‘Een groepsgesprek van twee uur is niet voor iedereen het ideale werkcollege’
Nu het onderwijs weer op locatie plaatsvindt, valt student Thirza Lont iets op. Docenten leggen volgens haar wel heel veel nadruk op interactie. ‘Studenten zijn net mensen. Ze zijn verschillend, en leren op een verschillende manier.’
Van medestudenten kun je heel veel leren. Zij kunnen de stof net iets anders uitleggen dan docenten, en bekijken de stof vaak vanuit een ander perspectief. Docenten leggen daarom veel nadruk op mondelinge interactie tussen studenten, zeker nu dat door coronatijd anderhalf jaar is gemist. Het programma van de werkgroepen is vaak zo ingericht dat er zoveel mogelijk discussie is tussen studenten, en dan het liefst klassikaal. Concreet houdt dit in dat in veel werkgroepen bestaan uit een bijna twee uur durend groepsgesprek over de literatuur.
Keerzijde
De nadruk die docenten leggen op fysieke, mondelinge interactie heeft ook een keerzijde die vaak over het hoofd wordt gezien. Deze vorm van onderwijs is namelijk niet fijn voor elke student. Persoonlijke eigenschappen zoals introversie zorgen ervoor dat sommige studenten het minder prettig vinden om klassikaal het woord te doen.
Het veel gelezen boek van Susan Cain: The power of introverts, betoogt dat de eigenschappen die horen bij extraverte mensen in de huidige, westerse samenleving meer worden gewaardeerd dan introverte eigenschappen. Ook ik heb deze bias ervaren. Vanaf kleins af aan kregen mijn ouders en ik van de leraren op school te horen dat ik meer zou moeten praten in de klas. Die continue kritiek op mijn persoonlijkheid zorgde er niet voor dat ik me vrij ging voelen meer te praten in de klas, integendeel.
Participatiecijfers
Tijdens het studeren kreeg ik ongeveer dezelfde boodschap mee, alleen indirecter. Er worden in het hoger onderwijs bijvoorbeeld participatiecijfers gebruikt om de student te dwingen mee te discussiëren in colleges. Voor de studenten die wel mee willen doen met de werkgroep, maar een bepaalde barrière ervaren in het klassikaal praten kunnen middelen zoals het participatiecijfer erg demotiverend werken.
Bij sommige studenten die zich wel goed voorbereiden op de werkgroep breekt het zweet namelijk al uit bij het idee van klassikaal participeren. Die student krijgt dan misschien een lager cijfer dan de eerstvolgende student die zich misschien minder goed heeft voorbereid, maar veel klassikaal participeert in de werkgroep omdat hij, zij of hen het wel durft.
Naast introversie zijn er ook andere redenen waarom studenten zich niet prettig kunnen voelen bij veelvuldig mondeling participeren. Sociale angst, onzekerheid en een onprettig gevoel in de werkgroep, om maar een paar te noemen, kunnen bijvoorbeeld meespelen. Hierom is het zo eigenaardig dat alle studenten toch worden geacht baat te hebben bij dezelfde leervorm.
Frustraties
Niet alleen voor de student is deze situatie vervelend. Ook voor de docent kan het frustrerend zijn als de studenten niet volmondig klassikaal meedoen, terwijl dat wel de bedoeling was. Het voelt namelijk als trekken aan een dood paard.
Om deze situatie, die niet werkt voor zowel docenten en studenten te voorkomen, zou het een mogelijkheid kunnen zijn om werkgroepen anders in te richten. Niet elke studierichting verzorgt de werkgroepen namelijk op deze manier. Bij een vak filosofie dat ik volgde heb ik gemerkt dat daar veel minder nadruk is op plenair spreken, en meer op leesvragen beantwoorden in kleine groepjes. Van een econometriestudent hoorde ik dat het ook daar weer anders gaat. Daar worden tijdens de werkgroepen gewoon opdrachten gemaakt.
Kortom, ik vind dat de werkgroepen anders vormgegeven moeten worden. De krampachtige nadruk die docenten leggen op het hebben van mondelinge interactie tijdens de werkgroep, en dan ook direct twee uur lang, werkt in de praktijk niet goed voor iedereen. Natuurlijk, de klassikale momenten geven de mogelijkheid te leren van medestudenten, maar misschien is het een idee deze af te wisselen met momenten om individueel opdrachten te maken, of in kleine groepjes te overleggen. Studenten zijn, net zoals mensen, verschillend, en leren op een verschillende manier.
Thirza Lont is bachelorstudent interdisciplinaire sociale wetenschappen.
