Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Sara Kerklaan
opinie

Dan Afrifa | ‘Je moet ook in actie komen tegen Zwarte Piet’

Dan Afrifa,
9 november 2021 - 09:06

Op 12 november is het tien jaar geleden dat activisten Quincy Gario en Jerry Afriyie gearresteerd werden bij de Sinterklaasintocht in Dordrecht. Met de woorden ZWARTE PIET IS RACISME op hun T-shirts demonstreerden zij voor een destijds onvoorzienbare verandering. Pas als rechtenstudent ging ik de gedaanteverandering van Piet ook voor me zien.

Reeds in groep 5 bekoelde mijn liefde voor Sinterklaas. Niet omdat ik toen al besefte dat Zwarte Piet racisme was, maar omdat wij vijfdegroepers geen pakjes meer van de Sint kregen, maar surprises van elkaar. Ineens moest ik thuis gaan knutselen terwijl we thuis geeneens Sinterklaas vierden. Elke pakjesavond reed de Sint stilletjes ons huisje voorbij.

 

Eenmaal op de middelbare school kreeg ik ook hekel aan Zwart Piet. Kennelijk deed ik sommige klasgenoten denken aan de knecht van Sinterklaas. Op de een of andere manier zou ik lijken op die zwartgeschminkte witte clowns met zwarte krullenpruiken en felrood gestifte lippen die onder het gezag stonden van één bebaarde witte man. 5 december werd de dag waar ik elk jaar tegenop zag.

Ik haalde het niet in mijn hoofd dat Zwarte Piet ooit uit de Nederlandse hoofden zou verdwijnen

In het najaar van 2014 stond ik achter de kassa bij een Albert Heijn op een Amsterdams treinstation, toen een groepje zwarte personen met protestborden de winkel binnenstapte. Met de trein teruggekeerd van een demonstratie in Brabant. En al afrekenend zei een van hen tegen mij: ‘Je zou ook in actie moeten komen tegen Zwarte Piet’.

 

Let wel: dit was nog vóór de Blokkeerfriezen, nog voordat een aanzienlijk deel van mijn (progressieve) witte medelanders inzag dat hun jeugdheld verbannen moest worden naar de zwarte bladzijdes van de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Ik haalde het niet in mijn hoofd dat Zwarte Piet ooit uit de Nederlandse hoofden zou verdwijnen.

Collectief jeugdsentiment en volwassen kleingeestigheid ban je niet binnen één generatie uit

Het daaropvolgende najaar studeerde ik rechten aan de UvA en waande ik me nog steeds geen activist. Daarom was ik meer dollend dan serieus bezig toen ik op een dag in de gangen van de Oudemanhuispoort een bestuurslid van onze studievereniging tegenkwam, en zei: ‘Ik wil geen Zwarte Piet op de Sinterklaasborrel zien’.

 

In de aanloop naar die borrel ving ik verrassende signalen op. Op de vergadering van de borrelcommissie zou er naar aanleiding van mijn vriendelijke verzoek vrij intens gediscussieerd zijn. Het resultaat? Tijdens de Sinterklaasborrel was ik (zoals bij de reguliere borrels) de zwartste aanwezige. Het was alsof de lieve Sint in één keer al mijn pakjesloze pakjesavonden goedmaakte.

 

Een groot deel van Nederland viert Sinterklaas zes jaar later nog steeds mét Zwarte Piet. Dat verbaast me niet. Collectief jeugdsentiment en volwassen kleingeestigheid ban je niet binnen één generatie uit. Eerlijk gezegd verbaast het me wel dat veel Nederlanders de laatste tien jaar vanuit een ander perspectief naar hun volksfeest zijn gaan kijken. Daarom spreek ik de hoop uit dat wie dit jaar voor Zwarte Piet kiest, tenminste beseft dat ie voor de voortzetting van een racistische traditie kiest.

 

Dan Afrifa is een Ghanese Amsterdammer, schrijver en masterstudent geschiedenis aan de UvA.