Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Ava Sol (Unsplash)
opinie

Op z’n Duits | Schaam je niet voor je schaamhaarpraktijken

Linda Duits,
16 april 2021 - 06:22

Schaamhaar spreekt tot de verbeelding. Er worden vaak media-effecten aan opgehangen en je kunt er feministische golven aan aflezen. Dat maakt het jammer dat de onderhoudspraktijken van de voorbibs aan Nederlandse universiteiten niet bestudeerd worden. We moeten ons daarom behelpen met inzichten uit vrouwenbladen.

De Viva maakte deze week de resultaten bekend van hun ‘poezenonderzoek’. Online vulden 742 vrouwen een survey in – en dat is daarmee meteen alles wat we weten over de onderzoeksmethode. Eerst maar wat cijfers. Vrijwel alle Viva-respondenten houden de boel bij: 91 procent. Dat de overgrote meerderheid (86 procent) dat doet met een scheermes, verbaast me. Daar ben je namelijk flink mee in de weer: 8 procent elke dag, 39 procent een paar keer per week en nog eens 26 procent eens per week. Zes procent laat het afhangen van seks in het vooruitzicht.

‘Experts herhalen de verhalen die we vaak horen als het gaat om onze tuintjes: porno, reclame of sociale media hebben ons aangepraat dat schaamhaar vies zou zijn’

Dat betekent logischerwijs dat de percentages die waxen (5 procent), laseren (4 procent), epileren (3 procent) en crèmen (2 procent) heel veel lager liggen. De gekozen modellen verschillen. Iets meer dan de helft gaat full brazilian, helemaal kaal dus. De rest heeft zichtbaar schaamhaar. Daarvan kiest 13 procent voor ‘deurmat’ (bijhouden met een trimmer), 7 procent heeft een ‘verdorde grasmat’ (stoppels met kale plekken) en 4 procent een ‘full bush brazilian’, waar het haar wel welig tiert op de venusheuvel maar de lippen kaal zijn. Een streepje of een ander vormpje siert 10 procent van de ondervraagde vrouwen.

 

Haar verwijderen leidt tot narigheid: bultjes, jeuk, ingegroeide haartjes en snijwonden. Slechts zestien procent van de Viva-respondenten ervaart geen ongemakken van het ontharen. Waar doe je dat allemaal voor! Nou, omdat de vrouwen dit mooier vinden (63 procent) of hygiënisch (17 procent). Vijf procent denkt dat het hoort en maar vier procent doet het omdat de partner dat wil. Er is ook nog een restcategorie van 11 procent: ‘anders staat mijn string bol’, ‘omdat ik grijs word’ en ‘erotischer’.

 

Het begeleidende artikel is opmerkelijk negatief over de verwijderingspraktijken. Er komen verschillende experts aan het woord. Zij herhalen de verhalen die we zo vaak horen als het gaat om onze tuintjes: porno, reclame of sociale media hebben ons aangepraat dat schaamhaar vies zou zijn en jongens zouden daardoor niet eens meer weten dat ook vrouwen ‘daar’ haar hebben. Tegelijk krijgen seksegenoten een sneer: wij vrouwen zouden elkaar beoordelen op down-under. Het laten staan is een feministische daad, en vanwege de recente opleving van feminisme zou ook schaamhaar nu weer aan een opmars bezig zijn.

 

Niets ten nadele van de geïnterviewde deskundigen, maar al die claims zijn moeilijk te staven. Het eerste probleem is dat in het oude Egypte al aan haarverwijdering werd gedaan. De relatie tussen kaalheid en seksueel plezier is ook al historisch ambigu. Er is graffiti op de muren van Pompeï gevonden waarin een afweging wordt gemaakt van wat geiler is: harig of niet. Dat wijst er dus op dat er toen al variatie was – ver voordat Instagram onze geesten corrumpeerde.

‘In het oude Egypte werd al aan haarverwijdering werd gedaan. De relatie tussen kaalheid en seksueel plezier is historisch ambigu’

Porno was er toen trouwens al wel. Het is notoir lastig om onderbouwd uitspraken te doen over trends in hedendaags seksueel expliciet materiaal, of over ‘gemiddelde’ porno, maar het kale kutje is zeker niet alomtegenwoordig, ook niet op de grote mainstream tubesites.

 

Niets in het onderzoek onder de Viva-lezeressen wijst er bovendien op dat het de schuld is van mannen: maar tien procent geeft aan dat een partner of date wel eens heeft geklaagd over hun schaamhaar. En nogmaals: slechts vier procent onthaart omdat de partner het wil. Nu kun je tegenwerpen dat dit sociaalwenselijke antwoorden zijn, maar dat betekent automatisch dat je deze vrouwen niet serieus neemt. En dat is – op z’n zachts gezegd – onfeministisch.

 

Vaak krijgen haarverwijderaars shade omdat kaal zou verwijzen naar jeugdigheid. In dat licht is het aardig om te weten er vroeger heuse schaamhaarpruiken bestonden die vrouwen droegen om zich jonger voor te doen (want hoe ouder, hoe kaler) of om ziektes te verdoezelen (want van syfilis viel je haar uit). Concluderend kun je zeggen dat er historisch gezien allerlei redenen zijn geweest om het gras te maaien of juist te laten woekeren, en dat de redenen esthetisch, hygiënisch en politiek-cultureel van aard zijn geweest. Er is dan ook geen enkele reden om vrouwen nu voor hun schaamhaarpraktijken te beschamen.

 

Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.