Le Plat Pays | Ik ben geen seksist, maar
Elke omgeving heeft zo zijn gebruiken en gewoontes die je schouderophalend en wegkijkend van de perversie dient te aanvaarden. Wie er een woord over rept, stuit op een reactionaire opstoot van truthness. België ziet bijvoorbeeld nog steeds geen graten in een blackface meer of minder, de hele wereld blijft maar cadeaupapier kopen en studentenverenigingen hangen het varken uit.
Wat dat laatste betreft, vond de studentenkrant De Moeial van de Vrije Universiteit Brussel het welletjes. Het publiceerde een artikel waarin vier studentes seksisme in de studentenverenigingen – in België ‘kringen’ – aanklagen. Anekdotes uit het kringleven die eerder ‘publiek’ dan ‘geheim’ waren, werden zo een zeldzame keer op schrift gesteld. Het nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje en werd opgepikt door alle Vlaamse kranten.
Het bilan lijkt niet min. Vermomd als verplichte les organiseert een kring in het begin van het academiejaar voor de eerstejaartjes een missverkiezing met lapdancefinale. Een andere kring stuurt eerstejaars tijdens zijn jaarlijkse fuif ‘Erotica td’ het podium op voor een wet t-shirt contest. Vorig jaar deed die kring een belangrijke toegift: de deelneemsters mochten nu hun beha aanhouden. De wet boxer contest ging vorig jaar overigens niet door.
Onder het motto hoe vettiger, hoe prettiger spant die laatste kring de kroon met het fenomeen genaamd ‘roeien’. Bij gebrek aan prestigieuze waterwegen in het Brusselse geven zij de favoriete sport van Oxford en Cambridge een iets andere invulling: de roeiers zijn de vrouwelijke eerstejaars, de roeispanen zijn de penissen van het kringetje mannelijke collega’s. De dames moeten dan een rondje, inderdaad, roeien.
Nu denk ik niet dat (oud-)VUB studenten hier oprecht van opkeken. Gedoopt (Vlaams voor ‘ontgroend’) of niet, iedereen heeft zulke verhalen weleens gehoord. Een gerucht dat waarheid blijkt komt niet plots uit het niets. Sterker nog: ik begrijp best hoe deelnemers aan zulke kringactiviteiten het niet als seksistisch ervaren. Wat ik echter niet begrijp, is het onvermogen van de kringwereld om met de revelaties om te gaan.
De reacties van de kringen waren immers alles behalve nederig. De roeikring spande de kroon: ‘De over-seksualisering van deze perfect normale lichaamsdelen verplicht ons tot nodeloze schaamte, waarvan reeds veel is weggevallen in de westerse cultuur, maar waar men elders gemakkelijk ook vrouwelijk hoofdhaar, enkels, benen, tot zelfs gezicht kan aan toevoegen. Een realiteit waar we beter niet naar teruggaan. ‘Roeien bekeken vanuit dit standpunt, is niets erger dan handjes schudden. Vanuit proper maatschappelijk oogpunt, is het natuurlijk not done.’
Dat kon natuurlijk evengoed een vergoelijking van Charles Manson zijn. Als het bepotelen van penissen hetzelfde is als collega’s goeiemorgen wensen, dan is een groepsverkrachting onder bedreiging van een AK-47 het equivalent van kameraadschappelijk rollebollen.
Om maar te zeggen dat het afweergeschut van de kringen steevast voorbij ging aan de kern van de zaak: de inhoud, de getuigenissen. Nochtans ontkende niemand de feiten; hooguit vond men de getuigenissen uit de context gehaald.
Laten we wel wezen: van zodra je moet uitleggen waarom je meisjes aanmaant om meerdere jongeheren tegelijk vast te grijpen, heb je het pleit bij voorbaat verloren. Insgelijks voor het fabeltje dat het zwart geschminkt hulpje van de bejaarde man eigenlijk een schoorstenenfetisj heeft. En insgelijks voor het cadeaupapier dat we in tijden als deze massaal inkopen om op het moment suprême roemloos verscheurd te zien worden.
Ruben Claesen is de Vlaanderen-blogger van Folia. Hij schrijft over overeenkomsten en verschillen tussen hoger onderwijs en wetenschap in Nederland en Vlaanderen en wat we van elkaar kunnen leren. Dit is zijn laatste blog.
