Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Sara Kerklaan
opinie

Dan Afrifa | Van presentatieangst tot Matthijs van Nieuwkerk opvolgen

Dan Afrifa,
20 april 2021 - 08:53

De discussie over psychische problemen bij studenten roept twee verhalen in me op: over mijn training presentatieangst bij de UvA-studentenpsychologen en die over de therapie bij mijn huidige psycholoog. Niet teveel hooi op je vork nemen, hoor ik hem al zeggen.

Elk verhaal dat het delen waard is begint op de basisschool. Ik was zo’n joch dat het antwoord op de juf gaf en dan zijn vinger in de lucht hield voor de volgende vraag. Een betweter, een snob in de dop. Tot ik voor de klas moest, met mijn rug naar het bord stond en met mijn gezicht naar al die ogen die op het knipperen na een constant oordeel over me velden.

 

In groep 7 zorgden die starende ogen voor tranen in de mijne. Ik presenteerde over Johan Cruijff en hield mijn blik afwisselend op het plafond en de vloer gericht. Letterlijk om mijn angst niet onder ogen te zien, al verloor de presentatieangst mij niet uit het oog: ‘Dan, waarom vergeet je de tekst? Waarom trilt je stem? Waarom ben je aan het janken?’

Zonder van mijn blaadje op te kijken las ik voor. Liever de onvoldoende incasseren dan in die verschroeiende ogen te kijken

Angst is als een schaduw en aan schaduwen ontkom je door in het duister te blijven staan.

 

Bij een van mijn laatste presentaties op de middelbare school verschool ik me achter mijn presentatiegenoot. Bijna letterlijk, want ik maakte de PowerPoint en onze teksten, op voorwaarde dat ik mijn deel van de presentatie mocht verprutsten. Zonder van mijn blaadje op te kijken las ik voor. Liever de onvoldoende incasseren dan in die verschroeiende ogen te kijken.  

 

In de werkgroepzalen van het Roetereilandcomplex brandt fel tl-licht en door de levensgrote ramen is de zon er heer en meester. Nergens genoeg duister om me als eerstejaars politicoloog voor de presentaties te verschuilen. Dus biechtte ik mijn presentatieangst op, in de stiekeme hoop dispensatie te krijgen. In plaats daarvan wees mijn mentor mij op de training Omgaan met angst voor presenteren van de UvA-studentpsychologen.

Zien hoe iemand al bij de klassikale voorstelronde in tranen uitbarstte, werkte zwaar relativerend

Daar zat ik dan in een lokaal tussen lotgenoten en de eerste paar momenten lette ik niet eens op, druk dat ik was met beslissen welke schaamte ik het meest voelde: die van niet als een normale student kunnen presenteren of hulp nodig hebben om dat wel te kunnen? Maar de psycholoog sprak kalm en bemoedigend, en een paar bijeenkomsten verder durfde ik net als hij voor de klas te staan en merkte ik dat het niet veel enger was dan spreken vanaf mijn stoel.

 

Een vraag voor de psychologen onder ons: ben ik een naar persoon omdat ik van mijn angst afkwam door vertrouwen te putten uit angstigere anderen?  

 

Natuurlijk had ik veel aan de oefeningen en de superveilige omgeving, maar zien hoe iemand al bij de klassikale voorstelronde in tranen uitbarstte, werkte zwaar relativerend. Dat basisschoolwijsneusje had gewoon nooit geleerd om de gezonde presentatiespanning te bedwingen en om te zetten in het enthousiasme waarmee je over interessante onderwerpen lult.

 

Sindsdien gaan presentaties me redelijk af. Soms praat ik nog wat te snel en binnensmonds en krijg ik het warm en struikel ik over woorden. Maar soms presenteer ik zoals Johan Cruijff voetbalde en krijg ik mijn publiek aan het lachen en besef ik dat ik de enige natuurlijke opvolger ben van Matthijs van Nieuwkerk. Of is dat teveel hooi op mijn vork?

 

Dan Afrifa is een Ghanese Amsterdammer, schrijver en hij studeerde geschiedenis aan de UvA.

Lees meer over