Kademuur stortte in door draaiende schepen, ontgronding en kwetsbare fundering
De kademuur aan de Grimburgwal die in september vorig jaar instortte, bezweek door een combinatie van de invloed van draaiend scheepsverkeer, ontgronding en een kwetsbare fundering. De hevige neerslag in augustus was mogelijk de druppel die de emmer deed overlopen. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van geo-data-multinational Fugro.
Volgens het rapport – dat al in december klaar was, maar nu pas wereldkundig is gemaakt – is het mogelijk dat op 1 september vorig jaar een van de funderingspalen van de kade is gebroken. De directe aanleiding daarvoor is waarschijnlijk de hoge grondwaterstand door de hevige neerslag in augustus.
Stuwing rondvaartboten
De kade was echter al langer verzwakt, blijkt uit het onderzoek van Fugro. Een belangrijke reden daarvoor is de vele rondvaartboten die in de hoek bij de Grimburgwal keren. Door de onderwaterschroeven die deze boten gebruiken ontstaat stuwing, waardoor er veel druk wordt uitgeoefend op de kademuur.
Bovendien zou dat kunnen hebben bijgedragen aan het lagere bodemniveau dat Fugro in die bocht heeft gevonden. De stuwing van de rondvaartboten zou mogelijk grond hebben verplaatst, waardoor de palen minder diep in de grond staken. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de palen in 1874 waarschijnlijk in een kleilaag en niet in een ‘draagkrachtige zandlaag’ zijn geïnstalleerd. Daar komt bij dat de fundering van de kademuur met slechts twee palen per rij is aangebracht, in plaats van drie.
Vele neerslag
De directe aanleiding voor de verzakking is waarschijnlijk de vele neerslag geweest die in de tweede helft van augustus viel, concludeert Fugro. Mogelijk is daardoor grond binnen de kade gaan verplaatsen, of de gracht ingestroomd. Daar komt bij dat begin 2020 de bestrating op de kade was vernieuwd en verhoogd, waardoor er mogelijk extra druk op de fundering kwam te liggen. Op 18 augustus bleek al dat er verzakkingen waren in de bestrating. Die werden enkele dagen voor de instorting gerepareerd.
De kademuur aan de Grimburgwal is inmiddels met een noodoplossing opgelapt en weer toegankelijk. Binnen vijf jaar moet het definitieve herstel worden afgerond. De kosten van de werkzaamheden bedragen tot nu toe 1,1 miljoen euro.
Aanbevelingen
Fugro adviseert de UvA en de gemeente om aan weerszijden van de huidige kademuur verstevigende constructies aan te brengen om meer verzakkingen te voorkomen en om de palen en funderingen rond BG1 en BG2 regelmatig te onderzoeken. De gemeente zou alle locaties waar scheepvaartverkeer draait, en waar vergelijkbar ‘stoothout’ is aangebracht om schade aan de kade te voorkomen, moeten inventariseren.
