden zelf international moest zijn, neem ik voor lief. Ik hoop echter dat er voor UvA-studenten die niet op uitwisseling gaan ook een lampje gaat branden en buitenlandse uitwisselingsstudenten een warmer onthaal krijgen dan ik tot nu toe heb meegemaakt. Wellicht brengen ze ons ook nog wat discipline bij en durven wij voortaan óók met een uitgebreide selectie pastelstiften in de UB te gaan zitten. Of te lunchen met buitenlandse studenten in de mensa op de campus in plaats van thuis.
Christel Brinkman is rechtenstudent aan de UvA en op uitwisseling in Berlijn.
