Opiniepanel | Moet het bindend studieadvies worden afgeschaft?
Een paar weken geleden nam de Tweede Kamer een motie aan waarin ze de minister oproept het bindend studieadvies te vervangen door een niet-bindend studieadvies. Universiteiten zijn echter niet blij met de motie. Volgens UvA-rector Karen Maex is het bsa een goede manier om langstudeerders te voorkomen, en ervoor te zorgen dat studenten snel stoppen met een studie die niet bij hen past.
Kamerlid Lisa Westerveld hoopt met de afschaffing van het bindend studieadvies juist dat universiteiten studenten in hun eerste jaar beter gaan begeleiden, en dat studenten zo een volwassenere houding krijgen. Zal een niet-bindend studieadvies voor een betere kwaliteit van het onderwijs zorgen?
Het bindend studieadvies moet worden afgeschaft
Ralph Wijers is hoogleraar hoge-energieastrofysica
‘Een vorm van bsa is nodig. Een student kost aan de mensen van de universiteit veel inspanning, en daarmee aan de samenleving veel geld. Uiteraard levert het in veel gevallen ook heel veel op, voor de student in kwestie en voor de samenleving en dus vinden we dat niet erg. Echter, soms is dat bedoeld of onbedoeld niet het geval: de student blijkt niet bereid en/of in staat om de inspanning die van hun kant nodig is om tot een redelijke mate van succes te komen te leveren. Dan moet je ermee ophouden. Idealiter zou dat in goed overleg vrijwillig gebeuren, maar zo steekt helaas niet iedereen in elkaar. Het zo mooi zijn als we meer vrijheid in kunnen bouwen om de criteria wat meer kwalitatief te maken, zodat we meer rekening kunnen houden met de specifieke omstandigheden van iedere student. Dat vereist dan wel grote terughoudendheid met verjuridisering van het proces.’
Nanda Oudejans is universitair hoofddocent rechtsfilosofie
‘Afschaffen van het bsa klinkt gerust sympathiek. De vraag is alleen welk probleem het nu precies moet oplossen. Het idee van Westerveld dat universiteiten in plaats van het bsa studenten beter moeten gaan begeleiden laat zien dat ze niet zo goed weet hoe studies zijn ingericht om studenten succesvol te laten studeren, hoe universiteiten gefinancierd worden, hoe de kwaliteit van onderwijs gewaarborgd wordt, wat de rol is van studieadviseurs en hoe hoog de studentenaantallen zijn. Over dat laatste kunnen we kort zijn: die zijn te hoog om studenten persoonlijk te begeleiden. Ik wil heus nadenken over het wezen van de universiteit en hoe we het academisch onderwijs kunnen veranderen of verbeteren. Maar het afschaffen van het bsa is ondoordacht en brengt ons alleen maar verder van huis.’
Alex Moret is student biomedische wetenschappen
‘Ik denk dat het bsa best voordelen heeft: het zorgt voor een kwaliteitscontrole op universiteiten onder groeiende studentenaantallen en beschermt studenten tegen ongemotiveerde medestudenten later in de studie. Maar ook aanzienlijke nadelen: door de externe motivatie om studiepunten te halen denken studenten niet na over of deze studie daadwerkelijk is wat ze ervan verwachtten; zoeken ze (in combinatie met het rendementsdenken en de financiële risico’s die tegenwoordig onderdeel zijn van studeren) minder snel persoonlijke verbreding en ontwikkeling tijdens hun eerste jaar van de studie. Het zomaar afschaffen van het bsa zou niet per se deze problemen oplossen, maar dat het op deze manier niet werkt staat mijns inziens buiten kijf. Immers, als je dreigt je bsa niet te halen schrijf je je gewoon uit voor februari (en weer in voor het volgende jaar), of begin je dezelfde opleiding aan een andere universiteit.’
Matthijs van Veelen is hoogleraar evolutie en gedrag
‘Achter het bsa zitten twee ideeën. Het ene is dat het bsa druk uitoefent om meteen in het eerste jaar te beginnen met werken. Misschien is die druk te hoog, maar daar zou je wat aan kunnen doen door de vereisten voor het bsa aan te passen. Het andere idee is dat studenten zelf niet altijd de conclusie trekken om na een jaar zonder veelbelovende resultaten te stoppen. Het bsa probeert studenten dus in bescherming te nemen tegen ongegrond optimisme. Daar staat tegenover dat het bsa misschien ook een aantal studenten wegstuurt die het uiteindelijk wel zouden halen. Mijn inschatting is dat dat veel minder vaak voorkomt dan andersom zou gebeuren zonder bsa. In geval van speciale omstandigheden kun je je tot de examencommissie richten, en die beoordeelt dan of je dispensatie krijgt. Verder draagt het bsa ook bij aan het voorkomen dat er in later jaren druk ontstaat op docenten om mensen die al jarenlang studeren genadezesjes te geven en een diploma.’
Het Folia opiniepanel bestaat uit 21 studenten en medewerkers van alle faculteiten, en enkele diensten van de UvA. Eens in de paar weken reageren zij op een actuele stelling. Ook een mening over fysieke tentamens of de universiteit in tijden van corona? Reageer hieronder of schrijf een opinieartikel.
